Ətraflı axtarış
Baxanların
10656
İnternetə qoyma tarixi: 2012/01/19
Sualın xülasəsi
İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
Sual
İmam Riza (əleyhis-salam)-a “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) ləqəbi verilməsinin səbəbi nədir?
Qısa cavab

İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu hadisəni başqa şəkildə nəql edir. (Bu, ətraflı cavabda qeyd olunacaqdır.) Qeyd olunmalıdır ki, bu hadisə İmam Riza (əleyhis-salam)-ın şəhadətindən uzun illər sonra baş vermişdir. Amma onun oxşarı digər məsumların həyatında baş vermişdir. Həm də Şeyx Səduq (rəhmətullahi əleyh) bu hadisəni nəql edənlərin etibarlı adam olmasına inanır.

Ətreaflı cavab

İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini ahu”dur. Bu ləqəbin o həzrətə mənsub edilməsinin səbəbi və onun tarixi kökləri barəsində xülasə şəkildə aşağıdakıları qeyd etmək olar:

Bir ovçu səhrada bir ahunu təqib edərək şikar etmək istəyir. Ahu qaçaraq uzun məsafədən onu öz ardınca gətirir, nəhayət ahu o nahiyələrdə olan İmam Əli ibni Musər-Riza (əleyhis-salam)-a sığınır. Ahunu tutmaq istəyən səyyad İmam Riza (əleyhis-salam)-ın maneəsi ilə qarşılaşır. Səyyad ahunu özünün şəri haqqı bildiyindən, onun qaytarılmasını israrla tələb edir. İmam ahunun qiymətindən artıq məbləği ona verməyə razı olur ki, ahunu azad etsin. Lakin şikarçı qəbul etmir və deyir: “Ahunu özümə verməlisən, öz haqqım olan bu ahunu istəyirəm, bundan başqa heç nə istəmirəm...” Bu zaman ahu dilə gəlib danışmağa başlayır və İmama deyir: “Mənim iki südəmər körpəm vardır və hər ikisi acdır. İndi mənim yoluma göz dikiblər. İcazə verin, gedib onlara süd verim və doyuzdurum. Siz bu şikarçının yanında mənə zamin olun, gedim balalarıma süd verim, sonra gəlib özümü təhvil verim.”

İmam Riza (əleyhis-salam) zamin olur və özünü səyyadın ixtiyarında girov qərar verir. Ahu sürətlə gedib tez bir zamanda da qayıdır. Şikarçı ahunun əhdə vəfasını gördükdə qəflət yuxusundan ayılır və başa düşür ki, girov götürdüyü şəxs Əli ibni Musər-Riza (əleyhis-salam)-dır. Dərhal ahunu azad edir, İmamın əl-ayağına düşür və üzrxahlıq edir. Həzrət də ona nəzərə çarpacaq məbləğdə pul verir, qiyamət günü əziz cəddinin yanında ona şəfaət vədəsi verir və səyyadı razı halda yola salır. Azad olunduğunu görən ahu Həzrətdən icazə alaraq balalarının yanına qayıdır.

Bu hadisə ilə əlaqədar bir neçə məsələ diqqətə layiqdir:

1. Şiə mənbələrində bu hadisə yuxarıda qeyd olunan şəkildə mövcud olmasa da, camaat arasında mövcud olan ümumi forması Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih),[1] İmam Səccad[2] və İmam Sadiq (əleyhiəs-salam)-ın[3] möcüzələrində mövcuddur.

2. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu hadisəni belə nəql edir:

Əbul-Fəzl Məhəmməd ibni Əhməd ibni İsmail Səliti deyir: Əbu Cəfər Ütbanın dostu Hakim Razinin belə dediyini eşitdim: Əbu Cəfər məni qasid ünvanı ilə Əbu Mənsur ibni Əbdur-Rəzzaqın yanına göndərdi. Cümə axşamı günü İmam Riza (əleyhis-salam)-ı ziyarət etmək üçün icazə istədim. Dedi ki, bu Məşhəd (İmam Riza (əleyhis-salam)-ın qəbri) barəsində mənim üçün baş verən hadisəni sənə nəql edirəm: Cavanlıq dövrlərində bu Məşhədin tərəfdarlarına qarşı çox da yaxşı münasibətim yox idi. Yolda dayanıb zairləri qarət etməklə məşğul idim; onların yol pullarını, məktublarını və həvalələrini zorla alırdım. Bir gün şikara getdim, (təlim görmüş) bir bəbiri ahunun dalınca göndərdim. O, ahunun dalınca qaçırdı, birdən ahu bir divarın yanında dayanıb oraya sığındı. Bəbir də onun qarşısında dayandı, lakin ona yaxınlaşmadı. Nə qədər çalışdımsa bəbir ona yaxınlaşmadı. O ahuya tərəf getmir, öz yerindən tərpənmirdi. Ahu öz yerindən hərəkət edən (divardan aralanan) kimi bəbir onu təqib edir, ahu yenidən divara sığınanda bəbir də qayıdırdı. Nəhayət ahu o məzarın divarındakı yuvaya bənzər yerə daxil oldu. Mən ribata[4] daxil olub soruşdum: “İndicə bura daxil olan ahu hanı?!” Dedilər: “Biz ahu görmədik!”

Ahunun daxil olduğu yerə gəldim, onun peyinlərini və sidiyinin rütubətini gördüm, lakin özünü görmədim. Sonra Allahla əhd-peyman bağladım ki, bundan sonra zairləri incitməyəm, onlarla yaxşı rəftar edəm. Bundan sonra həyatımda hər vaxt çətinliklə qarşılaşsam, bir problem yaransa bu Məşhədə sığınıb ziyarət edir və Allah-taaladan hacətimi istəyirəm. Allah-taala da mənim hacətimi rəva edir. Allahdan istəmişdim ki, mənə bir oğlan versin. O da mənə bir oğul mərhəmət etdi, həddi-buluğa çatan zaman qətlə yetirildi. Yenidən Məşhədə qayıtdım və Allahdan istədim ki, başqa bir oğlan əta etsin. Allah mənə başqa bir oğlan əta etdi... O yerdə Allahdan istədiyim hər bir hacət yerinə yetirilmişdir. Bu da bu Məşədin (Allahın salamı onun sakininə olsun!) şəxsən mənim özüm üçün aşkar olan xeyir-bərəkətlərindəndir.[5]

Diqqət yetirmək lazımdır ki, bu hadisə İmam Riza (əleyhis-salam)-ın şəhadətindən çox-çox sonra baş vermişdir. Qeyd etdiyimiz kimi, bu işlərin oxşarı digər məsumların həyatında da baş vermişdir. Şeyx Səduq (rəhmətullahi əleyh) bu hadisələri nəql edən insanların mötəbər olmasına inanır.



[1] Təbərsi, Fəzl ibni Həsən, “Ə`lamul-vəra”, səh. 25, Tehran, “Darul-kutubil-islamiyyə” nəşriyyatı

[2] Qutbuddin Ravəndi, “Əl-xəraicu vəl-cəraih”, 1-ci cild, səh. 261, “İmam Məhdi (əleyhis-salam)” müəssisəsi, Qum, 1409-cu hicri ili

[3] Səffar, Məhəmməd ibni Həsən, “Bəsairud-dərəcat”, səh. 349, Ayətullah Mər`əşinin kitabxanası, Qum, 1404-cü hicri ili

[4] Düşmənlə mübarizə aparan sərhəd qoşunları üçün istifadə olunan at tövləsinə deyilir. Sonralar başqa mənalarda da işlənmişdir: Karvansara, xanəgah, səfəviyyə və s.

[5] Şeyx Səduq (rəhmətullah əleyh), “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)”, 2-ci cild, səh. 285, “Cahan” nəşriyyatı, 1378-ci qəməri il

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12706 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • "Əssəlamu ələl- Hüseyn və əla Əli ibnil Hüseyn və..." «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...» salamında Əli ibnil Hüseyn kimdir?
    18257 تاريخ بزرگان 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, ziyarətnamə, təvəssül duası, pak İmamlara salavat və İmam Zeynəl- abidin və Əli Əkbər (ə)- dan qalan rəcəznamələrdən Əli ibnil Hüseynin o iki həzrətin müştərək adı olması istifadə olur, amma Aşura ziyarətinin zaman və məkan məsələsi ki, Aşura günü, Kərbəla məkanı və o gün öldürülənlərə işarə edir. Və həmçinin ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8276 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7748 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • Əhli- sünnənin baxışını nəzərə alaraq, şiə fiqhinin nəzərindən səfərdə namazı şikəstə qılmaq rüsxətdir yoxsa vacib?
    12497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/16
    Yəqini olan məzələ budur ki, beş namaz əvvəlcə iki rəkət formasında qanuniləşibdir. Həmçinin heç bir şəkk yoxdur ki, həzərdə (vətəndə) olan namaza iki rükət əlavə olubdur. İndi müzakirə mövzusu budur ki, səfərdə olan namaza da iki rükət əlavə olub ya yox? Şiənin fəqihləri İmamlar (ə)- ...
  • Bizə salam verərək “əssəlamu əleykum” deyən qeyri-müsəlman şəxsə cavabımız necə olmalıdır?
    7788 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Dini təlimlərdə təkid olunan məsələlərdən biri də möminlərin bir-birinə salam verməsidir. Bu məsələ ilə əlaqədar bir neçə istisna halı vardır ki, onun nümunələrindən biri də qeyri-müsəlmana salam verməkdir. Fiqhi kitablarda qeyri-müsəlmana salam vermək məkruh (bəyənilməz iş) sayılır və buyurulur: “Kafirin salamının cavabında gərək qısa şəkildə (təkcə “əleykə” ...
  • Quran nəzərindən seçilmiş xalqın xüsusiyyətləri nədir?
    8112 Təfsir 2012/09/24
    Quranda “seçilmiş xalq” və onun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar nazil olan ayələri araşdırarkən aşağıdakı məsələlər əldə olunur: 1. Qurani-kərim peyğəmbərlərin ümmətindən heç birini bütün cəhətlərdən ideal olan bir xalq (qövm və ümmət) kimi təqdim etməmiş, əksinə onların ümmətlərinin əksəriyyətini məzəmmət etmişdir. 2. Qurani-kərim yalnız ...
  • Doğru və aldadıcı sübhdən məqsəd nədir?
    6733 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/04/16
    Doğru və aldadıcı fəcr və ya sübhdən məqsəd fiqhdə və astronomiyada işlədilən terminlərdir. Onlardan məqsəd gecə və gündüzdə müəyyən vaxtları bildirməkdir. Yalançı yaxud aldadıcı sübh məşriq səmtində ağartı və işıqlanmanın əmələ gəlməsinə deyirlər. Bu vaxtda sübh namazın qılmaq olmaz. Doğru və ya sadiq fəcr və sübh çağı ...
  • Ümumiyyətlə tato haramdır?
    15938 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/04
    Həzrəti Ayətullah ul üzma Sistaninin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Özü- özlüyündə caizdir, icazə verilir. Həzrəti Ayətullah ul üzma Məkarim Şirazinin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Əgər bədən üçün xüsusi bir zərəri yoxdursa və əxlaqa zidd şəkillər onda olmasa icazə verilir. Hər halda dəstəmaz və ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15385 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164804 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164285 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119876 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113911 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111044 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94210 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54915 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54575 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46296 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45900 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...