«هائد»، در لغت عربی به معنای فرد توبه‌کننده، و جمع آن «هُود» است.

البته واژه «هود» در زبان‌های غیر عربی که برخی کتب مقدس با آن زبان‌ها نوشته شده است، ممکن است معانی دیگری داشته باشد.

به هر حال، در زبان عربی، فعل هَادَ ناظر به «رجوع» و «توبه» به سوی حق بوده و «هاد الرّجل هَودا»، یعنى توبه کرد و به سوى حق برگشت.

آیه «إنّا هدنا إلیک» نیز به همین معنا است.

 همچنین فعل هَادَ می‌تواند به معنای داخل شدن در دین یهود باشد؛ از این‌رو هنگامی که می‌گویند: «هاد و تهوّد»، یعنى به دین یهود گروید.[1]

در قرآن کریم، 21 بار مشتقاتی با ریشه «هـ و د» را مشاهده می‌‌شود که هفت مورد آن ناظر به نام پیامبری خاص بوده، یک مورد آن در ارتباط با توبه و سیزده مورد باقیمانده در مورد قوم یهود است که در این مورد بیشتر از تعبیر «هادوا» استفاده شده است.

البته خود مشتق «هُود» با اعراب‌های مختلف(هودٌ، هوداً و هودٍ)، 10 بار در قرآن وجود دارد که تنها سه مورد آن در مورد قوم یهود است:

«وَ قالُوا لَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ کانَ هُوداً أَوْ نَصارى‏...»

و ...

برخی معتقدند چون «یاء» یهود زائده است، در برخی موارد، امکان حذف آن وجود دارد،[2] و به همین جهت، گاهی در کلام آن‌‌را حذف می‌کنند که در معنای آن تأثیری ندارد.

اما در هفت مورد دیگر، منظور از واژه «هود» در قرآن، همان حضرت هود(ع) است که در قرآن سوره‌ای هم به نام وی اختصاص یافته است.

«وَ لَمَّا جاءَ أَمْرُنا نَجَّیْنا هُوداً وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ...».

بر این اساس، واژه «هود» در قرآن و دیگر منابع اسلامی، دو معنا دارد که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی باید به معنای مورد نظر دست یافت.

[1]. ر. ک: مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 11، ص 295، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 7، ص 167- 168، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، 1371ش.

[2]. برای آگاهی بیشتر، ر. ک: «علت نام‌گذاری قوم یهود».