«یفتاح بن جلعاد» یکی از شخصیت‌هایی است که در عهد عتیق از او یاد شده و در برخی منابع تاریخی اسلامی نیز از او به عنوان یکی از پیامبران الهی نام برده شده است.[1] وی از نسل میشا بن یوسف(ع)[2] و یا منشّا بن یوسف(ع)‏ بود[3] که به همراه گدعون از دین حضرت موسی(ع) پیروی می‌کرد،[4] و شش سال بین مردم قضاوت نمود؛[5] از این‌رو نامش در کتاب داوران عهد عتیق ثبت شده است.

بر اساس کتاب مقدس، برادران یفتاح بر وی کینه ورزیدند و او را از خانه پدر بیرون کردند. یفتاح در اراضی «طوب» ساکن شد. با شروع  جنگ میان بنی‌‌اسرائیل و بنی‌عمون، برخی از بنی‌اسرائیل گرد او جمع شده و از وی خواستند که رهبری آنها را بپذیرد. وی با توجه به بدرفتاری‌های گذشته آنان، ابتدا از پذیرش ریاست خودداری نمود؛ اما سرانجام آن‌را پذیرفت.

وی قصد داشت با گفت‌وگو از وقوع جنگ جلوگیری نماید؛ اما موفق نشد. در نتیجه جنگ میان آنها در گرفت و او توانست در این نبرد، بنی‌عمون را شکست دهد.

یفتاح نذر کرده بود که اگر بر دشمن پیروز شود، هنگام بازگشت، نخستین فرد از خویشاوندانش را که ببیند، او را در راه خدا قربانی کند. بعد از پیروزی در جنگ و هنگام بازگشت، دخترش به استقبال او رفت تا پیروزی‌ پدر را به او تبریک بگوید و وقتی از تصمیم پدرش به قربانی‌کردن او آگاه شد، یک ماه مهلت خواست. این‌گونه بود که یفتاح بعد از پایان آن مهلت به نذر خود عمل کرده و دخترش را قربانی کرد.[6]

لازم به ذکر است که گزارش‌های یادشده در قرآن کریم و نیز روایات پیامبر اسلام(ص) و اهل‌بیت(ع) وجود ندارد.

[1]. مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابی بکر بن احمد، تاریخ گزیده، تحقیق، نوایی، عبد الحسین، ص 20، تهران، امیر کبیر، چاپ سوم، 1364ش؛ ابن حزم اندلسی‏، ابو محمد علی بن احمد، جمهرة انساب العرب‏، ص 508، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اوّل‏، 1418ق.

[2]. تاریخ گزیده، ص 44.

[3]. جمهرة انساب العرب‏، ص 508.

[4]. تاریخ گزیده، ص 44.

[5]. بلاغی، سید عبد الحجت، حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، ج 1، ص 117- 118، قم، حکمت، 1386ق.

[6]. ر. ک: کتاب مقدس، بخش زندگی یفتاح.