یکی از احکام واجب قبل از دفن میّت، آن است که او را سه بار غسل دهند؛ اول: به آبی که با سِدر مخلوط باشد، دوم: به آبی که با کافور مخلوط باشد، سوم: با آب خالص.[1]

حال اگر آب پیدا نشود، یا بدن میت طوری است که نمی‌توان آن‌را غسل داد و یا به دلیل هر مانع دیگر، غسل ممکن نباشد، باید عوض هر یک از این سه غسل، میت را یک تیمم دهند.[2]

نحوه تیمم دادن میت

کسی که می‌خواهد میت را تیمم ‌دهد، باید دست خود را به زمین زده و به صورت و پشت دست‌های میت بکشد، و اگر ممکن باشد - بنابر احتیاط واجب[3] - با دست میت هم، او را تیمم دهد.[4]

در هر حال، اگر به علت نبودن آب، مرده را تیمّم دادند، اما بعد از آن – و قبل از تدفین - آب پیدا شده و یا دیگر مشکلات برطرف شود، در صورتی که ترسی از تأخیر در دفن میت نباشد، باید او را غسل داده و حنوط و کفن کنند و اگر نماز بر او خوانده‌اند احتیاطا دوباره بخوانند.[5]

[1]. ر. ک: نمایه 38082 (آداب و احکام قبل و بعد از مردن).

[2]. آیات عظام سیستانی، تبریزی و زنجانی: (همین‌که میت را یک تیمّم بدهند کافی است و احتیاط مستحبّ آن است که سه تیمم بدهند)؛ آیات عظام اراکی، گلپایگانی، خویی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی: ( ... و احتیاط واجب آن است که در پایان، یک تیمم دیگر هم بدل از هر سه غسل بدهند)؛ امام خمینی، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج ‌1، ص 323، م 568، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق؛ سبحانی، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 190، م 480، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ سوم، 1429ق؛ وحید خراسانی، حسین، توضیح المسائل، ص 115، م 574، قم، مدرسه امام باقر (ع)، چاپ نهم، 1428ق؛ ر. ک: تبریزی، میرزا جواد، توضیح المسائل، ص، مسئله 574.

[3]. آیات عظام اراکی، بهجت، شبیری، سیستانی: (احتیاط مستحب ..)؛ آیت الله سبحانی: (بهتر است..)؛ آیت الله مکارم شیرازی این احتیاط را لازم ندانسته‌‌اند؛ امام خمینی: اگر تیمم با دست میت ممکن باشد لازم نیست به دست زنده هم او را تیمم داد، اگر چه احتیاط مستحب است.

[4]. ر. ک: توضیح المسائل (محشّٰی - امام خمینی)، ج ‌1، ص 324، ذیل مسئله 569.

[5]. بهجت، محمد تقی، رساله توضیح المسائل، ص 94، م 472، قم، شفق، 92، 1428ق.