بر اساس صریح آیاتی از قرآن کریم، کسانی که دیگران را به کارهای نیک امر می‏کنند؛ اما خود را فراموش می‏کنند، مورد خشم خداوند قرار گرفته و مؤاخذه می‌شوند.

آیه 44 سوره بقره و آیات 2 و 3 سوره صف را می‌توان به عنوان نمونه‌ای از این آیات اعلام کرد.

در همین راستا از رسول خدا(ص) نقل شده است:

«در شب معراج گروهی را مشاهده کردم که لب‌های آنها را با قیچی‌های آتشین می‏بریدند و سپس آن‌را پرت می‌کردند. از جبرئیل‏ پرسیدم که آنها چه کسانی هستند؟ جبرئیل گفت: آنها برخی از سخنرانان امت تو هستند که مردم را به کارهای نیک امر می‏کردند، اما خود را فراموش می‏کردند، با آن‌که آنها به مطالعه قرآن نیز می‌پرداختند! آیا خداوند نعمت عقل به آنها نداده بود تا بیندیشند و به گفته‏های خودشان عمل کنند؟! اکنون سزای آنها این است که به این عذاب مبتلا گردند».[i]

نقل دیگری از این روایت با کمی تغییر نیز وجود دارد:

«در شب معراج گروهی را مشاهده کردم که لب‌های آنها را با قیچی‌های آتشین می‏بریدند؛ اما دوباره جای آن‌ پر می‌شد( تا همواره در عذاب باشند). در این هنگام بود که جبرئیل به من گفت: آنها خطیبانی از امت تو هستند که آن‌چیزهای که خودشان انجام نمی‌دانند را به دیگران توصیه می‌کردند و به همین دلیل به چنین عذابی دچار شده‌اند».[ii]

همان‌گونه که مشاهده فرمودید، این روایات به نوعی در ادامه آیات یاد شده است، و تنها نوع عذاب را مشخص می‌کند. بر این اساس، حتی اگر دارای سندی نباشد که از دیدگاه روایت‌شناسان روایتی کاملا صحیح به شمار نیاید؛ اما از آن‌جا که با آیات قرآن و نیز دیگر آموزه‌های دینی منافاتی ندارد، و علاوه بر آن در کتاب‌های معتبر نقل شده‌ است، روایتی قابل پذیرش ارزیابی می‌شود.

[i]. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 16، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، 1412ق. «رَأَیتُ لَیلَةَ أُسْرِی بِی إِلَی السَّمَاءِ قَوْماً یقْرَضُ شِفَاهُمْ بِالْمَقَارِیضِ مِنْ نَارٍ ثُمَّ یرْمَی بِهَا فَقُلْتُ یا جَبْرَئِیلُ مَنْ هَؤُلَاءِ فَقَالَ خُطَبَاءُ أُمَّتِک یأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ ینْسَوْنَ أَنْفُسَهُمْ وَ هُمْ یتْلُونَ الْکتَابَ فَلَا یعْقِلُون‏».

[ii]. شریف الرضی، محمد بن حسین، المجازات النبویة، محقق، مصحح، صالح، صبحی، ص 232، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1422ق؛ «رَأَیتُ لَیلَةَ أُسْرِی بِی قَوْماً تُقْرَضُ شِفَاهُهُمْ بِالْمَقَارِیضِ کلَّمَا قُرِضَتْ وَفَتْ فَقَالَ جَبْرَائِیلُ هَؤُلَاءِ خُطَبَاءُ أُمَّتِک الَّذِینَ یقُولُونَ مَا لَا یفْعَلُونَ لِأَنَّهُمْ قَالُوا بِأَفْوَاهِهِمْ، فَعُوقِبُوا فِیهَا ...».