جستجوی پیشرفته
بازدید
7324
آخرین بروزرسانی: 1399/03/07
 
کد سایت fa100631 کد بایگانی 117295 نمایه معنای واژه‌های تأنی، تأمل، تثبت، وقار، متانت، سکینه
طبقه بندی موضوعی لغت شناسی
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
معنای دقیق واژه‌های تأنّی، تأمّل، تثبّت، وقار، متانت، سکینه، صبر، حلم و دیگر واژه‌های مرتبط با مفهوم آرامش و صبر چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟
پرسش
معنای دقیق واژه‌های تأنی، تأمل، تثبت، وقار، متانت، سکینه، صبر، حلم و بقیه واژه‌های مرتبط با مفهوم آرامش و صبر چیست و تفاوت آنها را ذکر نمایید؟
پاسخ اجمالی
  1. «تأنّی»: از ریشه «أنی» به معنای مکث کردن و منتظر ماندن و عجله نداشتن است.[1]
  2. «تأمّل»: از ریشه «أمل» به معنای اندیشیدن و فکر کردن در امور و حقایق است[2] که در طول یک زمان و مدت مشخص انجام می‌گیرد.[3] طبیعتاً فردی که در مورد چیزی می‌اندیشد، صبر و تحمل بیشتری دارد.
  3. «تثبت»: از ریشه «ثبت» به معنای حوصله داشتن و عجله نکردن است.[4]
  4. «وقار»: از ریشه «وقر» به معنای آرامش[5] و حلم[6] است؛ لذا به کسی که در مجلس دارای آرامش، بی‌حرکت، یا کم حرکت باشد و یا در هنگام عصبانیت از کارهای که حکایت از سبک عقلی دارد، دوری کند، با وقار گفته می‌شود.[7]
  5. «متانت»: از ریشه «متن» به معنای محکم و نیرومند است.[8]
  6. «سکینه»: از ریشه «سکن» بوده و به معنای دوری جستن از اضطراب در هنگام غضب و ترس است و بیشتر در هنگام ترس استعمال می‌شود؛[9] لذا به معنای «وقار» هم آمده است،[10] اما فرقشان در این است که سکینه در هیبت و غیر هیبت به کار می‌رود، اما وقار فقط در هیبت کاربرد دارد.[11]
  7. «حلم» و «صبر» اگرچه شاید برخی تفاوت‌های اندک میانشان وجود داشته باشد، اما تقریباً مترادف بوده و به یک معنا می‌باشند.

گفتنی است؛ اگرچه برخی تفاوت‌های اندک میان این واژه‌ها وجود دارد، اما تقریباً مترادف بوده و همگی ناظر به نوعی آرامش هستند.

 


[1]. ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج 15، ص 397، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول، 1421ق.

[2]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق، مصحح، مخزومی، مهدی، سامرائی، ابراهیم، ج 8، ص 347، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق.

[3]. عسکری، حسن بن عبدالله‏، الفروق فی اللغة، ص 66، بیروت، دار الافاق الجدیدة، چاپ اول، 1400ق‏.

[4]. ابن سیده، على بن اسماعیل، المحکم و المحیط الأعظم‏، محقق، مصحح، هنداوى، عبدالحمید، ج 9، ص 473، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1421ق‏.

[5]. تهذیب اللغة، ج ‏9، ص  216.

[6]. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، محقق، مصحح، عطار، احمد عبد الغفور، ج 2، ص 849، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ اول، 1410ق.

[7]. الفروق فی اللغة، ص  196.

[8]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 13، ص 399، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.

[9]. الفروق فی اللغة، ص  196.

[10]. ابن فارس، احمد بن فارس‏، معجم مقاییس اللغة‏، محقق، مصحح، هارون، عبدالسلام محمد، ج 3، ص 88، قم، مکتب الاعلام الاسلامی‏، چاپ اول، 1404ق‏.

[11]. الفروق فی اللغة، ص  196.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها