جستجوی پیشرفته
بازدید
697
آخرین بروزرسانی: 1404/03/01
خلاصه پرسش
منظور از «طامه کبری» در قرآن چیست؟
پرسش
منظور از «الطامة الکبری» در قرآن چیست؟
پاسخ اجمالی

بسیاری از مشتقات ریشه «ط م م» به اموری اشاره می‌کنند که به نحوی با برتری و غلبه در ارتباط‌اند. به عنوان نمونه:

«هذا أطمّ من هذا»؛ این یکی بلندتر از آن یکی است.

«طم الطائر الشّجرة»؛ پرنده از بالاى درخت بلند شد.

«جری الوادى فطمّ على القرى»؛ سیل در دره جارى شد و روستاها را زیر خاک پنهان کرد.

در همین راستا، واژه «طّامه» را در لغت به «حادثه»، «اتفاق»، «بلیّه بزرگ»، «غلبه» و «تجاوز» معنا کرده‌اند. بر این اساس، رخ‌داد و حادثه‌ی ناگواری که قدرت جلوگیری از آن نیست، طامّه نامیده می‌شود.[1]

واژه «طامّه» که در قرآن یکی از نام‌هاى قیامت ذکر شده، دلیلش آن است که بر هر چیز و بر هر قدرتی غلبه و برترى دارد و کسی را یارای جلوگیری از آن رخ‌داد نیست:

«فَإِذا جاءَتِ الطَّامَّةُ الْکُبْرى‏»؛[2] پس هنگامى که آن حادثه بزرگ رخ دهد.

«یَوْمَ یَتَذَکَّرُ الْإِنْسانُ ما سَعى»؛[3] آن روزى است که انسان تلاش‌هایش را به یاد می‌‏آورد‏.

بنابر این، «طامه کبرى» همان قیامت است؛ چون قیامت رخ‌دادی است که از هر حادثه و اتفاق دیگری بزرگ‌تر است و بر هر حادثه‌ای چیره و غالب است. و به همین دلیل، واژه «طامة» در قرآن با صفت «کبری» و «بزرگ» توصیف شده است.

البته برخی از مفسران، «طامة» را به بخشی از قیامت و به نفخه دوّم تفسیر کرده‌اند که در آن، تاریکى شدید بزرگى است که هر چیزی را به شدّت می‌‏پراند. بر این اساس، طامه کبری هنگامی است که اهل بهشت را به سوى بهشت و اهل جهنم را به سوى دوزخ می‌برند.[4]

گفتنی است که واژه «طامة»، همچنین ریشه «ط م م» تنها در همین آیه از قرآن آمده است.


[1]. ر. ک: طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 10، ص 658، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 4، ص 238، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، 1371ش.

[2]. نازعات، 34.

[3]. نازعات، 35.

[4]. رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تحقیق، حکمت‏، علی اصغر، ج 10، ص 372، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏10، ص 659. 

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها