واژه «منافق» از ریشه «نفق» به معنای خروج است و نیز «نِفاق»، مصدر است به معنای منافق بودن.

در اصطلاح دینی «نفاق» را اینگونه معنا کرده‌اند: «نفاق، آشکار کردن ایمان با زبان و پنهان‌کردن کفر در دل می‌باشد». و به تعبیر قرآن «يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ».

بنابر این، نفاق، صفت افراد بی‌ایمانی است که خود را در صف مؤمنان جا می‌زنند، اما در باطن دل در گرو کفر داشته و با پوشش دینی در صدد ضربه‌زدن به دین هستند. منافق، از یک جهت آشکارا وارد دین شده و مخفیانه و با تونلی پنهان از آن خارج می‌شود. بنابراین به کسی که از ابتدا وارد دین اسلام نشده «منافق» نمی‌گویند.

منافق، خط مشی مشخصی ندارد، و در میان هر گروهی هم‌رنگ آنان می‌شود. در فرهنگ دینی، منافق از کافر خطرناک‌تر، دشمنی و عداوتش مخرّب‌تر و عذاب او در آخرت از کافر سخت‌تر است؛ زیرا که به حکم دزد خانگی بوده و پلی است که کفار از طریق او در میان مسلمانان نفوذ می‌کنند.

قرآن کریم در باره کیفر منافقان می‌فرماید: «إِنَّ الْمُنافِقينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصيراً»؛ منافقان در پايين‌‏ترين طبقات دوزخ قرار دارند و هرگز ياورى براى آنها نخواهى يافت.

در قرآن کریم و روایات ویژگی‌هایی برای منافقان بیان شده است که برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: بی‌ایمانی، بازداشتن مردم از خوبی‌ها، تشویق به منکرات، فسادگری و ادعای اصلاح، بخل، فریب‌کاری، فراموش کردن خدا.

همچنین در قرآن کریم، سوره‌ای به نام «سوره منافقون» وجود دارد که سوره شصت و سوم قرآن به شمار آمده و دارای 11 آیه می‌باشد که با مراجعه به «بخش قرآن» در پایگاه می‌توانید پاسخ‌های مرتبط با هر آیه آن را ذیل همان آیه ملاحظه فرمایید.