واژۀ حيله، به معناى چاره است كه شخص در تدبير كارش به آن منتقل می‌شود و آن يک نوع تغيّر و انفصال از حال اوّلى است. در واقع، این واژه، بر اثر گذشت زمان، معناى دوّمى نيز پيدا كرده، و آن عبارت است از: «رسيدن به يک چیز از راه اسباب و علل مخفی و پنهانى» و اين همان چيزى است كه در فارسى به آن «چاره‌‌جويى» گفته می‌شود.

منظور از حیله در اصطلاح فقها؛ به كار بستن راه‌هايى است كه اگرچه ظواهر قانون در آن رعايت شده، ولى چه بسا با روح قانون مخالف است.

از نظر فقها، حيله‌هاى شرعى با تمامى افراد و مصاديق گوناگون و متنوع در دو مجموعه‌ی «حيله مشروع» و «حیله نامشروع» قرار می‌گيرند.اصل جواز حيله در بخشى از مصاديق، پذیرفتنی است، چنان‌كه حرمت گونه‌هاى ديگرى از حيله‌ها نيز قابل انكار نيست.

هدف اصلى و اوليه به كارگيرى حيله‌هاى شرعى عبارت است از: رهايى از حرام و رسيدن به حلال، عبور از مخمصه و تنگناهاى شرعى و غير آن به گونه شرعى.