خداوند متعال در این به پیامبر اسلام(ص) دستور مى‌‏دهد که به همه مردم این موضوع را ابلاغ کن و بگو اعمال و وظائف خود را انجام دهید، و بدانید هم خدا و هم رسولش و هم مؤمنان اعمال شما را خواهند دید: «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ».[1] در این آیه شریفه نکات جالب و مهمی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
1. کسى تصور نکند اگر در خلوتگاه یا در میان جمع عملى را انجام مى‌‏دهد از دیدگاه علم خدا مخفى و پنهان مى‌‌‏ماند، بلکه علاوه بر خداوند، پیامبر(ص) و مؤمنان نیز از آن آگاه‌اند. توجه و ایمان به این حقیقت اثر عمیق و فوق العاده‌‏اى در پاکسازى اعمال و نیات دارد. معمولاً اگر انسان حس کند حتى یک نفر مراقب او است وضع خود را چنان مى‌‏کند که مورد ایراد نباشد تا چه رسد به این‌که احساس نماید که خدا و پیامبر و مؤمنان از اعمال او آگاه مى‌‏شوند. این آگاهى مقدمه پاداش و یا کیفرى است که در جهان دیگر در انتظار او است.[2]
2. جمله «ستُرَدُّونَ إِلى‏ عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»؛ دلالت می‌‌کند بر این‌‌که جمله «فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ» ناظر به قبل از قیامت و مربوط به دنیا است؛ زیرا می‌‌فرماید: «سپس برمی‌‌گردید به عالم غیب و شهادت»، پس معلوم می ‌‌شود این دیدن قبل از برگشتن به عالم قیامت و مربوط به دنیا است.[3]
3. این آیه شریفه ناظر به بحث عرضه اعمال به معصومین(ع) است که در مکتب اهل بیت(ع) روایات زیادی در این زمینه وارد شده است.[4]
اما این پرسش که چرا خداوند رؤیت اعمال ما را با فعل "سَیَری" (خداوند بعدا یا بزودی می بیند) می‌آورد؟ و مگر آگاهی خداوند حضوری نیست؟ و آگاهی پیامبر(ص) و ائمه نیز آیا حضوری نیست که آنها جلوتر از ما می‌بینند؛ زیرا آنان چشم و گوش خداوند (عین الله الناظرة و اذنه الواعیة) هستند؟
در این‌جا چند پاسخ که از سوی مفسران ارائه شده، یا می‌توان از سخنان آنان استفاده کرد بیان می‌کنیم:
1. برخی از مفسران با عنایت و توجه به کلمه «یری» خواستند این اشکال را این‌گونه پاسخ دهند که  کلمه «یری»، به معنای دیدن و علم به مبصر است و دیدن پس از تحقق اشیا محقق می‌شود. این پاسخ هر چند به صورت تصریح یا اشاره مورد تأیید برخی از مفسران قرار گرفته است،[5] ولی قبول این‌گونه تمایز بین اقسام علم خداوند مشکل است؛ یعنی نمی‌توان بین «یری» (علم به دیدنی‌ها) و مطلق علم خداوند تفاوت قائل شد؛ زیرا تمام اقسام علم خداوند حضوری است.
2. از سخنان برخی از مفسران می‌توان جواب دیگری را استنباط کرد و آن این‌که منظور از اعمال در این‌جا خود اعمال نیست، بلکه مقصود آثار و نتایج اعمال است؛ یعنى آن آثار و خواصى که به عنوان مثال در کارهای خوب وجود دارد، که عبارت است از شیوع تقوا و اصلاح شئون اجتماع اسلامى، و امداد فقراء در زندگى، و خیر و برکت در اموال خود؛ اینها را هم خدا مى‌‌بیند و هم رسول و هم خود مؤمنان در میان خود؛ لذا در آیه مورد بحث فرمود بزودى خدا و رسول و مؤمنان عمل شما را مى‌‏بینند. این احتمال نیز نمی‌تواند مقبول باشد؛ زیرا دیدن این‌گونه آثار اختصاص به خداوند، پیامبر(ص) و مؤمنان ندارد، بلکه کافران و منافقان نیز می‌توانند این آثار را در جامعه ببینند.[6]
3. هر چند علم خداوند به همه چیز حضوری است، بلکه قبل از تحقق اشیا خداوند به همه چیز علم دارد؛ اما این آیه در صدد بیان مقام سلطنت و حکومت خداوند است. توضیح این‌‌که؛ علم الهى عین ذات او و غیر متناهی است و هر آنچه واقع شده یا واقع می‌‌شود نزد خداوند معلوم است؛ چیزى بر علم او افزوده نمی‌‌شود و از علم او محو نمی‌‌گردد و هیچ احتیاج به نامه عمل یا اقامه شهود ندارد، ولی دستگاه سلطنتى او براى تنبّه و آگاهی بندگان، نویسندگان نامه عمل و اقامه شهود از ملائکه، اعضا و جوارح، پیامبران و ائمه اطهار(ع) قرار داده است. و گرنه همان علم الهى کافی است.[7]

---