جستجوی پیشرفته
بازدید
408
آخرین بروزرسانی: 1403/07/15
خلاصه پرسش
آیا از کلمه «ازکی» در آیه 30 سوره نور، می‌توان برداشت کرد که حجاب مستحب است، نه واجب؟!
پرسش
با سلام؛ در آیه 30 سوره نور، برخی عبارت «ذلک ازکی لهم»؛(این، برای مومنان پاکیزه‌تر است)، را به معنای استحباب حجاب دانسته‌اند نه وجوب آن. آیا چنین برداشتی صحیح است؟!
پاسخ اجمالی

خدای متعال در آیه 30 سوره نور، در مسئله نگاه به نامحرم، خطاب به پیامبر اسلام(ص) می‌فرماید:

به مردان باایمان بگو چشم‌های خود را از نگاه به زنان نامحرم بازدارند، و مراقب رفتارهای جنسی خود باشند. این براى آنها پاکیزه‌تر است:

«قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکى‏ لَهُمْ...».

شاید پرسش ناظر به آن باشد که چون واژه «ازکی» به معنای «پاکیزه‌تر» است، پس می‌توان تصور کرد که نقطه مقابلش «پاکیزه» باشد. به عبارت دیگر، اگرچه رعایت نکردن توصیه موجود در آیه نیز به پاکیزگی انسان ضرری نمی‌رساند؛ اما رعایت آن موجب پاکیزگی بیشتر می‌شود!

آنچه در رابطه با این آیه می‌توان گفت این است که:

  1. مخاطب این آیه مردان مؤمن هستند که در رابطه با نگاه به زنان نامحرم و نیز ارتباطات نامشروع، به آنها توصیه‌هایی می‌شود. بر این اساس، مخاطب آیه زنان باایمان نیستد تا بخواهیم آیه را ناظر به استحباب حجاب است بدانیم، نه وجوب آن! البته آیه بعدی به حجاب زنان می‌پردازد.
  2. واژه «ازکی»(پاک‌تر) و کلمات پیرامونی آن در صدد تبیین یکی از دلایل توصیه خداوند به خودداری از نگاه به نامحرم است. با این توضیح که چنین مراقبتی باعث خواهد شد تا مؤمنان پاک‌تر باشند؛ زیرا اگر نگاه به نامحرم کنترل نشود عفت عمومى جامعه به خطر می‌افتد؛ چرا که در بسیاری از موارد، یک نگاه بد، اولین گام برای ورود به گرداب فحشا و فساد خواهد بود.
  3. به این نکته نیز باید توجه داشت که گاهی صفات برترین(افعل تفصیل) برای بیان فضیلت اصلی است نه فضیلت نسبی؛ یعنی طرف مقابل آن، ضد آن خواهد بود و نه خود آن با درجه‌ای پایین‌تر!

در همین راستا، طرف مقابل «ازکی(پاکیزه‌تر)» در این آیه، «آلودگی» خواهد بود و نه «پاکیزگی کمتر»! یعنی معنای آیه آن نیست که اگر مردان به زنان نامحرم نگاه کنند، خوب و پاکیزه است، ولی اگر نگاه نکنند خوب‌تر و پاکیزه‌تر خواهد بود! بلکه مقصود آن است که اگر نگاه نکنند پاکیزه هستند و اگر نگاه کنند آلوده خواهند شد.

مشابه این موضوع را در آیات دیگر هم می‌توانیم بیابیم. به عنوان نمونه اگر در فرازی از قرآن گفته شده که «حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا یُوعَدُونَ فَسَیَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًا وَأَقَلُّ عَدَدًا»، بدیهی است که معنایش آن نخواهد بود که خدا و خداپرستان ضعیف‌اند، اما کافران ضعیف‌تر!

  1. گفتنی است تنها یک فقیه آشنا به مبانی استنباط می‌تواند وجوب و یا استحباب موضوعی را با استفاده آیات و روایات اثبات کند؛ و با تحلیل تنها یک آیه و یا چند روایت نمی‌توان به حکم شرعی پی برد.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها