جستجوی پیشرفته
بازدید
3256
آخرین بروزرسانی: 1400/06/15
خلاصه پرسش
آیا امام علی(ع) به غیر از حضرت ابوالفضل(ع)، فرزند کوچک‌تری هم به نام عباس اصغر داشت؟
پرسش
لطفاً زندگی‌نامه عباس اصغر بن علی(ع) را که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، بیان نمایید.
پاسخ اجمالی

در بعضی از منابع گزارش شده است، یکی از کسانی که روز عاشورا در دفاع از امام حسین(ع) به شهادت رسید، عباس اصغر بن علی(ع) است.[1] وی و محمد بن علی اصغر از فرزندان امام علی(ع) بودند. مادر عباس اصغر، لبابه دختر عبیداللّه بن عباس[2] و یا أمّ حبیب بود.

اگرچه اطلاعات زیادی از زندگی وی در دست نیست؛ اما با توجه به شواهد و قرائن، می‌توان اصل وجود چنین فرزندی را اثبات نمود:

  1. برخی از منابع مرتبط با نسب‌شناسی، علاوه بر نام بردن از ابوالفضل عباس(ع)، از فرزندی به نام عباس اصغر برای امام علی(ع) نیز نام برده‌اند.[3]
  2. با توجه به این‌که نام ام‌ حبیب در میان همسران امام علی(ع) ذکر شده است، و این بانو فرزندانی به نام عمر، عباس و رقیه داشت،[4] و نیز با توجه به این‌که نام مادر ابوالفضل(ع) ام البنین کلابیه بود، می‌توان احتمال داد که این مطلب در مورد عباس اصغر از فرزندان امام علی(ع) است.
  3. برخی از منابع از حضرت ابوالفضل(ع) با عنوان عباس اکبر یاد کرده‌اند؛[5] از این‌رو می‌توان احتمال داد که در میان فرزندان امام علی(ع)، شخصی به نام عباس اصغر نیز وجود داشت؛ زیرا در غیر این صورت، لقب عباس اکبر، معنا نخواهد داشت.
  4. شخصی به نام قاسم بن اصبغ مجاشعى گفت: هنگامى که سرها را به کوفه آوردند، سوارى را دیدم که در ساق اسبش، سر نوجوانى أمرد(نوجوانى که هنوز صورتش موى در نیاورده است‏)[6] را آویخته بود که مانند ماه شب چهارده بود، هرگاه اسب، سر خود را پایین مى‏آورد، سر آن نوجوان به زمین مى‏رسید. من نام آن سوار را پرسیدم، گفتند «حرملة بن کاهل» است. و در مورد آن سر، پرسیدم، گفته شد که سر عباس بن على(ع) است.[7]

همچنین شخصی از قبیله‌ی بنی ‌ابان بن دارم - که قبلا چهره زیبا و سفیدی داشت-، به قاسم بن اصبغ بن نباته گفت: در کربلا نوجوانی امرد را کشتم که در پیشانی‌اش اثر سجده نمایان بود. اکنون صورتم سیاه گشته است. آن جوان عباس بن علی(ع) بود.[8]

این گزارش‌ها احتمال حضور شهیدی به نام عباس اصغر را در کربلا افزایش می‌دهد؛ زیرا عباس اکبر (ابوالفضل)، در روز شهادت 32 ساله بود، نه نوجوانى امرد.[9]

البته در زیارت‌نامه‌های مرتبط با شهدای کربلا نامی از وی برده نشده است.


[1]. خلیفة بن خیاط العصفری، تاریخ خلیفة بن خیاط العصفری، ج 1، ص 179، بیروت، دار الفکر، 1414ق.

[2]. همان.

[3]. ابن صوفی نسابه‏، المجدی فی أنساب الطالبیین‏، ص 193، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، چاپ دوم، 1422ق.

[4]. عده‌اى از علماء، مجموعة نفیسة فی تاریخ الأئمة(ع) ‏، ص 17، بیروت، دار القاری‏، چاپ اول، 1422ق؛ طبرى، محب الدین، الریاض النضرة فی مناقب العشرة، ج 3، ص 240، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1424ق.

[5]. المجدی فی أنساب الطالبیین‏، ص 196؛ مرعشی تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق و إزهاق الباطل، ج 32، ص 679، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، 1409ق؛ طبری محب الدین‏، أحمد بن عبد الله‏، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی(ع)‏، ص 117، قاهره، مکتبة القدسی‏، 1356 ق‏.

[6]. مدنی شیرازی، علی خان بن أحمد، الطراز الاول و الکناز لما علیه من لغة العرب المعول‏، ج 5، ص 274، مشهد، مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث‏، چاپ اول، 1384ش.

[7]. سبط بن جوزی‏، تذکرة الخواص من الأمة فی ذکر خصائص الأئمة(ع)، ص 253، قم، منشورات الشریف الرضی، چاپ اول، 1418ق.

[8]. ابو الفرج، علی بن الحسین الأصفهانی، مقاتل الطالبیین، محقق، صقر، سید احمد، ص 117 – 118، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 45، ص 306، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[9]. باقر شریف قرشى، زندگانى حضرت امام حسین(ع)، مترجم، محفوظى اهوازى، سید حسین، ج ‏3، ص 323‏، قم، بنیاد معارف اسلامى‏، چاپ اول، 1422 ق‏

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها