از نگاه قرآن، انسان موجودى آفریده‌شده از خاک است كه خلیفه خدا در زمین قرار گرفته و از يک‌سو فطرتى الهى و از سوى ديگر، طبيعتى مادى دارد. عامل فطرت، فرزندان آدم را به سمت معارف بلند، معنويات، و خيرات دعوت می‌كند و طبيعت مادی، آنان را به پرتگاه‌های شهوات و شرور فرا می‌خواند. حيات بشر صحنه‌ی مبارزه‌ی دائم بين طبيعت و فطرت او است. اگر طبيعت انسان بر فطرت غلبه كرد، از نگاه قرآن اين انسان، انسانى است وارونه و منحرف و اگر فطرتش غالب شد و طبيعتش در مسير فطرت قرار گرفت، در اين صورت در مسير هدایت قرار گرفته و در طريق حق قدم برداشته است.

انسان موجودى است كه وقتى پا به عرصه‌ی اين عالم می‌گذارد از علم و دانشی برخوردار نیست ، ولى فطرتى الهى دارد. و در عين حال كششى به سمت ماديات نیز در طبيعت اوست.

درباره‌ی هدف آفرینش انسان در آيات قرآن بيانات مختلفی آمده است که در حقيقت هر کدام به يکی از ابعاد اين هدف اشاره می‌کند؛ مانند: «من جن و انس را نيافريدم مگر اين‌که مرا پرستش کنند». و در جای ديگر می‌خوانيم: «آن خدايی که مرگ و زندگی را آفريد تا شما را بيازمايد تا کدامين بهتر عمل می‌کنيد». و... .

 همان‌گونه که ملاحظه می‌شود همه‌ی اين خطوط به يک نقطه منتهی می‌شود و آن پرورش و هدايت و تکامل انسان‌ها است. از اين‌جا معلوم می‌شود که هدف نهايی آفرينش انسان، رسيدن به کمال و سعادت و دست يازيدن به والاترين کرامت‌‌ها و ارزش‌‌ها است که اين همه در پرتو شناخت و معرفت و عبوديت و بندگی آگاهانه به پيش‌گاه ذات احديت ممکن خواهد بود.