جستجوی پیشرفته
بازدید
18102
آخرین بروزرسانی: 1395/11/06
خلاصه پرسش
آیا پیامبر اسلام(ص) تنها دست دخترشان حضرت زهرا(س) را بوسیدند و حدیث معروف بوسیدن دست کارگر توسط پیامبر(ص) ساختگی است؟!
پرسش
آیا حدیث بوسیدن دست کارگر توسط پیامبر(ص) که در بعضی کتب اهل‌سنت آمده، ساختگی است و هیچ سند صحیحی ندارد؟ و ایشان فقط دست حضرت زهرا(س) را بوسیده‌اند؟
پاسخ اجمالی
1. در زمینه پرسش، ابتدا باید گفت که حدیث بوسیدن دست کارگر توسط پیامبر(ص) در منابع روایی شیعه و نیز صحاح اهل‌سنت نیامده، ولی در برخی کتاب‌های تاریخی به چنین واقعه‌ای اشاره شده است:
انس بن مالک می‌گوید: هنگامی که رسول خدا(ص) از جنگ تبوک بازگشت، سَعد بن معاذ انصارى به پیشواز وى آمد. پیامبر پس از آن که دست او را فشرد، به وى فرمود: «چرا دستانت این‌گونه سخت و زبر شده است؟» گفت: اى رسول خدا! بیل می‌زنم و طناب می‌کشم و خرج زندگی خانواده‌ام را می‌دهم. پس رسول خدا(ص) دست وى را بوسید و فرمود: «این دستى است که هرگز آتش به آن نمی‌رسد».[1]
خطیب بغدادی  بعد از نقل این روایت، می‌گوید: این حدیث باطل است؛ چون «سعد بن معاذ انصاری» در نبرد بنی قریظه  به شهادت رسیده بود و در زمان غزوه تبوک زنده نبود تا چنین جریانی در مورد او رخ دهد.
همچنین «محمّد بن تمیم فریابی» – که در سند این روایت وجود دارد – کذّاب و واضع حدیث است.[2] بر این اساس، خود اهل‌سنت نیز چنین روایتی را نپذیرفته و آن روایت را از احادیثی می‌دانند که توسط برخی وضع و جعل شده است.
با این وجود به نظر می‌رسد که پذیرش این حدیث به جهت محتوایی اشکالی نداشته باشد؛ زیرا بیانگر اهمیت و ارزش تلاش براى تأمین نیازهاى اقتصادىِ خانواده‏ است؛ یعنی پیامبر(ص) به این دلیل دست کارگر یا کشاورز را بوسه زد تا او را برای وظیفه‌شناسی‌اش نسبت به خانواده تشویق کند.
2. اما درباره بوسیدن دستان حضرت فاطمه(س) توسط پیامبر(ص)، باید گفت:
در تعدادی از منابع حدیثی معتبر و قابل استناد شیعه[3]‏ و اهل سنت[4] نقل شده که؛ وقتی فاطمه(س) نزد پیامبر خدا(ص) می‌آمد، با کلمات محبت‌آمیز و محترمانه پدر بزرگوارش روبرو می‌شد، و پیامبر(ص) به احترام فاطمه(س) از جا برمی‌خاست، دست فاطمه(س) را گرفته و می‌بوسید و او را در کنار خود می‌نشاند.
راوی این ماجرا نیز عائشه همسر پیامبر(ص) است.
حاکم نیشابوری، پس از این نقل این حدیث می‌گوید: بر اساس شرایطی که بخاری و مسلم برای صحیح بودن حدیث ذکر کرده‌اند، این حدیث از نظر سند صحیح است.[5]
بر این اساس، باید به نکات ذیل توجه کرد:
1. بوسیدن دست فاطمه زهرا(س) توسط پیامبر(ص) در احادیث صحیح ذکر شده و مورد پذیرش شیعه و اهل‌سنت است، اما با این وجود دلیلی وجود ندارد که پیامبر(ص) تنها بر دستان دخترشان بوسه زده باشند.
2. بوسیدن دست کارگر توسط پیامبر(ص) به خودی خود ایرادی نداشته و قابل توجیه است، اما گزارش مربوط به آن هم از لحاظ سند و هم از لحاظ محتوا دارای مشکلاتی است که به همین دلیل در کتب معتبر شیعه و اهل سنت بدان اشاره‌ای نشده و تنها در کتاب‌های تاریخی؛ مانند تاریخ بغداد  – آن هم با حاشیه انتقادی – می‌توان چنین روایتی را یافت.
3. دلیلی وجود ندارد که این روایت به این دلیل از طرف اهل‌سنت جعل شده باشد که آنان خواسته باشند فضیلت حضرت زهرا(س) را زیر سؤال ببرند؛ زیرا همان‌گونه که اشاره شد، قوّت آن حدیث و ضعف حدیث بوسیدن دست کارگر مورد پذیرش اهل‌سنت نیز می‌باشد.
 

[1]. خطیب بغدادی، أحمد بن علی، تاریخ بغداد، ج ‏7، ص 353 – 354، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1417ق؛ ابن اثیر، أبو الحسن علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج ‏2، ص 185، بیروت، دار الفکر، 1409ق؛ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، ج ‏3، ص 72، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.
[2]. تاریخ بغداد، ج ‏7، ص 354.
[3]. طوسی، محمد بن الحسن‏، الامالی، ص 400، قم، دار الثقافة، چاپ اول، 1414ق؛ اربلى، على بن عیسى، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج ‏1، ص 453، تبریز، بنى هاشمى، چاپ اول، 1381ق؛ طبرى آملى، عماد الدین أبی ‌جعفر محمد بن أبی ‌القاسم، بشارة المصطفى لشیعة المرتضى،  ج ‏2، ص 253، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، 1383ق.
[4]. نسائی، أبو عبد الرحمن أحمد بن شعیب، السنن الکبرى، ج 8، ص 291، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، 1421ق؛ نیشابوری، محمد بن عبد الله، المستدرک علی الصحیحین، ج 3، ص 167، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1411ق؛ أبو بکر بیهقی، أحمد بن حسین، شعب الایمان، ج 11، ص 270، ریاض، مکتبة الرشد للنشر والتوزیع، چاپ اول، 1423ق.
[5]. المستدرک علی الصحیحین، ج 3، ص 167.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها