منتظران موعود، پیوسته در انتظار تحقق نشانه‌‌هایی هستند که در روایات به‌عنوان نشانه ظهور امام مهدی(عج) بیان شده است.[1] به همین جهت در طول تاریخ، تطبیق نشانه‌ها بر افراد و گروه‌هایی صورت گرفته و امروزه رواج بیشتری یافته است.

به‌عنوان نمونه، در برخی نشریات و نیز فضای مجازی دو روایت ذیل به انقلاب اسلامی و رهبران بزرگوار آن منطبق شده‌اند:

1. پیامبر(ص) به اصحابش فرمود: همانا از جانب راست عرش، مردمى از ما بر کرسی‌هایى از نور هستند که صورت‌ها و لباس‌های آنها از نور است و نور آنان چشم‌هاى بینندگان را پر می‌کند. گروهی از اصحاب پرسیدند که آنها کیستند؟! ‌حضرتشان پاسخی ندادند، اما زمانی که امام علی(ع) این پرسش را مجدداً مطرح کرد، فرمودند: آنها کسانى هستند که به پشتوانه «رَوْح الله» دوستانه گردهم آمده و دوستی آنها بر پایه نژاد و مال نباشد. یا على! آنها شیعیان تو بوده و تو پیشواى آنان هستی.[2]

2. امام باقر(ع) فرمود: جوانى از بنى هاشم که خالى در کف دست راست خود دارد با پرچم‌هاى سیاهى از طرف خراسان خروج می‌کند که شعیب بن صالح پیشاپیش او حرکت کرده و با اصحاب سفیانى به نبرد پرداخته و آنها را شکست می‌دهد.[3]

در ارتباط با دو روایت بالا از هیچ‌کدامشان نمی‌توان استنباط کرد که انقلاب اسلامی ایران، مصداق قطعی و منحصر به فرد آنها می‌باشد؛ زیرا روایت اول در نسخه دیگر، به صورت «قَوْمٌ تَحَارَبُوا بِوَرَعِ اللَّه‏»[4] ذکر شده است. بر فرض پذیرش آن، می‌توان احتمال دارد که کلمه «روح اللَّه» در روایت به معنای رحمت خدا، یا دین و یا دانش او یا جانشینان او است؛ به عبارت دیگر دوستى این افراد براى خدا است، نه براى مال و حسب و نسب و سایر امور دنیایی.[5]

همچنین، هر فردی که در دست او خال وجود داشته باشد را می‌توان مصداق آن دانست.

نتیجه آن‌که حتی اگر بتوان مصادیق احتمالی خاصی را برای این‌گونه روایات یافت، اما نمی‌توان آن مصادیق را مصادیق قطعی روایات دانست.

گفتنی است؛ این‌گونه تطبیق‌ها که در گذشته نیز گاهی رخ داده است، هیچ‌گونه اعتبار و حجیت شرعی ندارد و اگر منتهی به تعیین وقت برای ظهور حضرت حجت عجل ا... فرجه الشریف شود، خلاف شرع است.[6]

بنابراین وقت ظهور و قیام امام زمان(عج) بر کسی جز خداوند متعال معلوم نیست و آنچه در روایات آمده تنها نشانه‌های ظهور است و دلالتی بر وقت خاص آن ندارد.

[1]. «تعیین وقت برای ظهور امام زمان(عج)»، 1856؛ «امام زمان و دانستن وقت ظهور»، 5211؛ «وقوع صیحه آسمانی برای ظهور حضرت مهدی(عج)»، 28681؛ «مقصود از «زوراء» در روایات»، 53208؛ «ارتباط نداشتن بیرون رفتن حسنی مبارک با نشانه‌های ظهور امام زمان(عج)»، 29782؛ «خروج سید خراسانی از مشرق»، 65403.

[2]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 65، ص 139، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر، چاپ اول، 1410ق.

[3]. ابن طاووس، علی بن موسی، التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن المعروف بالملاحم و الفتن، ص 120، قم، مؤسسة صاحب الأمر (عج)، چاپ اول، 1416ق.

[4]. طبری آملی، عماد الدین محمد، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ج 2، ص 163، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، 1383ق.

[5]. بحار الانوار، ج 65، ص 139.

[6]. برگرفته از پاسخ 9124.