روایاتی که در مورد حد سارق(دزد) وارد شده‌اند بیان می‌کنند که قطع دست دزد،[1] باید به گونه‌ای باشد که مقداری از دست او برای وضو و سجده باقی باشد. [2] در یکی از این روایات می‌خوانیم:
سارقی نزد معتصم(خلیفه عباسی)[3] اقرار به دزدى کرده بود و از خلیفه درخواست کرد که حد را بر او اجرا نماید. ابن ابی داود گفت به دلیل اطلاق دست بر انگشت‌ها و کف‌ها، در آیه «فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکمْ وَ أَیدِیکمْ‏»[4] دست‌ها تا مچ باید قطع شود. گروهى از دانشمندان حرف او را قبول کردند. دسته دیگر گفتند: از آن‌جا که خداوند فرمود: «وَ أَیدِیکمْ إِلَى الْمَرافِقِ‏»؛[5] (هنگام وضو دست‌هاى خود را تا آرنج بشویید) معلوم مى‏شود، دست شامل آرنج نیز مى‏شود. اما امام جواد(ع) فرمود: دست دزد باید از آخر انگشتان قطع شود و کف دست باقى بماند؛ زیرا پیامبر(ص) فرمود: سجده بر هفت عضو(صورت، دو دست، دو زانو و دو پا) صورت می‌گیرد. اگر دست او را از مچ یا آرنج قطع کنند، دیگر دستى باقی نخواهد ماند تا سجده نماید و خداوند فرمود: «أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ‏»،[6] سجده‏گاه مخصوص خدا است. منظورش همین هفت موضع است که با آن سجده می‌کنند: «فَلا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً».[7] آنچه اختصاص به خدا داشته باشد قطع نمی‌شود. معتصم حرف امام(ع) را پسندید و دستور داد دست دزد را از انتهاى انگشتان دست قطع کنند و کف دست را باقى بگذارند.[8]
سخن امام(ع) این است که در مورد قطع دزد، کاری نشود که او هیچ چیزی از کف دستش را برای زمین گذاشتن هنگام سجود نداشته باشد.
لذا فقها به قطع دست راست دزد از مفصل انگشت‌های چهارگانه فتوی داده‌اند، به نحوى که براى او انگشت ابهام و کف دست باقی بماند، تا بتواند با آن وضو و نماز بى‏مشقت را انجام بدهد.[9]
در پایان، بیان این نکته نیز لازم است که در سجده، کف دست به علاوه انگشت‌ها باید بر زمین گذاشته شود و این روایت نشانگر آن نیست که در شرایط عادی نیز می‌توان انگشتان را بر روی زمین نگذاشت و به کف دست بسنده کرده و به سجده رفت، بلکه روایت ناظر به آن است که در قطع دست دزد باید به گونه‌ای عمل شود که حداقل میزان سجده در دست باقی بماند.

---