جستجوی پیشرفته
بازدید
3552
آخرین بروزرسانی: 1401/05/15
خلاصه پرسش
آیا امام علی(ع)، فرمانده ایرانی غیر مسلمان به نام ماهویه را مسئول دریافت مالیات شهر مرو کرده بود؟
پرسش
آیا امام علی(ع)، ماهویه فرمانده ایرانی غیر مسلمان را مسئول خراج مرو کرده بود؟
پاسخ اجمالی

نخست باید گفت؛ مـاهویه(ماهوی) در کشته‌شدن یزدگرد سوم آخرین شاه ساسانی، و به ‌پایان‌رساندن واپسین روزهای شاهنشاهی رو‌ به زوال ساسانیان و تصرف خراسان بزرگ به وسیله مسلمانان، در تاریخ ایران و اسلام نقشی اساسی داشت.[i]

در برخی منابع گزارش شده است که ماهویه، مرزبان شهر مرو پس از جنگ جمل نزد حضرت علی(ع) آمد. او از جانب اهالی مرو خواستار صلح بود. به دنبال این ملاقات بود که امام علی(ع) نامه‌ای خطاب به دهقانان، سپهسالاران و دیگر اصناف و ساکنان مرو به این شرح نگاشت:

بسم الله الرحمن الرحیم. سلام علی من اتبع الهدی.

ماهویه ابراز، مرزبان شهر مرو نزد من آمد و من او را [نماینده خود] انتخاب کردم.

البته در ادامه این نقل آمده است که اهالی مرو پس از مدتی کافر شدند.[ii]

گزارشی نیز تصریح می‌کند که امام علی(ع) وظیفه جمع‌آوری مالیات را نیز بر عهده ماهویه گذاشت.[iii]

همان‌گونه که مشاهده شد، این نقل‌های تاریخی اصل انتخاب ماهویه توسط حضرت علی(ع) را مورد تأیید قرار می‌دهند؛ اما درباره مسلمان‌بودن او و اهالی شهر مرو و یا باقی‌ماندن آنها بر دین سابق خود سخنی به میان نیاورده‌اند. البته آنچه که در برخی منابع به عنوان کافر شدن اهالی این شهر مطرح شده است، می‌تواند شاهدی بر آن باشد که آنان در مقطعی مسلمان شده بودند؛ هرچند که کافر شدن هم لزوما به معنای خروج از دین اسلام نبوده، بلکه می‌تواند معنای دیگری مانند خارج‌شدن از فرمان امام علی(ع) نیز داشته باشد.

به هر حال، این‌که چنین شخصی که به میل خود و بدون هیچ‌گونه نبردی اعلام تسلیم کرده بود، برای گردآوری مالیات از اهالی شهر خود انتخاب شود، ایرادی نخواهد داشت، حتی اگر دین اسلام را نپذیرفته باشد.


[i]. دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، الاخبار الطوال، ص 139، قم، منشورات الرضی، 1368ش.

[ii]. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 4، ص 558، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق.

[iii]. یعقوبی، احمد بن أبی‌یعقوب‏، تاریخ الیعقوبی،ج 2، ص 184، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا خداوند روح انسان را از قسمت پا به سمت حلقوم قبض می‌‌کند؟
    20174 درایه الحدیث 1391/08/14
    ۱. این‌که روح از پایین یعنی از قسمت پا به سمت بالا از بدن انسان خارج می‌شود، در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است؛ مانند: «فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ»[1] یعنى جان هنگامی که به حلقوم و گلو رسید و نزدیک ...
  • آیا پیامبر(ص) و امامان(ع) هم شب قدر برایشان مشخص نبود؟
    18558 درایه الحدیث 1392/05/09
    بنابر تحقیق و جست‌وجو؛ سخنی از پیامبر اسلام(ص) نقل نشده است که فرموده باشند از شب قدر اطلاعی ندارند؛ زیرا پیامبر اسلام(ص) و امامان(ع) تا حدودی علم گذشته و آینده نزدشان است،[1] اما بنابر مصالحی در برخی از موارد، همه جزئیات یک حقیقت و ...
  • آیا خون آمدن عضوی از بدن هنگام غسل، غسل را باطل می کند؟
    68943 Laws and Jurisprudence 1389/11/02
    پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:خیر. فقط باید در حین غسل، بدن نجس باقی نمانده و بر همه جای پوست بدن، آب برسد. پس اگر با فشار دادن عمل خون ریزی برای لحظه ای خون متوقف شود و غسل انجام پذیرد، غسل ...
  • چرا خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که به خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند؟
    19452 تفسیر 1396/12/19
    خداوند در قرآن کریم به مسلمانان توصیه می‌کند تا به بت‌ها و خدایان دروغین کفار و مشرکان ناسزا نگویند، به این دلیل که بعد از این ناسزاگویی، کافران نیز واکنش نشان داده و به خدا ناسزا می‌گفتند؛ از این‌رو پروردگار در آن موقعیت زمانی و مکانی، مسلمانان را ...
  • آیا ولایت پیامبران(ع) با هم فرق داشت؟
    8732 نبوت عامه 1396/02/10
    با توجه به این‌که از یک‌سو «ولایت» دارای معانی و درجات مختلفی می‌باشد، و از سوی دیگر «نبوت» نیز دارای درجات و مقامات است؛ لذا دامنه‌ی ولایت انبیا(ع) بر اساس درجات نبوت و مقام‌های معنوی آنان قبض و بسط خواهد یافت. توضیح این‌که: از یک‌سو؛ ولایت از ریشه ...
  • آیا روزه برای مریضی که روزه برایش ضرر دارد واجب است ؟
    28215 Laws and Jurisprudence 1387/03/30
    بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهى‏ دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: "هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادى از روزهاى دیگر را (روزه بدارد)"[2]. اما باید توجه داشت که ...
  • زندگی‌نامه حجیر بن جندب که روز عاشورا در رکاب امام حسین(ع) به شهادت رسید، را بیان نمایید.
    2885 تاريخ بزرگان 1399/06/17
    در برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر می‌کند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد می‌کند که روز عاشورا در راه مکتب امام حسین(ع) به شهادت رسید.[1] اما جز این گزارش مختصر، نام وی در دیگر کتاب‌های تاریخی و ...
  • چرا امر به معروف و نهی از منکر واجب شده تا همه خود را موظف بدانند به اجبار مرا به راه راست هدایت کنند؟
    5048 امر به معروف و نهی از منکر 1391/09/08
    بیشترین توصیه‌ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر شده، ناظر به روابط دوستانه‌ای است که میان مؤمنان برای ارتقای معنوی‌شان برقرار است. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ ...
  • حروف مشبهة بالفعل چه ویژگی‌هایی دارند؟
    25001 لغت شناسی 1397/08/26
    بر اساس نظر مشهور ادباء، حروف مشبهة بالفعل پنج حرف بوده[1] که بر سر مبتدا و خبر وارد می‌شوند. این حروف عبارت‌اند از: إنَّ، أنَّ، لیت، لکنَّ، لعلَّ. عمل اصلی این حروف، منصوب نمودن مبتدا به عنوان «اسم» و مرفوع نمودن خبر به عنوان ...
  • کیفیت تشریع حجاب در اسلام چگونه بوده است؟
    20971 Laws and Jurisprudence 1389/10/22
    قبل از اسلام زنان براى حضور در اجتماع از پوشش مناسبی برخوردار نبودند. اسلام با ظهور خود، تکلیف این مسئله را معلوم کرد. احکام و محدوده حجاب زنان در آیات سوره های" احزاب" و "نور"  مطرح شده است. دستوراتی که در خصوص زنان در آیات سوره نور آمده ...

پربازدیدترین ها