جستجوی پیشرفته
بازدید
7358
آخرین بروزرسانی: 1398/03/26
خلاصه پرسش
می‌دانیم که اگر فردی قدرت جلوگیری از ظلم را داشته ولی با این وجود، نسبت به آن بی‌تفاوت باشد، شریک در ظلم خواهد بود. بر این اساس، آیا پروردگار و اولیای الهی که این قدرت را دارند، شریک در ظلم نیستند؟!
پرسش
همانگونه که میدانیم دنیای امروز آکنده از ظلم و ستم و تبعیض و نابرابری است. و اساساً به لحاظ فقهی اگر ظلمی را در برابر چشمانت ببینی و توانایی یاری از مظلوم داشته باشی و یاری نکنی در ظلم ظالم شریک هستی. همانطور که میدانیم خداوند تبارک و تعالی و امام زمان(عج) هم شاهد و ناظر بر اعمال بندگان و هم توانای مطلق. پس شبانه روز ظلم و ستم و بیداد را به عینه با تمام زوایا مشاهده میکنند، و میبینیم که ظالم دستش در ظلم باز است و مظلوم هم همیشه دست به دعا و طلب یاری از درگاه خداوند تبارک و تعالی دارد. اگر خداوند حاضر و ناظر است، پس چرا به داد مظلومان نمیرسد؟!
پاسخ اجمالی
خدای متعال در عین حال که قادر و توانا، و شاهد و حاضر بوده و تمام امور جهان را بر اساس عدالت وضع نموده است، اما ظلم ظالمان را نمیتوان مستند به حضرتشان نمود.
برای روشن شدن این موضوع باید گفت:
1. خداوند انسانها را با اراده و اختیار خلق کرده، و دنیا را محلی برای نمایش این اراده و اختیار قرار داد.[1]
2. ظلم دارای معنای گستردهای است؛ زیرا «ظلم‏» در لغت، به معنای ‏کار بیجا انجام دادن،[2] و خروج از حد میانه‌‌روی[3] است؛ در اینصورت ارتکاب هر عمل زشت اعم از اینکه زشتی آن به حسب شرع باشد یا عقل، ظلم محسوب میشود.[4]
3. با توجه به معنای گسترده‌ی ظلم، به ندرت میتوان فردی از انسانها را یافت که هیچگونه ظلمی انجام نداده باشد؛ حال اگر خداوند به مجرد تحقق ظلم از سوی فردی او را نابود میکرد، موجب از بین رفتن نسل بشر در همان اوائل خلقت میشد، و اگر فقط مانع تحقق ظلم از جانب او میشد، سبب از بین رفتن اراده و اختیار انسان و نداشتن میدان عمل برای نمایش اراده و اختیار وی میگشت، و هر دوی اینها نقض غرض است؛ لذا بر اساس نظامی که خداوند از پیش تعیین کرده، و فرموده: «... وَ لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَقُضِیَ بَیْنَهُم...»؛[5] (اگر نه حکمى بود که از پیش از جانب پروردگارت صادر شده بود، میانشان داورى شده بود). جزای ستمگران را بعد از ارتکاب ظلم میداد.
آری هر چند خداوند سبحان بنا گذاشته که اجر مؤمنان و پاداش کیفر ظالمان و متجاوزان را، به طور کامل بدهد، و هر چند مقتضاى این معنا این است که پاداش و کیفر هر عملى را در همان موقع عمل بپردازد، مثلا کیفر ظالمان را بعد از تمام شدن حجت در همان موقع بدهد، اما خداوند در مقابل این قضا یک قضاى دیگری هم مقدر کرده، و آن این است که هر فرد و ملتى را تا مدتى در زمین زنده نگهدارد تا بدین وسیله زمین آباد شود، و هر کس در زندگى دنیاییاش جهت آخرتش توشه بردارد، همچنان که از این قضاء خبر داده و فرموده: «وَ لَکُمْ فِی الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى‏ حِینٍ».[6]
مقتضاى این دو قضاء این است که در اینگونه موارد فورى حکم نکند، و بخش مهم کیفر آنهایى را که از روى طغیان به بندگان خدا ظلم و ستم میکنند، به قیامت بیندازد.
4. عمر دنیا به خصوص طول اقامت زندگی هر نسل در دنیا در برابر آخرت به قدری کوتاه است که به تعبیر امام حسین(ع) گویا دنیا از اول نبوده است و گویا آخرت همیشه بوده و خواهد بود.[7] بنابراین زمان کوتاه دنیا و فرصت عمل برای انسان در دنیا را باید با پاداش یا مجازات بسیار طولانی آخرت سنجید. علاوه اینکه کمتر نسلی از بشر را میتوان یافت که با چشم خود گوشهای از مجازات و کیفر دنیایی ظالمان را ندیده باشد.[8]   
 
 

[2]. ابن درید، محمد بن حسن، جمهرة اللغة، ج 2، ص 934، بیروت، دار العلم للملایین‏، چاپ اول؛ ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج 14، ص 274، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 12، ص 373، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
[3]. واسطی زبیدی، محب الدین سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، محقق، مصحح، شیری، علی، ج ‏17، ص 448، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1414ق.
[5]. هود، 110.
[6]. بقره، 36.
[7]. «فَکَأَنَّ الدُّنْیَا لَمْ‏ تَکُنْ‏ وَ کَأنَّ الْآخِرَةَ لَمْ تَزَلْ». ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص 75، نجف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها