جستجوی پیشرفته
بازدید
2891
آخرین بروزرسانی: 1402/02/17
خلاصه پرسش
منظور از قرون اولی در قرآن چیست؟
پرسش
منظور از القرون الاولی در قرآن چیست؟
پاسخ اجمالی

 

واژه «قرون» در قرآن کریم جمع «قرن» بوده و به مردم و جوامعی گفته می‌شود که در یک دوره زمانی - نه لزوما در یک دوره صد ساله - زندگی می‌کنند. و در همین راستا «قرون اولی» به نسل‌های گذشته و پیشینیانی گفته می‌شود که در زمان‌های کهن می‌زیستند.

تعبیر «القرون الاولی» دو بار در قرآن و در سوره‌های طه و قصص آمده است: 

«قالَ فَما بالُ الْقُرُونِ الْأُولى»؛[1] گفت: پس حال نسل‌‏هاى پیشین چگونه است؟

«وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَى الْکِتابَ مِنْ بَعْدِ ما أَهْلَکْنَا الْقُرُونَ الْأُولى‏...»؛ و ما به موسى کتاب آسمانى دادیم بعد از آن‌که نسل‌های گذشته را هلاک کردیم.

اما این‌که منظور فرعون از این جمله پرسشی(قالَ فَما بالُ الْقُرُونِ الْأُولى) چه بود؟ مفسران نظرات مختلفی را مطرح کرده‌اند؛ مانند:

  1. چون موسی(ع) در سخنان و رهنمودهای خود، مخالفان توحید را مشمول عذاب الهى دانست، فرعون از او پرسید: پس چرا آن همه اقوام مشرکى که در نسل‌های گذشته بودند به چنان عذابى گرفتار نشدند؟[2]
  2. از آن‌جا که موسى، خداوند عالم را رب و معبود همگان معرفى کرد، فرعون سؤال کرد، پس چرا نیاکان ما و این همه اقوام گذشته، مشرک بودند؟! آیا این دلیل حقانیت شرک و بت‌‏پرستى نیست؟![3]
  3. چون مفهوم سخن موسى این بود که سرانجام، همه به نتیجه اعمال خود می‌رسند و آنها که از فرمان الهى سرپیچى کرده‌‏اند مجازات خواهند شد، فرعون پرسید: پس تکلیف اینها که فانى شدند و دیگر بازگشتى به این زندگى ندارند چه خواهد شد؟!
  4. ممکن است منظور این باشد که فرعون خطاب به موسی(ع) گفت: اگر شما پیامبر هستی چنان‌که ادعا می‌کنی، سرگذشت گذشتگان و یا اسامی آنها را بیان کن!
  5. یا معنایش این است که پیشینیان چه زمانی و چگونه مبعوث می‌شوند، در حالی که پودر شده‌اند![4]

با توجه به این‌که موسى(ع) هنوز تورات را دریافت نکرده بود -چون‌که تورات بعد از غرق شدن فرعون به او داده شد-، از سرنوشت پیشینیان خبر نداشت و یا آن‌که مأمور به گزارش آن برای دیگران نبود؛ از این‌رو آن‌را به علم حق تعالی حواله کرد و گفت: تمام مشخصات اقوام گذشته، نزد پروردگار من در کتابى ثبت است. پروردگار من براى حفظ آنها هیچ‌گاه گمراه نمی‌شود و فراموش نمی‌کند:«قالَ عِلْمُها عِنْدَ رَبِّی فی‏ کِتابٍ لا یَضِلُّ رَبِّی وَ لا یَنْسی».[5]

آیه یاد شده که در پاسخ به پرسش فرعون است، گویای این واقعیت است که حتی اگر نسل‌های پیشین متلاشی و نابود شده و اکنون هیچ اثری از آنان مشاهده نگردد؛ اما این‌گونه نیست که پرونده آنها با مرگشان بسته شده باشد، بلکه این پرونده با تمام جزئیات نزد خداوند محفوظ بوده و در روز رستاخیز با دقت به تمام آنها رسیدگی خواهد شد.

اما این‌که منظور از نسل‌های گذشته که قبل از بعثت موسی(ع) به هلاکت رسیدند،‌ چه قوم و ملتی بودند؟ عموم آیه شامل تمام جوامعی می‌شود که قبل از فرعونیان می‌زیستند، چه با مرگ طبیعی و چه با عذاب الهی عمرشان به سر رسیده باشد؛ اما برخی از مفسران، قوم نوح، عاد، ثمود و... را مصداق این آیه اعلام کرده‌اند.[6]                       


[1]. طه، 51.

[2]. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ‏22، ص 59، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق؛ رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تحقیق، حکمت‏، علی اصغر، ج ‏6، ص 131، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم، 1371ش.

[3]. ‏ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، تحقیق، المهدی‏، عبدالرزاق، ج ‏3، ص 162، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ اول، 1422ق.

[4]. کشف الأسرار و عدة الأبرار، ج ‏6، ص 131.

[5]. طه، 52.

[6]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏7، ص 23، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...