جستجوی پیشرفته
بازدید
16846
آخرین بروزرسانی: 1393/10/07
خلاصه پرسش
امامان از کجا و چگونه متوجه می‌شدند که به امامت رسیده‌اند؟
پرسش
امامان از کجا و چگونه می‌دانستند به امامت رسیده‌اند، با این‌که بر آنان که وحی نمی‌شد؟
پاسخ اجمالی
امامت از نگاه شیعه عبارت است از: ریاست عمومی دینی که عهده‌دار ترغیب همه مردم در حفظ و حراست از مصالح دینی و دنیایی بوده و آنان را بر حسب همان مصالح از آنچه برایشان ضرر دارد برحذر می‌نماید.[1] بنابراین امامت دارای دو بعد ظاهری و معنوی است.
از آن‌جا که بعد معنوی امامت در حقیقت از امور تکوینی است، به بیان دیگر از نظر قرآن مجید، امامت، آخرین مرحله سیر تکاملی انسان است که شخص پس از پشت سر گذاشتن آزمایش‌های سخت بدان نائل و مفتخر می‌گردد؛[2] از این‌رو برای تحقق امامت باید در نفس امام، حالت خاص معنوی به وجود آید.
در روایات این حالت خاص به شکل‌های متعددی بیان شده است:
1.  در برخی روایات این‌گونه آمده است که ستون و مناره‌ای از نور برای آنها بر پا می‌شود که با آن نور اعمال مردم را می‌‌بینند.
حسن بن راشد گوید: شنیدم امام صادق(ع) می‌‌فرمود: زمانى که خداى تبارک و تعالى بخواهد امام را خلق کند به فرشته‌اى دستور دهد که شربتى از آب زیر عرش گرفته به پدر امام بیاشاماند، پس آفرینش امام از آن شربت است، آن‌گاه چهل شبانه روز در شکم مادر است و صدا نمی‌‌شنود و بعد از آن گوشش براى شنیدن سخن باز می‌‏شود، و چون متولد شود همان فرشته مبعوث شود ... و چون امام پیش از وى درگذرد، براى او مناره‌اى از نور افراشته شود که به وسیله آن کردار همه مردم را ببیند، و خدا بر خلقش بدان احتجاج کند.[3]
یونس بن ظبیان می‌گوید: شنیدم امام صادق(ع) می‌‏فرمود: چون [امام]به امر امامت قیام کند خدا در هر شهرى برایش مناره‌اى برافرازد که به وسیله آن اعمال بندگان را بنگرد.[4]
2. در برخی روایات نیز این حالت معنوی به صورت فروتنی و خضوعی خاص در برابر پروردگار بیان شده است.
هارون بن فضیل می‌گوید: روز وفات امام جواد)ع)، امام هادی(ع) را دیدم که می‌فرمود: إِنَّا لِله وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ!‏ (پدرم)ابو جعفر(ع) درگذشت، به حضرت عرض شد: از کجا دانستید؟ فرمود: زیرا فروتنى و خضوعى نسبت به خدا در دلم افتاد که برایم سابقه نداشت.[5]
نکته‌ای که توجه به آن لازم است؛ این است وحی دارای اقسامی است و وحی به عنوان نبوت مخصوص پیامبران و وحی قرآنی مخصوص رسول گرامی اسلام است؛ اما اقسام دیگر وحی را غیر پیامبر نیز می‌توانند دریافت کنند؛[6] چنان‌که در برخی روایات آمده است امام، امامت خود را با الهام الهی دریافت می‌کند:
صفوان گوید به حضرت رضا(ع) عرض کردم: به من بفرما امام چه زمانى می‌‌داند که او امام است؟ ... فرمود: همان زمانى که همراهش (امام سابق) می‌میرد، آگاه می‌شود: عرض کردم: به چه وسیله؟ فرمود: خدا به او الهام می‌‌کند.[7]
در پایان متذکر می‌شویم که ائمه از راه‌های ظاهری و ساده‌تری نیز از امامت خود اطلاع پیدا می‌‌کردند؛ مانند گزارش امام پیشین.[8]
 

[1]. «الامامة رئاسة عامة دینیة مشتملة علی ترغیب عموم الناس فی حفظ مصالحهم الدینیة و الدنیویه و زجرهم عما یضرهم بحسبها»، خواجه نصیر طوسی، قواعد العقائد، ص ۸۳، لبنان، دار الغربه، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. برای اطلاع بیشتر، ر. ک: پاسخ 258.
[2]. «و اذا ابتلی ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماماً قال و من ذریتی قال لا ینال عهدی الظالمین». بقره، 124. برای اطلاع بیشتر ر. ک: پاسخ 321.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 378، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[4]. همان.
[5]. همان، ص 381. عَنْ هَارُونَ بْنِ الْفَضْلِ قَالَ: رَأَیْتُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ فِی الْیَوْمِ الَّذِی تُوُفِّیَ فِیهِ أَبُو جَعْفَرٍ ع فَقَالَ‏ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ‏ مَضَى أَبُو جَعْفَرٍ ع فَقِیلَ لَهُ وَ کَیْفَ عَرَفْتَ قَالَ لِأَنَّهُ تَدَاخَلَنِی ذِلَّةٌ لِلَّهِ لَمْ أَکُنْ أَعْرِفُهَا.
[7]. کافی، ج 1، ص 381، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها