جستجوی پیشرفته
بازدید
6981
آخرین بروزرسانی: 1400/10/01
خلاصه پرسش
آیات 45و 46 سوره‌ی احزاب بر کدام ویژگی‌های رسول خدا(ص) اشاره دارد؟
پرسش
آیات 45و 46 سوره‌ی احزاب بر کدام ویژگی‌های رسول خدا(ص) اشاره دارد؟
پاسخ اجمالی

کاربر گرامی؛

برای آیات 45 و 46 سوره‌ی احزاب شآن نزول خاصی از سوی مفسران ذکر نشده است. و همان‌گونه که بارها گفته‌ایم لازم نیست برای هر آیه - به ویژه مواردی که اصولی کلی را بیان می‌کند - شأن نزولی وجود داشته باشد.

در این دو آیه، نقش پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله در جامعه بیان شده است.

او مردم را به سوى خدا دعوت مى‏کند و شی

«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْناکَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذیراً، وَ داعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنیراً»؛[1] اى پیامبر، ما تو را فرستادیم تا شاهد و مژده‌‏دهنده و بیم‌‏دهنده باشى. و مردم را به فرمان خدا به سوى او بخوانى، و چراغى تابناک باشى.

قرآن کریم در این دو آیه، نقش پیامبر اکرم(ص) را در جامعه بیان می‌کند.

شاهد بودن رسول خدا(ص)، چنان‌که در آیات دیگر هم آمده است؛ مانند: «لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ وَ یَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیداً».[2] گواه‌بودن بر اعمال امت در دنیا است، و آنچه را که امت انجام می‌دهند او تحمل نموده، روز واپسین آن‌را اداء می‌کند، و بعد از او امامان شاهد امت‌اند، و آن‌حضرت شاهد شاهدان است.

معناى «مبشر» و «نذیر» بودن پیامبر(ص) این است که مؤمنان مطیع خدا و رسول را، به پاداش نیک و بهشت بشارت، و کافران عصیان‌گر را به عذاب و آتش جهنم انذار می‌دهد.

«وَ داعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنِیراً»، دعوت آن‌حضرت به سوى خدا، همان دعوت مردم به سوى ایمان به خداى یگانه است که لازمه‌اش ایمان به دین خدا است، و اگر دعوت پیامبر(ص) را مقید به اذن خدا کرد، برای آن است که به مسئله‌ی بعثت و نبوت او اشاره کند.

و «سراج منیر» و یا چراغ روشنایی‌بخش بودنش به این است که آن‌حضرت را طورى قرار داد که مردم به وسیله او به سعادت خود و به راه نجاتشان از ظلمت‌‌هاى شقاوت و گمراهی هدایت شوند؛ لذا این تعبیر از باب استعاره است.[3]

البته برخی گفته‌اند: مقصود از سراج منیر، قرآن است و تقدیرش این است: و ما تو را مبعوث کردیم در حالى که صاحب چراغ پرفروغى مانند قرآن هستی. بنابر این، مضاف حذف شده است.[4]

برخی از مفسران شاهد بودن را به معنای سیره حضرتشان گرفته‌ و گفته‌اند؛ مراد از شاهد، سیره‌ی پیامبر(ص) است؛ پیامبر به وسیله‌ی رفتار پسندیده‌‌‏اش دلیل و میزان است. انسان را به شناخت خودش هدایت می‌کند و به او می‌‏نمایاند که در برابر خدا چه وظایفى دارد. مؤمنان را به بهشت بشارت داده و عصیان‌گران را از آتش عذاب بیم می‌‏دهد.[5]

به هر حال، قرآن کریم در این دو آیه چند منصب و مقام را براى رسول خدا(ص) بیان می‌کند:

  1. شاهد و گواه بر امت: او را شاهد و گواه معرّفى کرده و فرمود: تو در دنیا و آخرت گواه امّت خود هستی و در مورد آنان شهادت به حق می‌دهى و حکم تو در باره آنها جارى است.
  2. بشارت و مژده دهنده: از خصوصیّات مقام تو چنین خواهد بود که مؤمنان را به رحمت و مغفرت حق تعالى و بهره‌مندی آنان از درجات بهشت و متنعّم گردیدن آنها به فیوضات غیر متناهى ابدی مژده می‌‌دهى.
  3. هشدار دهنده: از خصوصیّات دیگر رسول خدا(ص) این است که در عین حال که مؤمنان و نیکوکاران را به فیوضات ابدی مژده می‌دهد، در عین حال آنها را می‌ترساند و به عذاب و انتقام الهى تهدید می‌کند تا آن‌که همیشه بین خوف و رجاء باشند؛ یعنی نه به عبادت خود مغرور گردند و نه از رحمت حقّ تعالى ناامید شوند.
  4. «وَ داعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ». پیامبر(ص) مطابق فرمان الهى آن‌گونه که مأمور گردید، بدون کم و زیاد مردم را به سوى توحید می‌خواند و راه هدایت و رسیدن به قرب الهی را به آنان می‌آموزد.
  5. چراغ روشن: «وَ سِراجاً مُنِیراً». چراغ روشن بودن پیامبر(ص)، یعنی همان‌گونه که در شب تاریک که ظلمت روى زمین را فراگرفته، با چراغ روشن، تاریکى برطرف می‌گردد. در زمانی که ظلمت کفر و شرک اهل عالم را فراگرفته، پیامبر چراغ روشنى است که با نور وجودش، ظلمت کفر و جهل و خودخواهى و خودپسندى از بین رفت.[6]

[1]. احزاب، 45- 46.

[2]. بقره، 143.

[3]. طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 16، ص 330، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.

[4]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 8، 569، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[5]. مدرسی، سید محمدتقی، تفسیر هدایت، گروه مترجمان، ج  10، ص 286، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اول، 1377ش.

[6]. بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج 10، ص 239- 240، تهران، نهضت زنان مسلمان، تهران، 1361ش.                       

وه‏ى او در این دعوت، بشارت و انذار است.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها