Ətraflı axtarış
Baxanların
7465
İnternetə qoyma tarixi: 2011/06/19
Sualın xülasəsi
Behiştdə fiqh hökümləri vardırmı?
Sual
Behiştdə fiqh hökümləri vardırmı?
Qısa cavab
Бу суалын хүласә ҹавабы јохдур. Изаһлы ҹавабы сечин.
Ətreaflı cavab

Bu nöqtəyə diqqət yetirmək lazımdır ki, axirət aləmi barəsində və behiştlə cəhənnəmin vəziyyətini yalnız vəhy və məsum rəhbərlərin sözləri vasitəsiylə bizə çatdırılmışdır ki, bunlardan başqa heç bir yolla bizim bunlardan xəbərimiz olmaz.

Yuxarıdakı sualın cavabı isə dini mənbələrdə qeyd olunmuşdur, lakin işarə olunmuş nöqtələrə diqqət etdikdə demək olar ki, behiştdə məxsus qanun və hökm yoxdur, əgər olsa belə bu dünyanın hökm və qanunlarıyla fərqlidir; çünki o hökümlər ki, Allah onları qərar vermiş və insanı onlara əməl etməyə çağırmışdır, insanın İlahi kamilliyə çatmaq üçün olmuşdur ki, bunun nəticəsində insan behiştə təyin olunmuş dərəcəyə və məqama nail olur və bu da yaxşı işlərdir ki, insan dünyada əməl etmişdir. Bundan əlavə saleh övladların və möminlərin onun ölümündən sonra xeyir iş görüb savabını onun üçün hədiyyə etməsidir. Daha açıq desək, behişt və cəhənnəm bizim dünyada etdiyimiz əməllərin həqiqəti və iç üzüdür. O cür ki, çox rəvayətlərdə gəlmişdir bu gün (dünya həyatında) əməl var və heç bir hesab yoxdur, sabah (axirət aləmi) hesab yeridir, əməl və iş yoxdur.[1] Bunun üçün də axirət aləmində bu mənaya ki, insan öhdəsinə hökm və vəzifə qoyulub onun hesabını versin deyə ki, həqiqəti olsun və başqa bir yerdə onun hesabın versin, yoxdur.

Bundan əlavə hökm və qanun o yerdə qərar verilir ki, orada başqalarının hüquqlarının pozulması ehtimalı verilsin amma bu məsələlərin behiştə heç bir mənası yoxdur; Çünki:

  1. Başqalarının hüquqlarına təcavüz etmək yoxdur; Təcavüz və cinayət o yerdə mümkündür ki, imkanların həddi olsun və o nemətlərə çatmaq üçün öz həddindən artıq tələb olunsun, amma behiştə heç bir çatışmamazlıq yoxdur.

Quran buyurur hər nəyə meylləri olsavə ona göz diksələr, onların ixtiyarında hazır olacaq.[2]

  1. Başqa bir yerdə ki, qanunun olmasını tələb edir ki, insanlar şeytanın vəsvəsəsi və nəfsin istəkləri təsiri altında məruz qalsın və ya ruhi xəstəliklərə misal üçün həsəd, kin, çirkin əməllərə və başqalarına zülm etmək və ... düçar olsun.

Bu cür məsələlər də behiştdə yoxdur; çünki o şəxslər ki, behiştə yol tapırlar ürəyi və əməli düzgün insanlardır ki, dünyada öz nəfslərini, və əxlaqi xəstəliklərini kontrol etməyə nail olmuşdurlar. Bundan əlavə Quran buyurur: Hər növ pislikləri (həsəd, kinə, düşmənçilik və xəyanət)- i behişt əhlinin sinəsindən kənar edirik (və ruhlarını paklaşdırırıq) o halda ki, onlar bir- birləriylə qardaşdırlar.[3]

Beləliklə, behişt əhlinin arasında olan söz- söhbət, salam və salamatlıq və ya xeyir- bərəkətdən başqa bir söz deyilmir.[4]

Bunun üçün də, bunu başa düşmək olar ki, behişt əhli arasında düşmənçiliyə və həsədə səbəb olan bir hadisə yoxdur və başqa bir ehtimal da rədd edilir. Nəticə alırıq ki, burada qanunun olmasına ehtiyac yoxdur. Bütün bunlardan əlavə Quran ayələrindən bu cür istifadə olur ki, behişt əhlinin pisliklərə doğru heç bir meyl və istəkləri yoxdur.

Onlar insanlığın və ruhun gözəlliyinin və kamillik dərəcəsinin son məqamına yetişmişdirlər, bir şeyi sevməzlər yalnız o zaman ki, sevməli olsun.[5]

Bir şeyi istəməzlər yalnız o halda ki, Allah istəsin.[6] Bunun üçün də heç bir qanun və hpkmə ehtiyac yoxdur.

Bəzi təfsir alimləri bu Quran ayəsinin təfsirində ki, buyurur: Qızıl və gümüş camları behişt əhlinin ətrafında gəzdirərlər və onda hər bir şey ki, ürək istəyir və göz ondan ləzzət aparır, vardır.[7] Bu sualı açıqlayırlar, aya bu ümumi və geniş şəkildə olmaq bunu bildirir ki, dünyada haram olan şeylərə də şamil olsun, əgər bir behişt əhli haram şeyi istəyərsə onun ixtiyarına veriləcəkmi? Cavab verilir, bu sualın yaranması bir nöqtəyə diqqət etməkdir, və o da bundan ibarətdir haram və çirikliklər əslində, insan ruhu üçün münasib olmayan bir yemək kimidir, bəs təmiz bir ruh bu cür yeməyin iştahasını çəkməz. Xəstə bir ruhdur ki, münasib olmayan yeməklərə hətta zəhərli yeməklərə meyl salır. Bəsi xəstələr vardır ki, hətta torpaq və onun kimi şeyləri tapıb yeməyə çalışırlar. Amma xəstəlikləri müalicə olduqda bu yalançı iştahaları məhv olur. Behişt əhli də bu cür çirkin şeylərə meyl salmır; çünki onların ruhları yaxşı və pak şeylərə meyllidir.[8]



[1] - Kafi, cild 8, səh 58. Əmirəl- möminin (ə)

«أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع): "...‏فَإِنَّ الْیَوْمَ عَمَلٌ وَ لَا حِسَابَ وَ إِنَّ غَداً حِسَابٌ وَ لَا عَمَلَ"»

[2] - Bax: Zuxruf surəsi, ayə 71.

[3] - Hicr surəsi, ayə 47.

[4] - Vaqiə surəsi, ayə 26.

[5] - Əl- mizanın tərcüməsi, cild 29, səh 272, (40- cı cild).

[6] - Həmin, cild 34, səh 154.

[7] - Zuxruf surəsi, ayə 71.

[8] - Bax: Nümunə təfsiri, cild 21, səh 116.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bir kosmonavt səmada qibləni necə təyin etməli, necə dəstəmaz alıb və namaz qılmalıdır; onun namazı tamamdır yoxsa qəsr?
    7510 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Vacib namazlar, heç bir şəraitdə insanın boynundan götürülmür. Hər bir müsəlman ki, təklif yaşına çatmışdırsa, vacibdir hər hansı bir halda mümkündürsə öz namazını qılmalıdır. O şəxslər ki, səmadadırlar əgər yer kürəsinə doğru üzlərini çevirsələr qibləyə doğru durmuşdurlar. Amma yer kürəsinin hansı tərəfdə olduğunu təyin edə bilməyirlərsə dörd tərəfə namazlarını ...
  • Cənnətin bir neçə qapısı varmı? Bu qapıların hər birinin özünəməxsus adları vardırmı?
    25086 Qədim kəlam 2011/11/03
    Cənnətin bir neçə qapısı vardır və onların sayı səkkizdir. Lakin onların dəqiq adları və hansı  qrupun hansı qapıdan daxil olacağı haqda hədislərdə kiçik ixtilaflar gözə dəyməkdədir. Cənnət qapılarının adları ayrı-ayrı hədislərdə pərakəndə şəkildə qeyd edilmişdir: "Bab əl-Rəhmət" (Rəhmət qapısı), "Bab əs-Səbr" (Səbir qapısı), "Bab əş-Şükr" (Şükür qapısı), ...
  • Qeyri-ilahi ifrat eşqlərdən qurtarmağın və qarşısını almağın yolları nədir?
    7965 Əməli əxlaq 2015/08/01
    İnsan ictimai bir varlığ olduğuna görə yaşadığı həyatda başqaları ilə əlaqədə olmağı ehtiyaclıdır. Amma, dostun seçilməsində diqqətli olmaq lazımdır ki, ilahi hüdudular, ifrat-təfritlər və bəzi halətlərə düşülməsin ki, insanın dünya və Axirətdə səadət və xoşbəxtçiliyinə zərbə vurmuş olmasın. Hər hansı bir kəsə və şeyə şiddətli məhəbbətin və ...
  • İmam Əli (ə) ölünü dirildə bilər?
    9303 Təfsir 2012/09/01
    Bu ki, bir şəxs müstəqil şəkildə Allaha ehtiyacı olmadan, belə bir iş etməsi Allahın əfali tohidlə (yaradılışda tohid) ziddiyyət vardır. Çünki ölüm və həyat təkcə Allahın əlindədir. Amma əgər bir şəxs Allahın icazəsiylə belə bir iş etsə, bu iş mümkün olacaq. Bunun əqli ...
  • “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”in Quran surə və ayələrinin bir hissəsi olması barəsində müfəssirlərin müxtəlif nəzəriyyələri nədir?
    8758 Təfsir 2012/04/09
    “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”in Quranın surə və ayələrinin hissəsi olub-olmaması ilə əlaqədar müsəlman alimləri arasında fikir ayılığı vardır. İmamiyyə[1] və şafei alimləri,[2] Məkkə və Kufə qariləri və onların fəqihləri[3] “Həmd” və sair surələrdə “Bismillah”ı surənin bir hissəsi hesab edirlər. Amma Mədinə, ...
  • Аллаһа јахынлыг (гүрбәтән илаһллаһ) нәдир? Нечә нөвдүр вә неҹә әлә ҝәлир?
    7290 Əməli irfan 2010/04/22
     “Гүрб” лүғәтдә бир шејин диҝәр бир шејә јахынлашмасына дејилир. Бу јахынлашма, бәзән мәкан вә бәзән дә заман ҹәһәтдән ола биләр. Демәли, гүрб ја мәкан, ја да заманладыр. Халг арасында да гүрб (јахын) сөзүнүн башга бир мәнасы да вар. О да бир фәрдин диҝәринин ...
  • Ər- rəhman surəsinin 33 cü ayəsində fövqəladə güc və sultandan məqsəd nədir? Bir haldaki, hazırda bəşər aya və başqa planetlərə gedir?
    18791 Təfsir 2013/02/03
    "Ey cin və insan tayfası! Əgər göylərin və yerin ətrafından (çevrəsindən) kənara çıxa bilərsinizsə, çıxın. Siz (oradan) ancaq (qüdrət və) qüvvətlə (Allahın sizə bəxş etdiyi elmin qüdrətilə) çıxa bilərsiniz!" «یَا مَعْشَرَ الجِْنّ‏ِ وَ الْانسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُواْ مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ فَانفُذُواْ لَا تَنفُذُونَ إِلَّا ...
  • Namazı tərk etmək orucu batil edirmi?
    5119 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/27
    İslamın bütün hökmləri insanın kamala yetməsi və inkişafı üçün nəzərdə tutulmuşdur onların hər birinə əməl etmək insanın özünə faydası var. Bütün bu qanunlar topolumu bir yerdə tam əməl olunduqda insana nəticə verə bilər. Belə olan surətdə namazsız oruc və orucsuz namaz təbii ki lazım olan nəticəsi olmaz. ...
  • İdman məqsədi ilə dans etməyin işkalı var?
    6858 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/11/12
    Sizin sualınızın araşdırmasında əziz mərcəyi təqlidlərin dəftərlərindən aşağıdakı cavablar alınmışdır: Həzrəti ayətullah- ul- üzma Xameyi (Allah izzətin artırsın)Rəqs etmək əgər şəhvəti təhrik etməyə səbəb olarsa, ya haram işə səbəb olarsa, ya fəsada gətirib çıxararsa və ya qadının qəsdən naməhrəm kişilər arasında olarsa. haramdır. Həzrəti ayətullah- ul- üzma ...
  • “Аллаһын илк јаратдығы әглдир” – сөзүнүн мәнасы нәдир?
    7533 İslam fəlsəfəsi 2010/10/13
    Фәлсәфи терминолоҝијада әгл (шәриәт вә Гуранда дејилән мәләк дә адландырмаг олар) елә бир субстансијадыр (ҝөвһәрдир) ки, һәм затән (өзлүјүндә) вә һәм дә фелән (ишдә)  мүҹәррәддир. Јәни, затән мадди олмајыб, ишләрини һәјата кечирмәкдә бәдән кими мадди аләтә еһтиајҹы јохдур. Әлбәттә бу там мүҹәррәд варлығы ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164970 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164937 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120010 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114178 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111590 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94384 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55157 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55002 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46535 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46048 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...