Cavabın aydın olması üçün müəyyən məqamları qeyd etmək lazımdır. Hazırkı dünyada mövcud olan dinlərin çatışmaz, nöqsanlı və natamam olmasının, bunun müqabilində də İslamın haqq və üstün bir din olmasının dəlillərini araşdırmaq lazımdır:

a) İslamdan qeyri dinlərin nöqsanlı, natamam və çatışmaz olmasının dəlilləri

Dünyada mövcud olan digər dinlərin çatışmazlıq dəlillərini bəyan etməzdən öncə iki məsələni xatırladırıq:

Birincisi: Bizim məqsədimiz hazırda mövcud olan (ilahi) dinlərin hamısının bütünlükdə batil olması və onlarda heç bir haqq söz olmaması deyildir; əksinə məqsədimiz budur ki, bugünkü dinlərdə elə mətləblər vardır ki, sağlam əql və məntiq tərəfindən qəbul oluna bilməz və bu dinlər həqiqətin simasını tam şəkildə bəyan etməkdə yetərli deyildir.

İkincisi: Biz bu qısa məqalədə dünyanın iki mühüm dini olan məsihilik və yəhudilik dinində mövcud olan çatışmaz və nöqsanlı cəhətlərin cüzi bir qismini araşdırırıq. (Nəticədə qəbul və etibar baxımından bu iki dindən daha aşağı səviyyədə olan sair dinlərin etibar və dəyəri məlum olacaqdır.)

Hazırkı məsihi dininin həqiqətin kamil göstəricisi olmamasının dəlili aşağıdakılardır:

1. İncilin özü mütəvatir və onun sənədi qəti deyildir.

Həzrət İsa (əleyhis-salam) Bəni-israildən və dili ibri idi. O Həzrət nübüvvət iddiasını Beytul-müqəddəsdən başlamışdı. Oranın ibri dilli əhalisinin əksəriyyəti ona iman gətirmədi. Yalnız az bir qrup iman gətirmişdi ki, onların da barəsində bizim məlumatımız yoxdur. Amma Beytul-müqəddəs əhalisinin Yunan dilində danışan bir qrupu Kiçik Asiyadakı şəhərlərə dağılışaraq camaatı həzrət İsa (əleyhis-salam)-ın dininə dəvət etməyə başladılar və Yunan dilində çoxlu kitablar yazdılar. Həmin kitablarda müəyyən mətləbləri yerləşdirərək Yunan və Roma əhalisinə dedilər: “İsa filan-filan şeyləri demişdir.” İsa peyğəmbərin özünü görən, onun əməl və sözlərini müşahidə edən və onun dilini bilənlər də Fələstində idilər. Onlar həzrət İsanın peyğəmbərliyini qəbul etmədilər və Yunan dilində yazılan hekayələri saxta hesab etdilər. Bu kitabı və onu hekayələrini qəbul edənlər ucqar yerlərdə yaşayanlar idi. onlar nə Beytul-müqəddəs şəhərini görmüş, nə İsanı müşahidə etmiş, nə də onun dilini bilirdilər. Əgər İncildə yazılan əhvalatlar yalan da olsaydı, nə yazıçılar belə şeyləri yazmağa bir maneə görürdülər, nə də dinləyicilərin onu təkzib etməyə bir yolları var idi.

Misal üçün, Matta incilində deyilir ki, “Həzrət Məsih doğulan zaman şərqdən bir neçə məcus gəlib “Təzə dünyaya gələn yəhudi padşahı haradadır? Biz onun ulduzunu şərq tərəfdə görmüşük!” – deyə soruşdular. Uşağı onlara göstərmədilər. Gözlənilmədən həmin ulduzu asimanda hərəkət edən halda gördülər. O, həzrət İsanın dayandığı evin üzərinə gəldi. Bundan sonra bildilər ki, İsanın evi həmin evdir.”

Qəti şəkildə saxta olan belə hekayələri incildə yazır və rüsvayçılıqdan da qorxmurdular. Çünki onları Beytul-müqəddəs əhalisi üçün və ibri dilində yazmamışdılar; onu qəribələr üçün yazmışdılar və qəribələr üçün saxta sözləri çox demək olar. Hər kəsin təvəllüdü ilə bir ulduzun əmələ gəlib onun başı üzərində hərəkət etməsinə biz qəti şəkildə inanmırıq və heç bir münəccim də buna inanmır. Nə məcuslar, nə də onlardan qeyriləri belə bir əqidəyə malik deyildirlər.

Həmçinin qədim məsihilər həzrət İsanın öldürülməsi barəsində ixtilaf etmişdilər. Bəzi incillərdə qeyd olunur ki, ümumiyyətlə o həzrət öldürülməmişdir. Əgər hər hansı bir şəhərdə yaşayan məşhur bir şəxs qətlə yetirilsə, camaatın tərəfindən diqqət mərkəzində olduğundan, heç vaxt gizli qalmaz. Xüsusilə, onun dara çəkilməsi məsələsi. Amma incilin yazıçıları qəribələr üçün və məhz onların dilində yazmışdılar. Qəribələr də Beytul-müqəddəsdə deyildilər ki, onun öldürülüb-öldürülməməsi barədə həqiqətdən agah olsunlar. İncilin yazıçıları tam azad şəkildə məsləhət bildiyi və istədikləri şeyləri yazır və heç nədən qorxu hissi keçirmirdilər. Məsihi alimləri bu kimi ixtilafları aradan qaldırmaq üçün həzrət İsadan 300 il sonra məşvərət məclisi təşkil edərək belə rəy verdilər ki, mövcud incillərin arasından mətləbi (nisbətən) səhih olan dördü seçilsin. Yerdə qalanlar isə batil hesab edildi. O həzrətin öldürülməsi rədd olunan incillər də yazıldı və qeyri-rəsmi formaya düşdü.[1]

2. Məsihi dininin nöqsanlı və çatışmaz olmasının ikinci dəlili hazırkı incil kitablarında çoxlu təzadlı halların olması və təhrifin varlığıdır. Əlavə məlumat almaq üçün mərhum Əllamə Şəraninin “Səadət yolu” kitabına[2], mərhum Fazil Hindinin “Əzhərul-Həqq” kitabına, Şəhid Haşimi Nejadın “Quran və digər səmavi kitablar” kitabına müraciət edə bilərsiniz.

3. Üçüncü dəlil məsihi etiqadlarından bəzilərinin əql və məntiq əsasları ilə uyğun gəlməməsidir.

Məsələn, onlar inanırlar ki, Oğul Ata insan şəklində təcəssüm etmiş, bəşəriyyətin günahını öz öhdəsinə almışdır. Onun xaçın əzab-əziyyətinə dözməsi bəndələrin günahlarının kəffarəsidir. Yuhənna incilində də deyilir: “Allah dünyaya çox məhəbbət etdiyinə görə onu Özünün yeganə oğluna verdi ki, hər kəs ona iman gətirsə, həlak olmasın (ölməsin); əksinə əbədi həyata malik olsun. Çünki Allah Öz oğlunu dünyada mühakimə yürütmək üçün yox, buna görə göndərdi ki, onun vasitəsi ilə dünyadakılar nicat tapsınlar.”[3]

Yəhudi dini barəsində də çoxlu iradlı məsələlər vardır. Çünki əvvəla, Tövratın üç nüsxəsi vardır:

1. Birincisi ibrani nüsxəsidir ki, yəhudilərin və protestant alimlərinin nəzərində mötəbərdir.

2. Samiri nüsxəsi. O, samirilərin nəzərində mötəbər sayılır (Bəni-İsraildən digər bir qrup və tayfanın adıdır);

3. Yunan nüsxəsi. Bu nüsxə protestantdan qeyri məsihi alimləri üçün mötəbər sayılır.

Samirilərin nüsxəsi yalnız Musanın beş kitabına, eləcə də Yuşənin və davərlərin (hakimlərin) kitabına şamildir Əhd-ətiqin digər kitablarını mötəbər hesab etmirlər. Həzrəti Adəmlə Həzrəti Nuhun tufanına qədər olan zaman fasiləsi birinci nüsxədə 1656 il, ikinci nüsxədə 1307 il və üçüncü nüsxədə 1362 qeyd olunmuşdur. Deməli, bu üç nüsxəsinin hamısını səhih hesab etmək olmaz; əksinə onun yalnız biri mötəbər və səhih ola bilər. halbuki hansının səhih olması məlum deyildir.[4]

İkincisi, Tövratda elə məsələlər vardır ki, sağlam insan əqli onu qəbul edə bilməz. Misal üçün, tövratda Allah yol gedən, avaz (mahnı) oxuyan, yalan danışan, camaatı aladan bir insan kimi təqdim olunur. Çünki (guya) Adəmə demişdi ki, əgər yaxşılıq-pislik ağacından yesən, öləcəksən, lakin Adəm və Həvva onun meyvəsindən yedilər, amma ölmədilər, sadəcə yaxşı ilə pislərə agah oldular.[5] Yaxud Allahın həzrət Yəqubla “güləşməsini” qeyd etmək olar ki, tövratda gəlmişdir.[6]

b) İslamın üstün və haqq olmasının dəlilləri

1. İslam dininin möcüzəsinin canlı və əbədi olması. Bu dinin əsl möcüzəsi Qurandır. O, kitab, məntiq və elm növündəndir. Amma keçmiş peyğəmbərlərin (əleyhimus-salam) möcüzəsinə gəldikdə isə, hiss olunan işlər qəbilindən idi. Ona görə də Quran həmişə canlıdır  və özünə arxalanır, həzrəti Peyğəmbəri-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-in hazır olub olmamasına bağlı deyildir. Buna görə də İslam dininin möcüzəsi əbədidir.

Quran bütün bəşəriyyəti mübarizəyə çağırmaq, mübariz tələb etməklə (buna təhəddi deyilir) eyni zamanda özünün həyat və əbədiliyini anbaan elan etmişdir: “Əgər Bizim Öz bəndəmizə nazil etdiyimizdə şəkk-şübhəniz olsa, onun kimi bir surə gətirin!” [7]

2. Quranın təhrif olunmaması. Yəni onda heç bir dəyişiklik icad edilməmişdir.

Allah-taala “Biz Özümüz də onu (Quranı) qoruyub hifz edəcəyik”[8] – deyə buyurmaqdan əlavə, Peyğəmbərin özü də onun dəqiq şəkildə qorunub saxlanmasına xüsusi maraq göstərirdi. Belə ki, əvvəla, vəhy katiblərindən bir dəstəsinə göstəriş vermişdi ki, ayə və surələri kağız üzərində yazsınlar. İkincisi, öz səhabə və köməkçilərini Quranın hifz olunmasına ciddi təşviq edirdi. Buna görə də o Həzrətin dövründə çoxları Quranı əzbərləmişdi. Üçüncüsü, o Həzrət camaatı Quran qiraətinə təşviq edir, rəğbətləndirir və  buyururdu ki, Quranın kəlmələri hərəkə və təcvid baxımından dəqiq oxunmalıdır, nəinki mütaliə edərək məfhumunu əldə etmiş olsunlar.[9] Bu kimi amillər Quranın hər növ təhrifdən amanda qalmasına səbəb olmuşdur.

3. İslamın haqq olmasını isbat etməyin üçüncü yolu Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in xatəmiyyət məsələsinə diqqət yetirməklə aydın olur. Çünki İslam dininin mətinləri[10] təkid edir ki, İslam Peyğəmbəri ilahi peyğəmbərlərin sonuncusudur və ondan sonra heç bir peyğəmbər gəlməyəcəkdir.

Bütün bəşər cəmiyyətlərində bir sahibkarın və ya müdirin son göstərişi əməlin əsas meyarı qərar tutulur və icrası vacib sayılır. Yeni göstəriş gələn zaman əvvəlki göstərişlər öz-özünə ləğv olub qüvvədən düşür.

Digər dinlərin mənbə və mətnlərində onların peyğəmbərlərinin son ilahi peyğəmbər olması qeyd olunmur; əksinə onların hamısı İslam Peyğəmbərinin zühurunu müəyyən şəkildə öz ardıcıllarına müjdə vermiş,[11] bununla da öz dinlərinin müvəqqəti olmasını bəyan etmişlər.

4. İslam dininin hərtərəfli olması

İslam dini müxtəlif fərdi, ictimai, ruhi, maddi və mənəvi yönlərdə insanın həyatı üçün bir çox təlimlər və göstərişlər vermişdir. İslam dininin hərtərəfli və təlimlərinin ən üstün olmasını daha yaxşı dərk etmək üçün bu müqəddəs din ilə sair dinlərin mətn və mənbələrini müqayisə etmək kifayətdir. Belə olan halda İslam təlimlərinin hərtərəfli olması, etiqad, tövhid, Allahın sifətləri, fərdi və ictimai əxlaq, hüquq, iqtisadiyyat, siyasət, hakimiyyət və s. sahələrdə üstün və hərtərəfli olmasını aşkar görmək olar.

5. Hazırda dünyada mövcud olan dinlər arasında mötəbər və canlı tarixə malik olan yeganə din İslam dinidir. Belə ki, tarixçilər hətta  Peyğəmbəri-əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-in uşaqlıq dövrünün incəliklərini belə qələmə almışlar. Halbuki, sair dinlər tarixi cəhətdən mötəbər sənədə malik deyildir. Həmin cəhətə görə də bəzi qərb mütəfəkkirləri hətta həzrət İsa (əleyhis-salam)-ın varlığında belə, şəkk etmişlər. Əgər həzrət İsanın və sair peyğəmbərlərinin adı müsəlmanların ilahi kitabı olan Quranda gəlməsəydi, bəlkə də məsihi və yəhudi dini, eləcə də onların peyğəmbərləri bəşər cəmiyyətində bu qədər rəsmi şəkildə tanınıb irəli çəkilmədi.[12]