لطفا صبرکنید
بازدید
6323
6323
آخرین بروزرسانی:
1393/08/07
کد سایت
fa34080
کد بایگانی
41256
نمایه
مجازات مسببان انحراف و جرم یک مجرم
طبقه بندی موضوعی
احکام قضایی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
چرا در اسلام، عاملان انحراف یک مجرم، مانند او مجازات نمی‌شوند؟
پرسش
چرا اسلام دستور نداده وقتی یک متجاوز به عنف دستگیر می‌شود، مسببین انحراف او هم مجازات شوند؟ مثلاً ممکن است ده نفر به او فیلم زننده نشان داده باشند، یا ده نفر به او مشروب تعارف کرده باشند. بالاخره اینها باعث پدیدار شدن جرم‌های بعدی از طرف مجرم شده‌اند و حداقل می‌بایست به اندازه بیست درصد مجرم اصلی کیفر ببینند.
پاسخ اجمالی
تأثیرگذار بودن در جرم گاهی از نظر عقوبت اخروی و الهی مورد بررسی قرار می‌گیرد، و گاهی نسبت عقوبت‌های جزائی و کیفرهای قانونی!
در مورد عقوبت اخروی و الهی، می‌توان گفت: بر اساس آیات و روایات هر شخص که به نوعی در تحقق گناه و معصیت دخالت داشته باشد، بازخواست خواهد شد. قرآن کریم در این ارتباط می‌فرماید: «بر گناه و تجاوز همکارى نکنید».[1]
در روایات نیز در مواردی؛ مانند شراب و ربا آمده است که تمام کسانی که به نوعی در تحقق این گناه دخیل بودند، گرفتار عقوبت الهی می‌شوند.[2]
اما از نظر مجازات و کیفرهای قانونی مباحث متعددی مطرح می‌شود:
اولاً: باید کار این فرد از نظر قانون جرم محسوب شود.
ثانیاً: عنوان آن از نظر قانونی در تحقق جرم مشخص شود که شریک است یا معاون.
ثالثاً: مقدار و نوع مجازات آن اعم از حبس، شلاق، جزای نقدی و یا اساساً تعزیری بودن آن باید در قانون بیان شود تا بتوان به استناد قانون چنین اشخاصی را تعقیب و سپس مجازات نمود و اگر بدون محمل قانونی صرفاً به جهت حرمت شرعی بخواهیم عنوان مجرم بودن را بر اشخاص بار کنیم، منافات با اصل قانونی بودن جرم و مجازات دارد که یک اصل پذیرفته شده و مورد قبول در حقوق دنیا از جمله حقوق اسلامی میباشد.
البته، طرح چنین مباحثی در این مختصر نمی‌‌گنجد و باید آن‌را درکتاب‌های فقهی و حقوقی جست‌وجو کرد.[3]
در هر صورت اگر این افراد از نظر قانونی مشمول عناوین شریک یا معاون شوند، می‌توان آنان را به اتهام شریک یا معاون در جرم محاکمه و مجازات کرد، در غیر این صورت از نظر قانونی تحت تعقیب و پیگرد قرار نمی‌‌گیرند، هر چند از نظر شرعی گنه‌کار محسوب شوند.
در مورد عقوبت اخروی و الهی، می‌توان گفت: بر اساس آیات و روایات هر شخص که به نوعی در تحقق گناه و معصیت دخالت داشته باشد، بازخواست خواهد شد. قرآن کریم در این ارتباط می‌فرماید: «بر گناه و تجاوز همکارى نکنید».[1]
در روایات نیز در مواردی؛ مانند شراب و ربا آمده است که تمام کسانی که به نوعی در تحقق این گناه دخیل بودند، گرفتار عقوبت الهی می‌شوند.[2]
اما از نظر مجازات و کیفرهای قانونی مباحث متعددی مطرح می‌شود:
اولاً: باید کار این فرد از نظر قانون جرم محسوب شود.
ثانیاً: عنوان آن از نظر قانونی در تحقق جرم مشخص شود که شریک است یا معاون.
ثالثاً: مقدار و نوع مجازات آن اعم از حبس، شلاق، جزای نقدی و یا اساساً تعزیری بودن آن باید در قانون بیان شود تا بتوان به استناد قانون چنین اشخاصی را تعقیب و سپس مجازات نمود و اگر بدون محمل قانونی صرفاً به جهت حرمت شرعی بخواهیم عنوان مجرم بودن را بر اشخاص بار کنیم، منافات با اصل قانونی بودن جرم و مجازات دارد که یک اصل پذیرفته شده و مورد قبول در حقوق دنیا از جمله حقوق اسلامی میباشد.
البته، طرح چنین مباحثی در این مختصر نمی‌‌گنجد و باید آن‌را درکتاب‌های فقهی و حقوقی جست‌وجو کرد.[3]
در هر صورت اگر این افراد از نظر قانونی مشمول عناوین شریک یا معاون شوند، می‌توان آنان را به اتهام شریک یا معاون در جرم محاکمه و مجازات کرد، در غیر این صورت از نظر قانونی تحت تعقیب و پیگرد قرار نمی‌‌گیرند، هر چند از نظر شرعی گنه‌کار محسوب شوند.
[1]. «وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ». مائده، 2.
[2]. «و فی الخصال عن الباقر لعن رسول اللَّه ص فی الخمر عشرة غارسها و حارسها و عاصرها و شاربها و ساقیها و حاملها و المحمول الیه و بایعها و مشتریها و آکل ثمنها». فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى، تفسیر الصافی، ج 2، ص 83، تهران، مکتبة الصدر، چاپ دوم، 1415 ق. «الإمام علی «ع»: لعن رسول اللَّه «ص» الرّبا، و آکله، و بایعه، و مشتریه، و کاتبه، و شاهدیه». حکیمى، محمدرضا، حکیمى، محمد، حکیمى، على، الحیاة، ترجمه، احمد آرام، ج 5، ص 612، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ اول، 1380ش.
[3]. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق، مصحح، قوچانی، عباس، آخوندی، علی، ج 42، ص 21 به بعد، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، 1404ق.
نظرات
