جستجوی پیشرفته
بازدید
9630
آخرین بروزرسانی: 1399/11/05
خلاصه پرسش
با آن‌که اسلام دین رحمت بوده و در آن از مثله و قطعه‌قطعه کردن اجزای بدن دشمن نهی شده؛ چرا پیامبر اسلام(ص) در «سریه‌ی کرز بن جابر» دستور به قطع دست و پای دشمنان داد؟!
پرسش
در سریه ‌ی «کُرز بن جابر فهری» حضرت محمد(ص) دستور دادند که دست و پای خائنین را در مقابل کاری که آنها با شتربان مسلمانان کردند، قطع کنند. آیا این عمل با دستورات اسلام و سیرۀ پیامبر اکرم(ص) هماهنگ است؟
پاسخ اجمالی

«سریه کرز بن جابر فهری» در شوال سال ششم هجرت و در منطقه‌ی«عرنیین» رخ داد. در مورد علت وقوع این جنگ گزارش شده که هشت نفر از منطقه‌ی عرینه به مدینه آمده و نزد رسول خدا(ص) اسلام آوردند، اما در مدینه به تب و لرز دچار شدند. پیامبر(ص) دستور داد تا آنها برای نگهداری از شتران شیرده آن‌حضرت به «ذی الجدر» از نواحی «قباء» و نزدیک «عیر» و در شش میلی «مدینه» بروند. آنان بعد از بهبودی و هنگام سحر آن پانزده شتر را گرفته و گریختند. یسار خدمت‌کار پیامبر(ص) همراه با چند نفر به دنبال آنها رفتند، اما آن خیانت‌کاران دست و پای یسار را بریده و زبان او را با خار دوختند و به چشم او خار فرو کردند تا کشته شد! وقتی این خبر ناگوار به پیامبر اسلام(ص) رسید، بیست سوار را به فرماندهی کرز بن جابر فهری به تعقیب آنها فرستاد. مسلمانان آنها را اسیر کرده و نزد پیامبر(ص) - که در منطقه‌ی‌ غابه بود- بردند. پیامبر(ص) دستور داد که دقیقاً مشابه همان رفتاری که خودشان با فرستادگان پیامبر(ص) داشتند، دست‌ها و پاهای آنان را بریده، در چشم‌های آنان میل کشیده و به دارشان بیاویزند.

این‌جا بود که آیه بر پیامبر(ص) نازل شد:

«إِنَّما جَزاءُ الَّذینَ یحارِبُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَساداً أَنْ یقَتَّلُوا أَوْ یصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَیدیهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلافٍ أَوْ ینْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذلِک لَهُمْ خِزْی فِی الدُّنْیا وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظیمٌ»؛[1]

مجازات کسانى که با خدا و پیامبرش به جنگ برخاسته و در زمین به فساد بکوشند، آن است که کشته شوند، یا به دار آویخته شده، یا دست‌ها و پاهایشان یکى از چپ و یکى از راست بریده شود، یا از سرزمین خود تبعید شوند. این رسوایى آنها در دنیا است و در آخرت، مجازات عظیمى دارند.[2]

بر اساس گزارشی دیگر، کرز بن جابر فهری نه به عنوان فرمانده سپاه پیامبر(ص)، بلکه به عنوان سردسته‌ی سارقان معرفی شده است که به گله‏های مدینه در منطقه‌ی «جمّاء» از نواحی کوهستانی «عقیق»، دستبرد زده و چند شتر را ربود و پیامبر(ص) به تعقیب او پرداخت، اما او موفق به فرار شد.[3]

در این گزارش سخنی از قصاص نیست.

صرف نظر از این‌که کدام گزارش را در ارتباط با این سریه بپذیریم، باید گفت که قصاص با مُثله - که معمولا به تکه‌تکه کردن اجزای بدن دشمن بعد از مرگ آنان گفته می‌شود - متفاوت‌ است و آنچه از آن نهی شده مُثله می‌باشد. امام علی(ع) از پیامبر اسلام(ص) نقل می‌کند که ایشان فرمودند: «از مثله کردن دوری کنید هر چند درباره‌ی سگ گاز گیرنده باشد».[4]

اما قصاص[5] حکمی است که در قرآن و دیگر کتاب‌های مقدس صریحاً مورد پذیرش قرار گرفته است:

«وَ کتَبْنا عَلَیهِمْ فیها أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَ الْعَینَ‏ بِالْعَینِ‏ وَ الْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ وَ الْجُرُوحَ قِصاصٌ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ کفَّارَةٌ لَهُ وَ مَنْ لَمْ یحْکمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِک هُمُ الظَّالِمُونَ»؛[6]

و در [تورات‏] بر آنان مقرّر کردیم که جان در مقابل جان، و چشم در برابر چشم، و بینی در برابر بینی، و گوش در برابر گوش، و دندان در برابر دندان است؛ و زخم‌‌ها [نیز به همان ترتیب‏] قصاصی دارند. و هر کس از آن [قصاص‏]درگذرد، پس آن، کفّاره [گناهان‏] او خواهد بود. و کسانی که به موجب آنچه خدا نازل کرده داوری نکرده‌‏اند، آنان خود ستم‌گرانند.

 

 


[1]. مائده، 33.

[2]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، تحقیق، عطا، محمد عبد القادر، ج 2، ص 71، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1410ق.

[3]. همان ، ج ‏2، ص 6.

[4]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 422، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.

[5]. «فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام»، 13138؛ «رابطۀ رحمت خداوند با مجازات»، 6838.

[6]. مائده، 45.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...