Ətraflı axtarış
Baxanların
13793
İnternetə qoyma tarixi: 2012/01/18
Sualın xülasəsi
Kərbəla hadisəsindən sonra imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının başına nə gəldi?
Sual
Bilmək istəyirik ki, Kərbəla hadisəsindən sonra İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın qadınlarının başlarına nə gəldi?
Qısa cavab

İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın beş həyat yoldaşı var idi. Bəzi tarixçilər o həzrətin bu qadınlardan dünyaya gələn övladlarının sayını altı, bəziləri isə altından çox qeyd etmişlər. Həzrətin həyat yoldaşları aşağıdakılar idi:

1. Şəhrbanu, 2. Leyla, 3. Qüzaiyyə qəbiləsindən olan bir qadın (o, İmam (əleyhis-salam)-ın salığında dünyadan getmişdi), 4. Rubab, 5. Ümmü İshaq.

Kərbəla hadisəsində iştirak etməsi qəti olan yeganə qadın Əli Əsğər (əleyhis-salam)-ın anası Rübab (əleyha salam) idi. O, Kərbəla faciəsindən sonra əsirlərlə birlikdə Mədinəyə qayıtmışdı. Şəhrbanu və Leylanın Kərbəlada olması naməlum məsələdir.

Ətreaflı cavab

Bu məsələni iki bölmədə araşdırırıq:

a) İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının sayı

Tarixçilərin əksəriyyəti, o cümlədən Şeyx Mufid “İrşad” kitabında imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının beş nəfər olduğunu qeyd edir: 1. Şəhrbanu, 2. Leyla, 3. Qüzaiyyə qəbiləsindən olan bir qadın, 4. Ümmü İshaq, 5. Rubab.[1]

b) İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının tərcümeyi-halı

İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşlarının tərcümeyi-halı, habelə Kərbəla hadisəsində iştirak etmələri və ondan sonrakı dövrlərdə olmaları çox mənbələrdə qeyd olunmamışdır. Amma onların həyatına qısa şəkildə işarə edirik.

1. İmam Səccad (əleyhis-salam)-ın anası Şəhrbanu. Onun doğum yeri və əsil-nəsəbi ilə əlaqədar çoxlu ixtilaf vardır. Bəziləri onun adını Şahi-zənan (qadınlar şahı), Şahi-cəhan (dünyanın şahı), Şəhrbanu, Şəhrbanuyə demişlər. Bu qrupun dediyinə əsasən o, sonuncu Sasani padşahı olan üçüncü Yezdəgerdin qızı idi. Rəvayətdə qeyd olunur ki, o, Həzrət Səccad (əleyhis-salam)-ı dünyaya gətirdikdən sonra dünyadan getmişdir.[2]

Bu barədə əlavə məlumat almaq üçün “İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın izdivacı və Şəhrbanu xanım” adlı görünüşə – 7873-cü sualın cavabına (sayt 8096) baxa bilərsiniz.

2. Həzrət Əli Əkbər (əleyhis-salam)-ın anası Leyla. Onun Kərbəla hadisəsində və ondan sonrakı yerlərdə hazır olması barəsində ciddi şəkk-şübhə vardır. Həzrət Əli Əkbər (əleyhis-salam)-ın anasının Kərbəla hadisəsində iştirakı ilə əlaqədar əlavə məlumat üçün 11901-ci suala (sayt 11671) müraciət edə bilərsiniz.

3. Qüzaiyyə qəbiləsindən olan bir qadın

4. Təlhə ibni Übeydullahın qızı Ümmi İshaq. O, Teym qəbiləsindən və imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın qızı Fatimənin anasıdır. Kərbəla hadisəsində iştirak etməmişdir.

5. Rübab. Tarixçilərin qeyd etdiyinə görə Rübab – İmrəul-Qeys ibni Ədinin qızı və imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın həyat yoldaşı, Səkinə və Əli Əsgərin anasıdır. O, Kərbəla səfərində iştirak etmiş, əsirlərlə birlikdə Şama aparılmış, sonra Mədinəyə qayıtmış, bir il ərzində imam Hüseyn (əleyhis-salam)-a matəm saxlamış və o Həzrətin əzadarlığında çoxlu mərsiyələr demişdir. Qüreyşin böyük şəxsiyyətlərindən və əyan-əşraflarından olan elçilərin hamısına mənfi cavab vermiş və heç kəslə izdivaca razı olmamışdır. İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın əzasında daim ağlayır və heç vaxt kölgəliyə getmirdi. İmamın şəhadətindən sonra qəm-qüssə və ağlamağın şiddətindən 62-ci hicri qəməri ilində dünyadan getmişdir.[3] İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın şəhadəti ilə əlaqədar onun dediyi şerlərdən biri belə başlanır:

اِنَّ الَّذِى کَانَ نُورًا یُسْتَضَاءُ بِهِ                  فِى کَرْبَلاَءَ قَتِیلٌ غَیْرُ مَدْفُونِ‏

سِبْطَ النَّبِىِّ جَزَاکَ اللّهُ صَالِحَةً                 عَنَّا وَ جُنّبتَ خُسْرَانَ الْمَوَازِینِ

“O kəs ki, aydınlıq bağışlayan nur idi, Kərbəlada qətlə yetirildi və torpağa tapşırılmadı.

Ey Peyğəmbərin nəvəsi! Allah bizim tərəfimizdən sənə xeyir əvəzi versin! Sən zərərlərdən uzaqlaşdırıldın.”[4]

Bəziləri İmam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın başqa bir həyat yoldaşı da olduğunu qeyd edərək demişlər ki, o, özünün Möhsün adlı övladını Hələb şəhərinin yaxınlığında yerləşən Covşən adlı bir yerdə mis mədəninin yaxınlığında siqt etdirmişdir. Ehtimal verilir ki, bu həyat yoldaşı adları qeyd olunanlardan biri olsun. Həməvi “Möcəmül-buldan” kitabında yazır: “Covşən Hələbin qərb tərəfində yerləşən bir dağdır. Əhli-beyt əsirləri oradan keçəndə imam Hüseyn (əleyhis-salam)-ın hamilə olan həyat yoldaşı onlardan su istədi, lakin ona nalayiq sözlərlə cavab verdilər, su vermədilər. Qadın onları qarğışladı və o mis mədəni işdən dayandı. Həmin yer “Məşhədus-siqt” və “Məşhədud-Dəkkə” adı ilə məşhurdur.”[5]



[1] Şeyx Mufid, Məhəmməd ibni Məhəmməd ibni Nöman, “Əl-irşad”, 2-ci cild, səh. 135, “Şeyx Mufid” konfransı, Qum, 1413-cü hicri qəməri ili

[2] Ravəndi, Qutbuddin, “Əl-xəraicu vəl-cəraih”, 2-ci cild, səh. 750, “İmam Məhdi (əleyhis-salam)” müəssisəsi, Qum, 1409-cu hicri qəməri ili

[3] İbni Əsir, İzzud-din, “Əl-kamil”, 4-cü cild, səh. 88, “Darus-sadir”, Beyrut, 1385-ci hicri qəməri ili

[4] Seyid Möhsin Əmin, 6-cı cild, səh. 449, “Darut-təarif”, Beyrut 1406-cı il

[5] Həməvi, Yaqut, “Möcəmul-buldan”, 2-ci cild, səh. 186, “Darus-sadir”, Beyrut, 1995-ci miladi il

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Вилајәти-фәгиһин шәраити нәдир?
    7847 Nizamlar hüquq və əhkam 2010/02/06
    Исламда рәһбәрлијин әсаслары бунлардан ибарәтдир: фәгиһлик, әдаләт вә ислам ҹәмијјәтини идарә етмәк гүдрәти. Иран Ислам Республикаснын конститусијасынын 109-ҹу маддәсиндә бу үч шәртә ишарә олунуб.Рәһбәрин шәраит вә сифәтләри:
  • Müsəlmanların tarixi nə vaxtdan başlanmışdır?
    6591 تاريخ کلام 2012/04/09
    Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-in besətindən sonra, habelə islamın coğrafi sərhədləri Ərəbistan yarımadasının bir hissəsində olduğu zaman və müsəlmanların əlaqələrinin cüzi və mühüm ümumi hadisələrin az olduğuna görə bir müddət zamanı bilmək üçün tarixin başlanğıcının və hadisələrin baş vermə zamanının müqayisə olmaması heç bir problem yaratmırdı. İkinci ...
  • Quran və rəvayətlərdə həzrət Xızır (ə) barəsində bəhs olunmuşdurmu?
    24494 تاريخ بزرگان 2011/11/21
    Qurani- kərimdə bir başa olaraq həzrət Xəzər (ə)- ın adı gəlməmişdir bəlkə bu ünvanla: " عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً" [i] ki, onun elm və bəndəlik məqamını açıqlayır və Musa ibni İmranın müəllimi olaraq ondan yad edilmişdir. Bir çox rəvayətlərdə böyük ...
  • Tükümün tökülməsinə görə, yapşqanla başıma parik qoymağa məcbur olmuşam. Mənim dəstəmaz və qüslümün hökmü nədir?
    5355 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/03/11
    Həzrət Ayətullah əl- uzma Hadəvi Tehrani (damət bərəkatuh)- nin cavabı belədir: Əkilmiş tük, təbii inkişaf edən olsa və bədənin hissəsi sayılsa, şəxsin tük, təbii və inkişaf edən olsa və bədənin hissəsi sayılsa, şəxsin tükü hökmündədir. Əkilmiş tük, inkişafsız təbii ya süni liflər ...
  • Qədr gecəsində oyaq qalmağın fəlsəfəsi nədən ibarətdir?
    6633 شهادت امام علی ع 2014/05/18
    Qədr gecəsi, Qurani-Kərimdə məqamına təkid olunmuş ən mühüm zamanlardan biridir və bu gecənin mənəvi məqamı haqqında çox hədislər vardır. Qədr surəsində belə bir xüsusi məqamın səbəbinə o cümlədən, Quranın[1] və mələklərin[2] nazil olması işarə olunur. Quran-Kərimdə bu gecə başdan-başa mənəviyyətlə dolu ...
  • “Аллаһын илк јаратдығы әглдир” – сөзүнүн мәнасы нәдир?
    7127 İslam fəlsəfəsi 2010/10/13
    Фәлсәфи терминолоҝијада әгл (шәриәт вә Гуранда дејилән мәләк дә адландырмаг олар) елә бир субстансијадыр (ҝөвһәрдир) ки, һәм затән (өзлүјүндә) вә һәм дә фелән (ишдә)  мүҹәррәддир. Јәни, затән мадди олмајыб, ишләрини һәјата кечирмәкдә бәдән кими мадди аләтә еһтиајҹы јохдур. Әлбәттә бу там мүҹәррәд варлығы ...
  • Əgər behişt nemətləri yorucu və bezdirici deyilsə, onda behişt əhli bir ləzzətdən necə əl çəkərək başqası ilə məşğul olurlar?
    5630 Qədim kəlam 2012/06/23
    Belə nəzərə çarpır ki, bu sualın mənşəyi bir növ bu dünyanın xüsusiyyətlərini axirət məsələləri ilə müqayisə etmək və dünyanın nöqsan, eyib, xəstəlik, ölüm, süstlük, xoşagəlməz hadisələr və s. xüsusiyyətlərini meyar qərar verməkdir, halbuki Quran və rəvayətlərə əsasən axirət aləminin xüsusiyyətləri bu dünya ilə uyğun gəlmir.
  • Fiqhi hökmlərin fəlsəfəsi haqqında sual etmək olarmı?
    7648 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2015/08/01
    Bu sualın cavabı aşağadakı mövzuda cavablınır; 1.İlahi hökmlərin həmişə məsləhətlər və fəsadları nəzərə almaqla olduğuna görə heç vaxt hansısa hökm heç bir səbəb olmadan halal və ya haram və vacib ola bilməz. Heç də belə deiyl ki, ilahi hökmlər heç bir meyar və hikmət olmadan bəşəriyyətə gəlmiş ...
  • Rəvayət vardır ki, Allah- Taala Fatimənin paklığına xatir onun övladlarını cəhənnəmə aparmaz. Xahiş edirik onu təhlil edin.
    6043 Hədis elmləri 2012/01/08
    Bu rəvayət şiə və Əhli- sünnə kitablarında vardır və onu nəql edən ravilərin və mənbələrin çoxluğu ona etimad etməyə dəlildir.Amma bu qeyri- müəyyənlik həmişə olubdur ki, bu hədisin genişliyi və əhatə dairəsi hara kimidir? Başqa rəvayətlərə əsasən bu nəticəyə gəlmək olar ki, ancaq həzrət Zəhranın (s.ə.) vasitəsiz övladları o ...
  • Kimlər cənnətə daxil olacaq?
    12008 Qədim kəlam 2011/02/14
    Bir çox Quan ayələrində tədqiqat aparıldığı zaman, bu nəticəni əldə etmək olur ki, cənnət Allahın insanlara verdiyi bir vədədir. Cənnət o insanlara nəsib olur ki, "müttəqi" "mömin" Allahın və onun rəsulunun göstərişlərini tamamlaya yerinə yetirsin. Bu cür insan səadətə çatmış və xoşbəxt insandır. Allahın və həzrət rəsul əkrəmin ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163757 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158583 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118631 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111664 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    104931 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92425 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54038 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    48841 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44789 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44212 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...