Ətraflı axtarış
Baxanların
8238
İnternetə qoyma tarixi: 2007/12/03
Sualın xülasəsi
Quranda, yeddi səmadan məqsəd nədir?
Sual
Yeddi səmanın mənası nədir? Səmanın yeddi təbəqədən ibarət olmasını bildirir və ya cənnətin yeddi məqamdan ibarət olduğuna işarədir? Yəni cənnət yeddi təbəqədən ibarətdir?
Qısa cavab

            Elmi cəhətdən səma və planetlər barəsində bir çox məlumtların əldə olunmasını nəzərə alsaq, Quranda yeddi səma barəsində dəqiq bir nəzər vermək olmaz. Bu mövzuda bir çox nəzəriyyələr vardır. Bunu da yaddan çıxarmamalıyıq ki, Quran insanların tərbiyə və mənəvi hidayəti üçündür. Quranın yeddi səma və yeddin yerin olmasına, günəş və yerin hərəkətinə və... işarə etməsi, onların həqiqət olmasından əlavə İlahi qüdrətin nişanəsini və insanları Allahı tanımaq o cümlədən yaradılış barəsində düşünməyə yol açmaq üçündür. Quranda olan bəzi elmi məsələlərin zaman və elmi təcrübələrə ehtiyacı vardır.

Bəs, elmin, Quranda olan elmi nəzəriyyələri barəsində nəzəri toxdursa, Quranın nəzəriyyələrinin batil olmasına dəlalət etmir.

Ətreaflı cavab

Yeddi səmadan məqsəd əldə olmaq üçün, lazımdır bir neçə nöqtəyə işarə edək:

Birinci nöqtə: Quran- Kərimdə yeddi yerdə bir başa[1] və iki yerdə kinayə[2] olaraq səmanın yeddi olmasından və bir yerdə isə yeddi yerin olmasından söz açmışdır.[3]

İkinci nöqtə: Lüğətdə səmadan (göylərdən) məqsəd:

Lüğətdə "səma" sözünün əsli "səmav" hündürlük deməkdir.[4] Hətta bəzi lüğət alimləri hər bir hündürlüyü onun aşağı hissəsinə nisbət səma və hər bir aşağı təbəqəni onun hündürlüyünə nisbət yer olduğunu bildirmişdirlər.[5]

Üçüncü nöqtə: Quranda səma kəlməsi:

"Səma" sözü və bu əsilli kəlmələr Quranda üç yüz on dəfə gəlmiş, iki mənada işlənmişdir:

A: Maddi səma

Qurani- kərim bir çox yerdə səma (göy) kəlməsini maddi olaraq işlətmişdir ki, bir çox mənalar nəzərdə tutulur:

  1. Səma, yuxarı mənada işlədilir, " اصلها ثابت و فرعها في السماء"

Təmiz və bərəkətli ağac kimi, onun kökü yerdə sabit və möhkəm budaqları isə göyə ucalmışdır.[6]

  1. Səma, yəni yer kürəsi ətrafında olan cazibə qüvvəsi: " و نزلنا من السماء ماءً مباركاً"

Göydən bərəkətli suyu göndərdik.[7]

  1. Səma, ulduzların və planetlərin yeri: O ulu Tanrı ulduzları səmada qərar vermiş və onda parlayan günəş və ayı nurlandırdı.[8]

B: Səmanın mənəvi mənada işlənməsi:

Qurani- kərim bir çox yerlərdə səma kəlməsini mənəvi mənada işlətmişdir ki, bir çox mənalar daşıyır, o cümlədən:

  1. Səma, dünya işlərinin tədbir olunduğu yer: "Odur yer aləmində olan işlərin tədbirini göydən yer üzünə nazil edir".[9]
  2. Səma, yəni yüksək və uca bir varlıq.[10]

"Sizə verilən ruzi və vədələr (mümkündür cənnət nəzərdə tutulur) göylərdə qərar verilmişdir."[11]

Dördüncü nöqtə: (Yeddi) sözündən məqsəd nədir? (Səbə)- yeddi sözü ərəb dilində iki cür istifadə olunur.

A: Yeddi müəyyən bir rəqəmdir ki, riyaziyyatda işlədilir.

B: Yeddi, yəni çoxluq əlaməti; çünki bəzi vaxtlar yeddi kəlməsini ərəb kinayə üçün istifadə edir (və çoxluq mənasını) nəzərdə tutur.

Beşinci nöqtə: "Yeddi səma"dan Quranın məqsədi: Təfsir alimləri "yeddi səma" kəlməsi barəsində bir neçə nəzəriyyə vermişdirlər.

A: Yeddi, həqiqi ədəd mənasında nəzərdə tutulur ki, bu cür təsəvvür olunur.

  1. Yeddi səma, ulduz və planetlərdən doludur və hər biri yer kürəsinin səması kimidir.[12] Yeddi oxşar dünyanın olması ehtimalı da vardır ki, bu günə kimi kəşf olmamışdır.
  2. Yeddi məqamın bir- birinə yaxın və mənəvi varlıqların (yeddi səma) yeddi çirkin məqamın qarşısında olması.[13]

B: yeddi, çoxluq mənasında istifadə olunmuşdur; bu zaman aşağıdakı ehtimallar təsəvvür olunur:

  1. Çoxlu göylər (kainat və planetlər) yaratdı. Bir çox yerlər (yerin oxşarı olan) yaratdı ki, onlar hamısı cazibə qüvvəsiylə bir- birinin ətrafında hərəkətdədirlər.
  2. Səmada olan bir çox cazibə qüvvəsindən ibarət olan təbəqələri yaratdı, və yaxud yer kürəsi tərkibində olan təbəqələri və iqlimləri yaratdı.
  3. Yüksək məqama sahib bir çox məqamları yaratdı.

Nəticə alırıq kifayət qədər Quranda işarə olan yeddi səma barəsində məlumatın əldə olmadığını nəzərə aldıqda və elmi cəhətdən göylərdə olan bir çox planetlər və varlıqların haqqında məlumatların olmaması üçün, dəqiq nəzər vermək olaz; odur ki, bütün nəzəriyyələr ehtimal olaraq verilir.[14] Bu nöqtəyə də diqqət etmək lazımdır ki, Quranın məqsədi, insanların hidayət olmasıdır. Lakin yeddi səma, günəş və yer kürəsinin hərəkəti və... kimi məsələlərə işarə etmək onların bir həqiqət olmasından əlavə İlahi qüdrətin nişanələrini və insanları Allahı tanımağa hazırlayır. Beləliklə Quranda bəzi elmi məsələlərin sabit olması üçün zaman və elmi təcrübəyə ehtiyacı vardır. Bəs elmin Quranda olan elmi məsələlər barəsində nəzəriyyəsi yoxdursa, Quranın elmi nəzəriyyəsinin batil olmasına dəlalət etmir.

Əlavə məlumat üçün aşağıdakı kirablara müraciət edin:

  1. Pəjuheş dər ecaze elmiye Quran, Məhəmməd əli Rzayi İsfəhani, cild 1, səh 134.
  2. Məarife Quran, Məhəmməd Təqi Misbah Yəzdi, səh 234.
  3. Təfsire nümunə, Nasir Məkarim Şirazi, cild 1, səh 165. [15]

 


[1] - Bəqərə surəsi, ayə 29; İsra surəsi, ayə 44; Möminun surəsi, ayə 86; Fussilət surəsi, ayə 12.

[2] - Mulk surəsi, ayə 3; Nuh surəsi, ayə 15.

[3] - Təlaq surəsi, ayə 12 " اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ " Allah o kəsdir ki, yeddi göyü yaratdı və yeri də onlar kimi, onun əmri onlar arasında həmişə nazil olur.

[4] - - Əl- təhqiq fi Kələmatil- Quranil- kərim, həsən Mustəfəvi, (intişarate vezarəte fərhəng və irşade İslami. Birinci çap, Tehran, 1371 şəmsi), cild 5, səh 254.

[5] - Müfrədat, Rağib İsfəhani, Əl- məktəbətul- Rəzəviyyə, Tehran, 1332 hicri şəmsi,

[6] - İbrahim surəsi, ayə 24.

[7] - Qaf surəsi, ayə 9.

[8] - Furqan surəsi, ayə 61.

«تبارك الذي جعل في السماء بروجاً و جعل فيها سراجاً و قمرا منيراً»

[9] - Səcdə surəsi, ayə 5.

«يدبّر الامر من السماء الي الارض»

[10] - Bax: Məarife Quran, Ustad Misbah Yəzdi, (Dər- rahe həqq nəşriyyatı), Qum, 1367 hicri şəmsi), səh 236; Bax: Pəjuheş dər icaze elmiye Quran, Doktor Məhəmməd Əli Rzayi İsfahani, Mubin nəşriyyatı, Rəşt, birinci çap, 1380, cild 1, səh 134.

[11] - Zariyat surəsi, ayə 22.

«و في السماء رزقكم و ما توعدون»

[12] - Əl- təhqiq fi kələmatil- Quranil- kərim, həmin, cild 1, səh 165; Mufrədate Rağib, ərz kəlməsi.

[13] - Bax: Əl- mizan, Əllamə Təbatəbai, İsra nəşriyyatı, Qum, cild 16, səh 247 və cild 19, səh 327.

[14] - Bax: Təfsiri Cövhəri, Təntavi Cöhhəri, Darul- fekr, cild 1, səh 46, bax: Pəjuheş dər ecaze Quran, Doktor Məhəmməd Əli Rzayi İsfəhani, həmin, cild 1, səh 126- 142.

[15] - Bax: Sayt, Payeqahe mərkəze fərhəng və məarife Quran.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bir kosmonavt səmada qibləni necə təyin etməli, necə dəstəmaz alıb və namaz qılmalıdır; onun namazı tamamdır yoxsa qəsr?
    7510 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Vacib namazlar, heç bir şəraitdə insanın boynundan götürülmür. Hər bir müsəlman ki, təklif yaşına çatmışdırsa, vacibdir hər hansı bir halda mümkündürsə öz namazını qılmalıdır. O şəxslər ki, səmadadırlar əgər yer kürəsinə doğru üzlərini çevirsələr qibləyə doğru durmuşdurlar. Amma yer kürəsinin hansı tərəfdə olduğunu təyin edə bilməyirlərsə dörd tərəfə namazlarını ...
  • Cənnətin bir neçə qapısı varmı? Bu qapıların hər birinin özünəməxsus adları vardırmı?
    25086 Qədim kəlam 2011/11/03
    Cənnətin bir neçə qapısı vardır və onların sayı səkkizdir. Lakin onların dəqiq adları və hansı  qrupun hansı qapıdan daxil olacağı haqda hədislərdə kiçik ixtilaflar gözə dəyməkdədir. Cənnət qapılarının adları ayrı-ayrı hədislərdə pərakəndə şəkildə qeyd edilmişdir: "Bab əl-Rəhmət" (Rəhmət qapısı), "Bab əs-Səbr" (Səbir qapısı), "Bab əş-Şükr" (Şükür qapısı), ...
  • Qeyri-ilahi ifrat eşqlərdən qurtarmağın və qarşısını almağın yolları nədir?
    7965 Əməli əxlaq 2015/08/01
    İnsan ictimai bir varlığ olduğuna görə yaşadığı həyatda başqaları ilə əlaqədə olmağı ehtiyaclıdır. Amma, dostun seçilməsində diqqətli olmaq lazımdır ki, ilahi hüdudular, ifrat-təfritlər və bəzi halətlərə düşülməsin ki, insanın dünya və Axirətdə səadət və xoşbəxtçiliyinə zərbə vurmuş olmasın. Hər hansı bir kəsə və şeyə şiddətli məhəbbətin və ...
  • İmam Əli (ə) ölünü dirildə bilər?
    9303 Təfsir 2012/09/01
    Bu ki, bir şəxs müstəqil şəkildə Allaha ehtiyacı olmadan, belə bir iş etməsi Allahın əfali tohidlə (yaradılışda tohid) ziddiyyət vardır. Çünki ölüm və həyat təkcə Allahın əlindədir. Amma əgər bir şəxs Allahın icazəsiylə belə bir iş etsə, bu iş mümkün olacaq. Bunun əqli ...
  • “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”in Quran surə və ayələrinin bir hissəsi olması barəsində müfəssirlərin müxtəlif nəzəriyyələri nədir?
    8758 Təfsir 2012/04/09
    “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”in Quranın surə və ayələrinin hissəsi olub-olmaması ilə əlaqədar müsəlman alimləri arasında fikir ayılığı vardır. İmamiyyə[1] və şafei alimləri,[2] Məkkə və Kufə qariləri və onların fəqihləri[3] “Həmd” və sair surələrdə “Bismillah”ı surənin bir hissəsi hesab edirlər. Amma Mədinə, ...
  • Аллаһа јахынлыг (гүрбәтән илаһллаһ) нәдир? Нечә нөвдүр вә неҹә әлә ҝәлир?
    7290 Əməli irfan 2010/04/22
     “Гүрб” лүғәтдә бир шејин диҝәр бир шејә јахынлашмасына дејилир. Бу јахынлашма, бәзән мәкан вә бәзән дә заман ҹәһәтдән ола биләр. Демәли, гүрб ја мәкан, ја да заманладыр. Халг арасында да гүрб (јахын) сөзүнүн башга бир мәнасы да вар. О да бир фәрдин диҝәринин ...
  • Ər- rəhman surəsinin 33 cü ayəsində fövqəladə güc və sultandan məqsəd nədir? Bir haldaki, hazırda bəşər aya və başqa planetlərə gedir?
    18791 Təfsir 2013/02/03
    "Ey cin və insan tayfası! Əgər göylərin və yerin ətrafından (çevrəsindən) kənara çıxa bilərsinizsə, çıxın. Siz (oradan) ancaq (qüdrət və) qüvvətlə (Allahın sizə bəxş etdiyi elmin qüdrətilə) çıxa bilərsiniz!" «یَا مَعْشَرَ الجِْنّ‏ِ وَ الْانسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُواْ مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ فَانفُذُواْ لَا تَنفُذُونَ إِلَّا ...
  • Namazı tərk etmək orucu batil edirmi?
    5119 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/27
    İslamın bütün hökmləri insanın kamala yetməsi və inkişafı üçün nəzərdə tutulmuşdur onların hər birinə əməl etmək insanın özünə faydası var. Bütün bu qanunlar topolumu bir yerdə tam əməl olunduqda insana nəticə verə bilər. Belə olan surətdə namazsız oruc və orucsuz namaz təbii ki lazım olan nəticəsi olmaz. ...
  • İdman məqsədi ilə dans etməyin işkalı var?
    6858 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/11/12
    Sizin sualınızın araşdırmasında əziz mərcəyi təqlidlərin dəftərlərindən aşağıdakı cavablar alınmışdır: Həzrəti ayətullah- ul- üzma Xameyi (Allah izzətin artırsın)Rəqs etmək əgər şəhvəti təhrik etməyə səbəb olarsa, ya haram işə səbəb olarsa, ya fəsada gətirib çıxararsa və ya qadının qəsdən naməhrəm kişilər arasında olarsa. haramdır. Həzrəti ayətullah- ul- üzma ...
  • “Аллаһын илк јаратдығы әглдир” – сөзүнүн мәнасы нәдир?
    7533 İslam fəlsəfəsi 2010/10/13
    Фәлсәфи терминолоҝијада әгл (шәриәт вә Гуранда дејилән мәләк дә адландырмаг олар) елә бир субстансијадыр (ҝөвһәрдир) ки, һәм затән (өзлүјүндә) вә һәм дә фелән (ишдә)  мүҹәррәддир. Јәни, затән мадди олмајыб, ишләрини һәјата кечирмәкдә бәдән кими мадди аләтә еһтиајҹы јохдур. Әлбәттә бу там мүҹәррәд варлығы ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164970 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164937 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120010 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114178 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111590 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94384 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55157 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55002 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46535 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46048 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...