جستجوی پیشرفته
بازدید
6034
آخرین بروزرسانی: 1401/11/16
خلاصه پرسش
عبارت «علیکم منی سلام الله» در زیارت عاشورا، آیا نشانگر آن است که مؤمنان خود را شایسته سلام‌دادن به امام حسین(ع) ندانسته و به همین دلیل از طرف خداوند به حضرتشان سلام می‌دهند؟!
پرسش
«علیکم منی سلام الله ...». آیا می‌توان این عبارت زیارت عاشورا را چنین تفسیر کرد که انسان‌‌ها خود را حامل سلام پروردگار عالم فرض می‌کنند؛ زیرا سلام خود را شایسته درگاه حضرت اباعبدالله(ع) نمی‌بینند؛ بنابراین، از جانب خود سلام نمی‌دهند، بلکه تنها سلام خدا را به امام حسین(ع) می‌رسانند؟! آیا این تفسیر -که آن‌را از برخی شنیده‌ام - با عبارت ابتدای زیارت عاشورا «السلام علیک یا اباعبدالله» که نامی از سلام خدا برده نشده است و مستقیماً خود امام حسین را مورد خطاب قرار می‌دهد، سازگار است؟!
پاسخ اجمالی

 

نخست در تفسیر کلمه «سلام» باید گفت؛ این واژه را می‌توان توصیف برای افراد در نظر گرفت، یعنی معنایش بیان ویژگی کسى است که با سلام و عافیت با تو برخورد کند، نه با جنگ و ستیز، و یا شر و ضرر.[1]

و شاید به همین جهت باشد که «سلام» یکی از نام‌های خدای متعال در قرآن آمده است.[2]

همچنین استفاده از واژه «سلام» برای درود و تحیت به یکدیگر نیز در میان مسلمانان رواج دارد[3] که برترین سلام‌ها را می‌توان صلوات بر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) دانست، آن‌جا که قرآن کریم می‌فرماید:

«إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً»؛[4] همانا خدا و فرشتگانش همواره بر پیامبر درود می‌فرستند، اى کسانى که ایمان آورده‌‌‏اید بر او درود فرستید و سلام گویید، و کاملا تسلیم(فرمان او) باشید.

موضوع دیگری که در مورد سلام می‌توان مطرح کرد، این است که در آیات قرآن در بیشتر موارد در دعاها و گفت‌وگوهای میان مسلمانان که از واژه «سلام» استفاده می‌شود(به ویژه اگر الف و لام عهد ذهنی نیز در آغاز آن باشد)، مراد همان درود خدا است، حتی اگر نام خدا به صراحت در آن برده نشود.

به عنوان نمونه، هنگامی که عیسای مسیح بر خود درود می‌فرستد، واضح است که درود خدا را برای خود می‌طلبد، نه آن‌که سلام خودم بر خودم باد!

وَالسَّلَامُ عَلَیَّ یَوْمَ وُلِدْتُ وَیَوْمَ أَمُوتُ وَیَوْمَ أُبْعَثُ حَیًّا.[5]

از این نگاه می‌توان هر دو نوع سلام مطرح‌شده در پرسش - که یکی با تصریح به نام خدا و دیگری به صورت مطلق است - را به یک معنا دانست که هر دو  عبارت، سلامی از سوی دلدادگان امام حسین(ع) و به حضرتشان و یارانش بوده و معنای سلام و درودشان نیز آن باشد که «درود خدا بر شما باد» و در این راستا، همین معنا از درود می‌تواند در سلام مؤمنان به یکدیگر نیز مد نظر باشد.

با این وجود اگر هم معتقد باشیم که میان سلام ما و سلام خدا تفاوتی وجود دارد؛ باز هم منافاتی با هم ندارند؛ چرا که سلام از طرف خود در واقع مرتبه‌ی پایین سلام و در حد شناخت شخص و حدأقل عرض ادب به ساحت مقدس امام حسین(ع)است؛ به دلیل آن‌که سلام به ائمه(ع) اگرچه به معنای درخواست نوعی کمال عالی و عاری از هرگونه نقص و ضعف، از ذات حق تعالی برای آن معصومان(ع) است؛ اما بنابر معنای لغوی آن، بیانگر نوعی ادب و نهایت موافقت با مخاطب مورد سلام هم می‌باشد.[6]

 اما اهدای سلام از سوی خدای متعال به نظر می‌رسد تقدیم بالاترین درجه‌ی احترام است، و شاید به این معنا باشد که سلام‌دهنده، علاوه بر درودی که از جانب خود فرستاده؛ سلام خدا که بالاترین مرتبه‌ی سلام است را نیز به امام حسین(ع) تقدیم می‌کند.


[1]. طباطبائى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 19، ص 222، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، 1417ق.

[2]. «هُوَ اللَّهُ الَّذی لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ». حشر، 23.

[3]. ابراهیم مصطفی و دیگر مؤلفان همکار، المعجم الوسیط، ج 1، ص 446، ترکیه، استانبول، دار الدعوة، 1989م.

[4]. احزاب، 56.

[5]. مریم، 33.

[6]. ر. ک: تقدم لعن بر سلام 2411.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها