Ətraflı axtarış
Baxanların
8019
İnternetə qoyma tarixi: 2012/04/17
Sualın xülasəsi
Şiədə olan ədllə Mötəzilə ədlinin fərqi nədir?
Sual
Şiədə olan ədllə Mötəzilə ədlinin fərqi nədir?
Qısa cavab

Şiə və Mötəzilə hər iki məktəb ədli öz məzhəbinin əsaslarından biri kimi tanıtdırırlar və hər iki məktəbin hüsnü qubhi əqliyə etiqadı vardır. Bu mənada kı bir sıra mövzular var ki, hətta müqəddəs şəriət tərəfindən onlarla əlaqədar bir hökm nazil olmasa da, əqil tək başına onların yaxşı və ya pis olmasını seçə bilir. Zülmdə onlardandır ki, bəşər əqli onun pisliyini bilir. Buna əsasən Allah belə pislik edə bilməz, habelə Allah öz rəftarında ədalətli olmalıdır. Bu iki məzhəbin fərqi ondadır ki, Mötəzilə, bu vəyiyyətdən çıxmaq üçün ki, əgər bəşərin bütün işlərini Allaha nisbət versək, onun savabını və cəzasını ədalətlə ziddiyyətdə tapacağıq, buna görə də tohidin əfalini sual altına aparıblar. Amma Şiə tohidi əfalini inkar etmədən habelə bəşərin işlərini kamal şəkildə müstəqil fərz etmədən, bu bəyanla ki, bəşərin feli (işi) Allah felinin uzunundadır (tulunda) nəin ki, qarşısında (ərəzində), Allahın ədalətli olması etiqadından əl götürmədən, bu çətin vəziyyətdən çıxıbdır.

Ətreaflı cavab

Şiə ilə Mötəzilənin ədl mövzusunda olan fərqi bu nöqtədən qaynaqlanır ki, baxmayaraq ki, hər iki dəstə adli öz məzhəblərinin əsaslarından biri kimi tanıtdırıblar. Amma Mötəzilə ədlin isbatı üçün tohidi əfalini çalışa çəkibdir. Tohidi əfali bu mənadadır ki, bütün işlərin istər xeyir istərsə də şər faili Allahdır və ondan başqa heç bir fail yoxdur. Allah iradə etməyənə qədər heç bir hadisənin baş verməsi mümkün deyil.[1] Mötəzilə üçün bu qaranlıq idi ki, əgər bütün xeyir və şər işlərin faili Allahdır. Bə s savab və cəza, cənnət və cəhənnəm ədalətlə necə düz gəlir? Buna əsasən tohidi əfalini qəbul etmək olmaz və hər şəxsin işi təkcə onun özünə nisbət verilməlidir nə inki Allaha. Bununla savabı və cəzanı ədalətlə uyğunlaşdırmaq olar.

Amma şiənin etiqadı budur ki, töhidi əfalinin bəşərin iradəsi və istəyilə heç bir ziddiyyəti yoxdur. Mümkündür bəşərin iradəsi Allahın iradəsi boyunda öz əksini tapır. Hər çənd bəşər Allahın iradəsi olmadan öz iradəsinə yetişə bilməyəcək. Amma buna etiqad bəsləmək olar ki, Allah iradə edib ki, geniş qüdrətinin sayəsində nə inki qüdrətinin qarşısında, insanlara məhdud ixtiyarlar verib. Buna əsasən onları tərifləyir və danlayır. Bu barədə artıq məlumat üçün, sizin diqqətinizi bu barədə yazılmış məqalənin bir hissəsinə cəlb edirik:

Ədlin Mötəzilə əqidələrində yeri

            Mötəzilə inanır ki, işlərin bəziləri həqiqətdə adl və başqa bəzisi zülm sayılır. Misal olaraq Allahın yaxşı insanları mükafatlandırması və günahkarları cəzalandırması həqiqətdə ədalətlə bərabərdir. Mümkün deyil ki, Allah onun əksinə əməl etsin. Çünki Allah adildir və heç vaxt zülm etmir və zülm Allah üçün pisdir.

Bu dəstə hüsnü qubhi əqlini və zatını qəbul ediblər.

Necə ki, ustad Mütəhhəri bu barədə yazır:

"Etiqadları bunadır ki, Əşyanın hüsnü qubhunun əsli həmin cür ki, bəşər işlərinin ölçüsü və meyarıdır, rubub işlərində meyarı və ölçüsü ola bilər... deyirlər ədl zatən yaxşıdır. Və zülm zatən pisdir, Allah ki, sonsuz əqldir bəlkə bütün əqllər feyz verəndir. Heç vaxt əqlin yaxşı tanıdığı işi tərk etmir və əqlin pis saydığı bir işi yerinə yetirmir".

Mötəzilənin etiqadı budur ki, insanın əqli əşyanın pisliyini və yaxşılığını seçməkdə müstəqildir. Şəriətin dediyindən göz yummaqla, əmanət, iffət, təqva və... kimi bəzi işlərin zatən yaxşı olmasını və habelə yalan, xəyanət, çirkinlik və... kimi bəzi işlərin zatən pis olmasını seçə bilir. Buna əsasən işlər öz zatında Allah onların barəsində hökm etməzdən əvvəl zatı pisliyə və zatı yaxşılığa sahib olurlar.

Bu məsələnin özü digər məsələləri çəkib gətirir ki, onlardan bəzisi ilahiyyata aid olur bir başqaları insana. Bu ki, əşyanın yaradılışının hədəfi var ya yox?

Deyilməlidir ki, Mötəzilə ədlin tərəfdarı olduğu üçün fellərdə tohidi inkar edib və etiqadları var ki, tohidi əfalının tələbi budur ki, insan öz feillərinin yaradıcısı olmasın, bəlkə Allah onun feillərinin yaradanı olsun və bu nəzər Allah ədalətinin ziddinədir. Habelə Əşairənin ziddinədir ki, insanın ixtiyarın və azadlığın inkar edirlər.

Buna əsasən Mötəzilənin nəzərində ədl əslinin dərəcəsini anlamaq olur ki, nə üçün şiə alimləri kimi ədli etiqad və iman əsillərinin sırasında hesaba gətirib və beşdənəlik əsillərinin ikincisi edibdir.

Buna əsasən Mötəzilə öz təsəvvürlərinə əsasən tohidi əfalinin ədlə qurban veribdir. Əşairə öz gümanlarına əsasən ədli tohidi əfaliyə qurban edibdir. Amma həqiqətdə nə Mötəzilə ədli düzgün şəkildə izah edə biliblər, nə də Əşairə tohidi əfalinin dərinliklərinə yetişə biliblər". Buna əsasən Əşairə ilə Mötəzilənin əsas ixtilafı tohid və ədl məsələsi haqqında dövrə vurur.

Ədl İmamiyyə nəzərində

Şiə alimləri Quran vəhyinin və İslam Peyğəmbərinin (s) və Əhli beytin (ə) sözlərindən ilham almaqla ədl məsələsini şiənin beşkil etiqadi əsillərindən ikinci əsl adıyla qəbul edib və buna inanırlar: İşlərin əqli və zati gözəlliyi və pisliyidir. Yəni işlərdən bir parçası zatı cəhətdən yaxşı və gözəldir və başqa bəziləridə pis və bəyənilməyəndirlər.

İnsanın əqli şəriətin hökmü olmadan müstəqil şəkildə bəzi işlərin gözəlliyini və çirkinliyini dərk edə bilir: Əqlin ədalətin gözəlliyinə və zülmün çirkinliyinə hökm etməsi kimi. Bu cəhətdən Allah gözəl və bəyənilmiş işlərdən başqa bir işə əmr etmir. Habelə çirkin və bəyənilməyən işlərdən başqa bir işdən çəkindirmir. Şəriətin hökümləridə məsləhətlər və fəsadlar ətrafında dövr edir. Buna əsasən hər şey ki, əslində həqiqətən fəsada sahibdir şəriət sahibi ondan çəkindirir çüni çirkin və bəyənilməyən ondan baş vermir. Buna əsasən Allah ədalətlidir. Şəhid Mütəhhəri bu barədə yazır: "Allah feyzini, rəhmətini və habelə bəlanı, öz nemətini zatı zərfiyyətlərə və ləyaqətlərə əsasən verir. Yaradılış nizamı Allahın xüsusi feyzi, rəhməti, bəlası, mükafatı və cəzasıyla qurulubdur".

Baxmayaraq ki, iki Mötəzilə və Şiə məktəbi bir çox etiqadi məsələlərdə birdirlər, bu cəhətdən əşairənin qarşısında "Ədliyyə" kimi tanınıbdır: Amma bu iki məktəb arasında bir sıra fərqlər vardır: Misal olaraq, şiə məktəbində, ədl əsli öz geniş mənasında təsdiqlənib tohidi zatiyə və tohidi əfaliyə zərbə daxil olmadan, buna xatir ədl tohidin kənarında yerləşib. Bu məktəbdə ədlin müstəqilliyi, əqli hörməti, insanın muxtar və azad şəxsiyyəti və dünyanın hikmətli nizamı sabit olub, tohidi zatiyə və tohidi əfaliyə xələl gəlmədən. İnsanın ixtiyarı insanın Allah mülkündə şərik siması olmadan və Allahın iradəsi insan iradəsinə məğub olmadan, təsdiqləndi. Qəza və qədər varlıq aləmində insanım Allah qəza və qədəri qarşısında məcbur olmadığı halda isbat oldu". Amma ədldən mötəzilənin məqsədi, tohidi sifatidə olan ədldir, nə tohidi əfalidə olan ədl: Çünki onlar tohidi əfalidə etiqadi ədlin ziddinə bilirlər. Habelə mötəzilənin tohidi sifatisi zatın hər bir sifətdən boş olması mənasınadır və zatı ilə sifətlərin eyniyyətini isbat edə bilməyiblər. İşədə tohidi sifatinin əksinə ki, zatilə sifətlərin eyni olmaq mənasınadır. Habelə şiənin tohidi əfaliyə əşairənin tohidi əfali fərqlidir. Əşairədə tohidi əfali bu mənayadır ki, heç bir varlıq heç bir əsərə və təsirə sahib deyil məgər onların hamısı bir başa Allah tərəfindən olsun. bu sözə əsasən bəndələrində işlərini bir başa yaradan Allahdır və bəndə öz əməkinin yaradanı və xaliqi deyil.

Amma Şiədə tohidi əfali bu mənayadır ki, səbəblər nizami müstəqildir və hər bir əsər eyni halda ki, özünə yaxın səbəblə ayaq üstədir habelə həqq ilə dayanır və bu ikisi bir- birlərinin uzunundadırlar nə inki bir- birinin qarşısında (enində).

Buna əsasən tohid şiənin nəzərində zati, ibadi, sifati və əfali tohidə şamil olur ki, Allahın ədl əsliylə həmrəydir. Buna əsasən şiə İslamiyyə alimləri səmavi vəhydən ilham almaqla və İslam maarifinin təfəkkür və təvəqqül qüdrətinə sahib olmaqla, habelə dualara və arqumentli rəvayətlərə məxsusən İmam Əlinin (ə) Möcüzə yaradan çıxışlarına ki, İslam maarifində ilk dəfə dərin əqli mövzuları bəyan edib, bunlara sahib olmaqla, İslamın vəhdətini və möhkəm əqidələrini (İslam dünyasının əleyhinə olan küfr dünyasının gündəlik və təzə çoxlu şübhələri qarşısında) qorumaqla, dindən dəlil və sübutla alimcəsinə müdafiə etdilər.

Bu cəhətdəndir ki, İslam filosoflarından daha çoxu şiə olub və şiənin İslam fəlsəfəsinə həyat verə biliblər. Necə ki, sünni tarixçiləri etiraf edirlər ki, şiə əqli qədimdən fəlsəfi olub. Yəni şiə təfəkkürü qədimdən arqument əsasında olubdur. Buna əsasən şiə alimləri Məsum İmamların (ə) təlimlərinin təsiri altında Allah ədlinin dərəcəsini və məqamını Allah sünnətində və öz məktəblərində anlaya biliblər və habelə dünyadakılar üçün isbat edə biliblər.

Buna əsasən ədl əslinin şiə məktəbində özünə məxsus yeri var. Çünki vəhy məktəbinin müəllimi həzrəti Məhəmmədin (s) vəfatından sonra, onun laiqli şagirdi yəni Həzrəti Əli ibni Əbi Talib (ə) şiələrin birinci rəhbəri və İmamı oldu ki, bu iki nəfər ədalətin, bərabərliyinin, kamil mücəssiməsi və həqiqəti, insafın aşiqləriydilər. Əgər ədalət öz zehni məfhumundan çıxıb eyniylə təcəssüm tapsa, birinci həzrəti Məhəmməd (s) və ondan sonra həzrəti Əli (ə) olar. Bəşəriyyətin bu iki kamil nümunəsinin zatıda əgər mənəvi və zehni cəhətdən genişlənsə yenə həmin ədalət olacaq: Çünki bu ikisi Allahın sünnətidirlər ki, başdan ayağa varlıqlarından ədalət qaynayır. Necə ki, Allah Peyğəmbərin (s) həyat tərzi haqqında buyurur:

«لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِى رَسُولِ اللهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ...»

nə inki onun həyat tərzi bəyənilmişdir; bəlkə insanlara yaddaşt edir ki, onun həyat tərzi tabeçilik etmək lazımdır. O həzrətdən bütün zamanlarda və bütün bəşəriyyət üçün kamil nümunə adıyla yad edibdir.[2]

 


[1] - İnsan surəsi, ayə 30; Təkvir surəsi, ayə 29 və...

[2]- Məlumat üçün N. K. Təkvini və təşrii ədlin tərifi, mənbələri adresindən.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Səcdəyə getdiyimiz zaman hansı üzv əvvəl yerə dəyməlidir?
    6386 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/09
    Səcdə namazın vacib hissələrindəndir və vacib və müstəhəm şərait və hissələrə malikdir; o yerlər ki, səcdədə müstəhəb hesab olur, odur ki, kişi səcdəyə getdiyi zaman ilk növbədə əllərini, qadın isə əvvəl dizlərini yerə qoymalıdır.[1]
  • İmam Əli (əleyhis-salam) sübh namazında zərbətlənən zaman İmam Həsənlə Hüseyn orada idilərmi?
    9605 تاريخ بزرگان 2012/03/14
    Əli (əleyhis-salam) zərbətləndiyi zaman Həsənlə Hüseyn (əleyhiməs-salam)-ın onun yanında olması ilə əlaqədar çoxlu rəvayət gəlmişdir. Buna görə də bu bəhsdə bir neçə ehtimal verilir: 1. İmam Əli (əleyhis-salam)-a məsciddən kənarda zərbə vurulmuşdur. Bu ehtimala əsasən demək olar ki, həmin anda Həsənlə Hüseynin Əli (əleyhis-salam)-ın yanında ...
  • Sualın xülasəsi: İmamlar (ə) və alimlər baxımından namazın ilk vaxtında qılınmasının savabını bəyan edin.
    6814 Hədis elmləri 2012/04/18
    Namzın ilkin vaxtında qılınmasının çoxlu sayda savab və təsirləri bəyan edilmişdir. Məsələn: Namzın savabının iki qat olması, İlahi məhəbbətini qazanmaq və s... Alimlər də bu mövzuya diqqət etməklə insanları namzın ilkin vaxtında qılınmasına çağırmışlar. Bunu Allaha yaxınlaşma və seyri sluk üçün ən mühüm əsaslardan hesab ...
  • Seçilmiş dörd qadının və onların atalarının adı nədir?
    14315 تاريخ بزرگان 2011/09/11
    Övliya və saleh insanların arasında elə qadınlar olub ki, bəşərin tarixi boyu, tövhid və İlahi hədəflər yolunda çoxlu fədakarlıq ediblər və onların adı həmişə bəşərin qara tarixində parlayır. Amma İslami rəvayət və mənbələrdə uca dərəcəli, şərəfli və üstün dörd qadının adı qadınların ən üstünü və behişt qadınlarının üstünü olaraq çəkilmiş ...
  • Şəhid Dəstğeybin kitabları etibarlıdırmı?
    8256 تاريخ بزرگان 2011/06/27
    Əzəmətli şəhid Ayətullah Seyyid Əbul- Hüseyn Dəstğeyb Şirazi şiə aləminin alimlərindən və müctəhidlərindən biri olmaqla yanaşı arif bir insan olubdur ki, fiqh, ilahiyyat, əxlaq, irfan və... elmlərdə mütəxəssis olub onun kitabları və əsərləri ümumi şəkildə etibarlı və istifadəyə yararlı eyni zamanda təsirlidir. Əlbəttə bu məsələyə diqqət etmək lazımdır ki, məsum ...
  • Oruc tutumayan müsəlman üçün yemək və içməli su hazırlayıb verməyin hökmü nədir?
    5902 Cürbəcür 2015/05/30
    Əgər oruc tutmayan şəxsin şəri üzürü varsa və ya oruc tutmaq vacib deyilsə (məsələn, xəstəlik üzündən oruc tuta bilmir) bu əməlin iradı yoxdur. Əgər qüdrəti olan halda, qəsdən oruc tutmursa və xeç bir üzrü yoxdursa, bu iş günahdır və imkan həddində o şəxsi orucu tərk etdiyinə görə ...
  • Əbu Əli Sina nə üçün məntiq kitabında sıralamanı əvəz etdi?
    6941 İslam fəlsəfəsi 2011/10/03
    İbn Sina məntiqdə iki növ yenilik etmişdir:1.             Məntiq məsələlərində yenilik2.             Məntiqin yazılış quruluşunda yenilikİkinci növ yenilik məntiqin yazılışında onun iki düşüncə tərzinə dəlalət edir. Birinci düşüncə məntiqin bəzi məsələlərinin ...
  • Həzrət Məryəm (əleyha salam)-ın aləm qadınlarından üstün edilməsinin (ayədə) qeydsiz-şərtsiz olmasına diqqət yetirməklə həmin ayəni rəvayətlə necə məhdudlaşdırmaq olar?
    7192 تاريخ بزرگان 2012/04/09
    “Aləmin” kəlməsinin Qurani-Kərimdə işlədilmə yerlərinə və müfəssirlərin bu barədəki nəzərlərinə diqqət yetirməklə məlum olur ki, bu kəlmə yalnız zamanın bir dövründə olan insanlara məxsus edilir. Əhli-sünnət kitablarının bir çox yerlərində də ayələrə rəvayət vasitəsi ilə qeyd vurulur. Həmçinin həm əhli-sünnət, həm də şiə təfsirlərinin bir çox yerlərində ...
  • Bilmək istərdim sünnülər xüsusiylə də vəhhabilər hansı dəlilə əsasən deyirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy aldıqlarında məsumdurlar nəinki hər bir halda?
    9291 Qədim kəlam 2012/10/09
    Sünnülərdən bəzi tayfaları (Həşəviyyə və Sələfilər kimi) Qurandan dəlil gətirmək həzrət Adəm və onun behiştdən çıxarılmasını bildirən ayələr kimi, dəlil gətirirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy və risalətlərinin təbliği zamanı məsumdurlar və digər hallarda günahkar və səhvə də yol verirlər. O cümlədən, Sələfilər (Vəhhabilər) də bildirirlər ...
  • Əqd xütbəsinin fəlsəfəsin bəyan edin?
    8301 Əxlaq 2011/10/30
    İslam nəzərindənevlənmək ailənin və təbii olaraq ictimaiyyətin təşkili üçün bir müqəddəs əhd və peymandır və bir çox əsərlərə və nəticələrə malikdir o cümlədən: Cinsi meyli təmin etmək, nəslin törənməsi, insanın təkamüli, rahatlıq paklıq və iffət, hisslərin möhkəmlənməsi və bir çox başqa faydalardır. Bu müqəddəs əhdi peyman Allah Taalanın müəyyən etdiyi ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164825 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164349 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119884 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113939 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111088 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94230 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54926 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54632 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46311 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45920 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...