جستجوی پیشرفته
بازدید
9084
آخرین بروزرسانی: 1397/08/02
خلاصه پرسش
روش حضرت زهرا(س) در خانه‌داری و همسرداری چگونه بود؟
پرسش
رسالت خانه‌داری و همسرداری در سیره حضرت زهرا(س) چگونه است؟
پاسخ اجمالی
ابتدا باید گفت شخصیت بانوی اول اسلام، حضرت زهرا(س) فراتر از آن است که بخواهیم آن‌را تنها در خانه‌داری و همسرداری محدود کنیم. به عبارت دیگر، شخصیت بانوان تنها با معیار خانه‌داری و همسرداری ارزش‌گذاری نمی‌شود، همان‌گونه که مریم بنت عمران(ع) نیز بدون آن‌که شوهری داشته باشد، شخصیتی برجسته بود. با این وجود، درباره روش خانه‌داری و همسرداری حضرت فاطمه(س) روایات متعددی نقل شده است که در این نوشتار به بخشی از آنها اشاره می‌کنیم:
الف) روش خانه‌داری
1. تقسیم کار: گزارش شده است هنگامی که رسول خدا(ص) فضّه نوبیّه را به خدمت حضرت زهرا(س) گماشتند، حضرتشان از وی خواستند تا میان خمیر درست کردن و نان پختن، یکی را انتخاب نمایند و او نیز درست کردن خمیر را برگزید.[1] درباره تقسیم کارهای منزل با همسرشان نیز آمده است که زهرا(س) آرد کردن و پختن نان را بر عهده داشتند و علی(ع) کارهایی از قبیل جارو کردن و جمع‌آوری هیزم را تقبّل می‌نمودند.[2]
2. تلاش و کوشش: بر اساس روایات، حضرت زهرا(س) آن‌قدر با مشک (یا سطل) آب کشیده بودند که جای آن بر بدنشان باقی مانده بود، و آن‌قدر آسیاب نموده بودند که دستانشان پینه بسته بود.[3]
همچنین روایت شده است که رسول خدا(ص)، دخترش زهرا(س) را دید که عبایى از پوست شتر پوشیده و با یک دست، مشغول آسیاب کردن و با کمک دست دیگر مشغول شیردادن به فرزندش می‌باشد. چشمان پیامبر(ص) پر از اشک شد و به فاطمه(س) فرمود: "دخترم! تلخی‌هاى دنیا را در مقابل شیرینى آخرت قرار بده". فاطمه(س) گفت: اى پیامبر خدا(ص)! به سبب نعمت‌هاى فراوانى که پروردگار به من هدیه فرموده، سپاس‌گزار اویم و از او در مقابل محبت‌هایش تشکر می‌کنم. و در این هنگام آیه "وَ لَسَوْفَ یُعْطیکَ رَبُّکَ فَتَرْضى‏"[4] بر پیامبر نازل گردید.[5]
همچنین سلمان فارسی گزارش می‌کند که حضرت فاطمه(س) با آسیابى که دسته‌اش خون‌آلود بود، جو خُرد می‌کرد و حسین(ع) نیز در گوشه‌ای گریه می‌کرد. به حضرتشان گفتم: اى دختر پیامبر(ص)! با آنکه فضّه بیکار است، دستانتان بر اثر کار زخمی شده؟! فاطمه(س) گفت: پیامبر(ص) به من سفارش کرده که کار منزل یک روزش به عهده من و روز دیگر به عهده او باشد، و او کار دیروز خود را انجام داده است. به فاطمه(س) گفتم: من آزادشده پدرتان هستم! اجازه دهید یا جو را آسیاب کنم و یا حسین(ع) را ساکت کنم! فاطمه(س) گفت: من بهتر می‌توانم حسین را ساکت کنم، شما آسیاب کن! من مقدارى از جو را آسیاب کرده بودم که وقت نماز فرا رسید. برخاستم و نمازم را با پیامبر(ص) به جاى آوردم، بعد از نماز، آنچه دیده بودم را براى على(ع) تعریف کردم، او گریه کرد و خارج شد و اندکی بعد خندان بازگشت. پیامبر(ص) از على(ع) پرسید، چرا خندانی؟! ایشان پاسخ داد: نزد فاطمه(س) رفتم، او را دیدم که خوابیده بود و حسین(ع) نیز روى سینه‌اش به خواب رفته بود و آسیاب او به خودى خود کار می‌کرد. پیامبر(ص) لبخندى زد و فرمود: اى علىّ(ع)! تو می‌دانى که خداوند فرشتگان زیادى در زمین دارد که تا روز قیامت، در خدمت محمّد(ص) و آل محمّد(ع) خواهند بود.[6]
3. ساده زیستی: در روایتی آمده است که زیرانداز امام علیّ(ع) و حضرت فاطمه(س) قطعه پوستینی بود که هنگام خوابیدن، بر قسمت پشمین آن می‌خوابیدند.[7] بالش و زیرسَری حضرت(س) نیز پوستی پُر شده از لیف خرما بود.[8]
ب) روش همسرداری
1. سازگاری با مشکلات: نقل شده است علی(ع) از زهرا(س) پرسیدند، آیا چیزی برای خوردن داریم؟! زهرا(س) پاسخ منفی داد و فرمود: در دو روز گذشته نیز تنها همان غذایی که به شما داده بودم را داشتیم و خودم غذایی نخوردم!. علی(ع) اندوهگین شد و فرمود: کاش خبرم می‌کردی تا چیزی تهیه می‌کردم! زهرا(س) پاسخ داد: از خداوند خجالت می‌کشم که چیزی از شما بخواهم که می‌دانم تهیه‌اش برای شما دشوار است![9]
2. هماهنگی با همسر: در شأن نزول آیه «یوفون بالنذر»[10] آمده است: «علی(ع) ... پیش همسایه یهودی خویش که شمعون نام داشت و شغلش پشم‌ریسی بود رفت و فرمود: آیا مقداری پشم به من می‌دهی تا دختر محمد(ص) آن‌را در مقابل سه صاع جو برای تو بریسد؟! یهودی پذیرفت. علی(ع) همراه پشم و جو بازگشت و فاطمه(س) را از ماجرا آگاه نمود. فاطمه(س) نیز بعد از ریسیدن یک سوم پشم، یک صاع از جو را آسیاب نموده و خمیر تهیه کرد و با آن، پنج قرص نان پخت».[11]
3. توجه به نیازهای همسر: حضرت زهرا(س) برای شوهرش لباسی دوخت تا محافظ بهتری برای بدن او در جنگ‌ها باشد.[12]
 
 

[1]. موحد ابطحی، محمد باقر، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال(مستدرک سیدة النساء إلى الإمام الجواد)، ج‏11، ص1043، قم، مؤسسة الإمام المهدى عج ، اول، 1413ق.
[2]. طوسى، محمد بن الحسن، امالی، ص661، قم، دار الثقافة، اول، 1414ق.
[3]. ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص321، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم، 1413ق.
[4]. «و بزودى پروردگارت آن‌قدر به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوى!»؛ ضحی، 5.
[5]. ثعلبى نیشابورى، احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج ‏10، ص 225، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1422ق.
[6]. قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله‏، الخرائج و الجرائح، ج ‏2، ص 530، قم، مؤسسه امام مهدى‏(عج)، چاپ اول‏، 1409ق.
[7]. حمیرى، عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، ص112، فم، مؤسسة آل البیت ع، چاپ اول، 1413ق.
[8]. همان؛ ابن طاووس، على بن موسى، الدروع الواقیة، ص275، بیروت، مؤسسة آل البیت ع، چاپ اول، 1415ق.
[9]. کوفى، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، ص83، تهران، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی، چاپ اول، 1410ق.
[10]. «آنها به نذر خود وفا می‌کنند»؛ انسان، 7.
[11]. صدوق، محمد بن على‏، امالی، ص 257، تهران، کتابچى‏، چاپ ششم‏، 1376ش؛ بحار الانوار، ج 35، ص 237.
[12]. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على‏، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج ‏3، ص 246 قم، علامه، چاپ اول‏، 1379
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها