کتاب صحیفة الإمام الرضا‌ (ع)، با نام صحیفة الرضا، مسند الرضا، الرضویات و صحیفة أهل البیت (ع) معروف است.[1] این کتاب مجموعه روایاتى است که احمد بن عامر طائی از امام رضا(ع) از پدرش امام کاظم(ع) و او از پدرش امام صادق‌(ع) و او از پدرش امام باقر(ع) و او از پدرش امام سجاد(ع) و او از پدرش امام حسین(ع) و او از پدرش امیرمؤمنان على(ع)و ایشان از پیامبر اسلام(ص) روایت فرموده است.[2] همین امر در بیان اهمیت این کتاب کفایت می‌کند؛ لذا در مورد اسناد آن گفته شده است، اگر این اسناد در گوش مجنون خوانده شود، شفا پیدا می‌کند.[3]

صحیفة الرضا حاوى حدود 120 حدیث پیرامون مسائل توحید،[4] دینى، اخلاقى،[5] تاریخى، فضیلت و شخصیت اهل‌بیت،[6] ارزش علم[7] و بیان فواید برخى از میوه‌‏ها و خوراکی‌ها[8] است.

این کتاب نزد علماى شیعه از اعتبار فراوانى برخوردار بوده و از اصول اربعمأة و یا اصول چهارصدگانه اولیه به شمار می‌آید[9] بسیاری از کتاب‌هاى مهم روایى شیعه مانند کتاب‌هاى توحید صدوق،[10] عیون اخبار الرضا(ع)،[11] الامالی شیخ مفید،[12] و بشارة المصطفی لشیعة المرتضی تألیف طبرى آملى‏[13] از این کتاب نقل روایت کرده‌اند و مجلسی(ره) نیز آن‌را از اصول مشهوری دانسته است که می‌توان بر آن اعتماد نمود.[14]

با این وجود، هریک از روایت‌های هر کتابی باید به صورت جداگانه از جهت اعتبار مورد بررسی قرار گیرند،[15] و نمی‌توان یک‌جا برای تمام احادیث آن نظر داد؛ زیرا با توجه به این‌که این روایت مستقیماً از امام(ع) به دست ما نرسیده و احتمال برخی ویرایش‌ها در نسخه‌های بعدی کتاب‌ها وجود دارد، این احتمال نیز وجود خواهد داشت که روایاتی در این کتاب و یا هر کتاب معتبر دیگری وجود داشته باشد که پذیرش آن قطعی نباشد.

[1]. مجمع الفکر الإسلامی، موسوعة مؤلفى الامامیة، ج 5، ص 85، قم، مجمع الفکر الإسلامی‏، چاپ اول، 1428ق.

[2]. علی بن موسی(امام هشتم)، صحیفة الإمام الرضا ع، محقق، مصحح، نجف، محمد مهدی،‏ ص 39 – 40، مشهد، کنگره جهانی امام رضا ع، چاپ اول، 1406ق.

[3]. زمخشری، ربیع الأبرار و نصوص الأخبار، ج 4، ص 79، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بی‌تا.

[4]. همان، ص 40.

[5]. همان، ص 41.

[6]. همان، ص 44 – 45.

[7]. همان، ص 42.

[8]. همان، ص 50 – 53.

[9]. افندى، عبدالله بن عیسى‏بیگ‏، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، محقق، حسینى اشکورى، احمد، اهتمام، مرعشى، محمود، ج 4، ص 346، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی‏، چاپ اول، 1431ق.

[10]. شیخ صدوق، محمد بن علی‏، التوحید، محقق، مصحح، حسینی، هاشم‏، ص 24، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1398ق.

[11]. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 25 و 134 – 135، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق.

[12]. شیخ مفید، الامالی، محقق، مصحح، استاد ولی، حسین، غفاری، علی اکبر، ص 124، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق.

[13]. طبری آملی، عماد الدین محمد، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ج 2، ص 36، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، 1383ق.

[14]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 1، ص 30، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[15]. «ملاک حدیث متواتر لفظی، معنوی و اجمالی»، 2412؛ «تشخیص و تمییز احادیث صحیح»، 1937؛ «اعتماد به احادیث»، 3125