مالک بن حارث بن عبد یغوث بن سلمه بن ربیعه بن حارث بن خریمه بن سعد بن مالک بن نخع، از خانواده‌‌های اصیل و برومند طایفه‌ی نخع و مذحج یمن برخاسته و به دلیل جراحتی که به چشمش رسیده بود، مالک اشتر نامیده می‌شد. تاریخ ولادت مالک دقیقا معلوم نبوده و منابع گوناگون، تولد وی را از زمان جاهلیت تا اواخر عمر رسول خدا(ص) گزارش کرده‌اند. وی از بزرگان کوفه بود که در جنگ جمل و صفین در کنار امام علی(ع) حضور داشت.

از مالک دو فرزند نام برده شده است: اسحاق و ابراهیم. اسحاق در کربلا و در کنار امام حسین(ع) حضور داشته و پس از حبیب بن مظاهر به میدان جنگ رفت و به شهادت رسید.  و ابراهیم که در قیام خون‌خواهانه مختار ثقفی شرکت کرد و یکی از فرماندهان سپاه او بود.

مالک از یاران با وفا و از اصحاب نزدیک امام على(ع) بود که حضورش در صحنه‌‌هاى سیاسى- نظامى، مایه‌ی خشنودى حضرتشان و یارانش و سبب نگرانى دشمنان بود. سرانجام مالک هنگامی که با حکم استانداری از طرف امیرالمؤمنین(ع) راهی مصر بود، در بین راه با دسیسه‌ی معاویه مسموم شده و به شهادت رسید.