جستجوی پیشرفته
بازدید
2600
آخرین بروزرسانی: 1404/04/27
خلاصه پرسش
آیه‌ای از قرآن اعلام می‌کند که مرگ دامن پیامبر(ص) را نیز خواهد گرفت؛ اما آیه‌ای دیگر، شهیدان را زنده اعلام می‌کند. آیا چنین اختلافی میان پیامبر(ص) و شهیدان باورپذیر است؟
پرسش
این دو آیه چگونه قابل جمع است؟‌ «وَ لاَ تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْیَاءٌ وَ لٰکِنْ لاَ تَشْعُرُونَ‌». «إِنَّکَ مَیِّتٌ وَ إِنَّهُمْ مَیِّتُونَ‌». قرآن می‌فرماید شهدا را مرده نپندارید، ولی خود قرآن، پیامبر(ص) را مرده می‌نامد!
پاسخ اجمالی

 آیاتی که در پرسش به آنها اشاره شد، با هم در تضاد نیستند؛ زیرا آیه‌: «إِنَّکَ مَیِّتٌ وَ إِنَّهُمْ مَیِّتُون»،[1] اشاره به مرگ طبیعی و مادی دارد که همه موجودات و انسان‌ها از جمله پیامبر اسلام(ص) را دربر می‌گیرد. به این مرگ عمومی در آیات دیگر اشاره شده است؛ مانند آیه 57 سوره عنکبوت: «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ»، آیات 26 و 27 سوره رحمان: «کُلُّ مَنْ عَلَیْها فانٍ، وَ یَبْقى‏ وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ»،  آیه 182 سوره آل عمران، آیه 35 سوره انبیاء و ...

منظور از مرگ در آیات یاد شده همان مرگ مادی است که با فرارسیدن آن، زندگی مادی موجودات در این دنیا تمام می‌شود، ولی روح انسانى همچنان در عالم برزخ باقی خواهد ماند: «وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى‏ یَوْمِ یُبْعَثُونَ».[2]

اما در آیاتی؛ مانند «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی‏ سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یرْزَقُونَ»؛[3] و «وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُون»،[4] که می فرماید کشته‌شدگان در راه خدا مرده نیستند؛ بلکه نزد پروردگارشان روزی می‌خورند، ناظر به زندگی برزخی ارواح بعد از مرگ است،[5] نه زندگى جسمانى و مادى.

شاید این پرسش پدید آید که زنده‌بودن در برزخ اختصاصی به شهیدان ندارد، پس چرا تنها آنان افراد زنده معرفی شده‌اند؟

که در پاسخ باید گفت؛ حیات برزخی نیز متفاوت است. برخی در عذاب شدیدند، برخی مانند خوابیدگانی هستند که روز قیامت از خواب بیدار می‌شوند و برخی مانند شهیدان نیز در زندگی برزخی ویژه‌ای همراه با نعمت‌های خداوند به سر می‌برند.

آیه‌ای که شهیدان را این‌گونه زنده اعلام می‌کند، بر انحصار دلالت ندارد و بیان نمی‌دارد که اولیای دیگر الهی، مانند پیامبران(ع) از این نعمت هم‌جواری با خداوند در عالم برزخ برخوردار نخواهند بود.

توضیح آن‌که حیات پس از مرگ برای همگان قطعی است؛ امّا شهید و هر کس که در حدّ و مقام او باشد، زندگی برزخی ویژه، والاتر و برتر از زیست برزخی افراد عادی دارد.

 شهیدان هم‏اکنون زندگی ویژه‌ای دارند و در آن برزخ که روضه‏ای از ریاض بهشت است از رزق و نعمت و فضل الهی بهره‏مندند .... بر زنده‌بودن شهیدان، آثاری حقیقی مترتّب است که نشاط و نعمت سرشار و بی‌زوال که آنان را دربر گرفته است، یکی از آنها است .... شهید، با هوش و با آثار عملی از این دنیا به نشئه دیگر می‏رود؛ از این‏رو به امور دنیا آگاه است و از دنیا خبر مسرّت‏بخش می‌گیرد. او مستمر استبشار می‌کند؛ یعنی نشاط از راه بشارت می‌طلبد تا مسرور گردد و خداوند یا مدبّران الهی، حال مؤمنان سالک و رهپویان ملحق نشده را به شهدا مژده می‌دهند و آنها خوشحال می‏شوند.[6]


[1]. زمر، 30.

[2]. مؤمنون، 100.

[3]. آل عمران، 169.

[4]. بقره، 154.

[5]. شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، ج ‏1، ص 402، تهران، دفتر نشر داد، چاپ اول، 1373ش؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏3، ص 170، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش. 

[6]. ر. ک: جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج 16، ص  176-177، قم، مرکز نشر اسراء.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...