اصطلاحی فقهى «سبق و رمایه»، ناظر به عقد و قراردادهایی است که بین دو یا چند نفر در مسابقات اسب‏دوانى و تیراندازى منعقد می‌‏شود.

اسلام چنین مسابقاتی را -حتی با رد و بدل کردن پول- به رسمیت می‌شناسد. دلیل به رسمیت شناختن این مسابقات آن است که نوعی آمادگی دفاعی و تمرینی براى یک نبرد واقعی هستند.

به هر حال، از شرایط این عقد آن است که طرفین مسابقه باید کامل، عاقل و غیر محجور باشند. وسیله‌ی مسابقه نیز در گذشته، اسب، قاطر، الاغ، شتر و فیل بود. و برخی مسابقات شمشیربازی را مانند مسابقات تیراندازی ارزیابی کرده‌اند.

همچنین، در سبق و رمایه، قرارداد، تعیین مبلغ، مدت، و مسافت در اسب‌دوانى و تعیین هدف در تیراندازى و دفعاتى که تیر باید به هدف خورد، همه باید قبل از شروع مسابقه معلوم شود.[1]

از رسول خدا(ص) نقل شده است: «لَا سَبَقَ إِلَّا فِی حَافِرٍ، أَوْ نَصْلٍ، أَوْ خُفّ‏»؛ مسابقه جایز نیست، مگر در تیراندازی، یا شتردوانی، یا اسب‌دوانی.[2]

البته، امروزه و در نسل جدید فقیهان گفت‌وگوهایی وجود دارد که با توجه به تغییر یافتن روش‌های نبرد، آیا مصادیق سبق و رمایه‌ای که از نظر اسلام مجاز شمرده شده نیز تغییر خواهد یافت یا خیر؟

[1]. ر. ک: شهید اول، اللمعة الدمشقیة، تصحیح، تعلیق، کلانتر، سید محمد، ج 4، ص 421- 422، بیروت، دار العلم؛ سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامى، ج ‏2، ص 984- 985، تهران، کومش‏، چاپ سوم، 1373ش‏.

[2]. حمیرى، عبد الله بن جعفر، قرب الاسناد، ص 88، قم، مؤسسة آل البیت(ع)‏، چاپ اول، 1413ق. برای اطلاعات بیشتر، ر. ک: «مسابقه».