لطفا صبرکنید
بازدید
19571
19571
آخرین بروزرسانی:
1397/05/14
کد سایت
fa39196
کد بایگانی
47782
نمایه
معنای حزن، غم و غصه
طبقه بندی موضوعی
لغت شناسی
اصطلاحات
حزن و اندوه(غم و غصه)
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
فرق میان غصه، غم و حزن چیست؟
پرسش
حزن به چه معنا است؟ فرق غصه و غم و حزن چیست؟
پاسخ اجمالی
«حزن»، جمع آن «احزان»؛ در زبان فارسی به معنای «اندوه»، «غم»، و غصّه است و با هم مترادف میباشند.[1]
اگر چه سه واژه «غصه»، «غم» و «حزن» معنایی نزدیک به هم دارند، اما در مقام استعمال و کاربرد در لغت عرب تفاوتهایی با هم دارند؛ از اینرو، معنای این سه واژه و ارتباط آنها با همدیگر در ادامه بیان میشود:
1. حزن، ضد و خلاف شادی است.[2]
2. «غم»، مخفّف «غمّ» (به تشدید «میم»)[3] از ریشه «غمم» به معنای پوشاندن است. ابر را از آن جهت «غمام» گویند که آفتاب و آسمان را میپوشاند: «وَ ظَلَّلْنا عَلَیْکُمُ الْغَمامَ ...»؛[4] یعنی: «ابر را سایبان شما قرار دادیم». حزن و اندوه را از آن جهت غمّ گویند که سرور و شادی را میپوشاند و پنهان میکند.[5]
3. «غُصّه» به معنای چیز گلوگیرى است که حلق با آن گرفته و بسته شود.[6] به همین معنا است آنجا که قرآن کریم میفرماید: «إِنَّ لَدَیْنا أَنْکالًا وَ جَحِیماً، وَ طَعاماً ذا غُصَّةٍ وَ عَذاباً أَلِیماً»؛[7] راستى در نزد ما عقوبتها، آتش، طعام گلوگیر و عذاب دردناکى است.[8] از اینرو، استعمال «غصّه» در اندوه به این جهت است که مانند اندوه راه گلو را میبندد.
بنابر این، حزن به معنای اندوه و غم است، و دو واژه غم و غصه نیز از آنجهت که نتیجهاش به اندوه ختم میشود معنای حزن بر آنها صدق میکند.
اگر چه سه واژه «غصه»، «غم» و «حزن» معنایی نزدیک به هم دارند، اما در مقام استعمال و کاربرد در لغت عرب تفاوتهایی با هم دارند؛ از اینرو، معنای این سه واژه و ارتباط آنها با همدیگر در ادامه بیان میشود:
1. حزن، ضد و خلاف شادی است.[2]
2. «غم»، مخفّف «غمّ» (به تشدید «میم»)[3] از ریشه «غمم» به معنای پوشاندن است. ابر را از آن جهت «غمام» گویند که آفتاب و آسمان را میپوشاند: «وَ ظَلَّلْنا عَلَیْکُمُ الْغَمامَ ...»؛[4] یعنی: «ابر را سایبان شما قرار دادیم». حزن و اندوه را از آن جهت غمّ گویند که سرور و شادی را میپوشاند و پنهان میکند.[5]
3. «غُصّه» به معنای چیز گلوگیرى است که حلق با آن گرفته و بسته شود.[6] به همین معنا است آنجا که قرآن کریم میفرماید: «إِنَّ لَدَیْنا أَنْکالًا وَ جَحِیماً، وَ طَعاماً ذا غُصَّةٍ وَ عَذاباً أَلِیماً»؛[7] راستى در نزد ما عقوبتها، آتش، طعام گلوگیر و عذاب دردناکى است.[8] از اینرو، استعمال «غصّه» در اندوه به این جهت است که مانند اندوه راه گلو را میبندد.
بنابر این، حزن به معنای اندوه و غم است، و دو واژه غم و غصه نیز از آنجهت که نتیجهاش به اندوه ختم میشود معنای حزن بر آنها صدق میکند.
[1]. ر. ک: فرهنگ فارسی معین، فرهنگ فارسی عمید، لغتنامه دهخدا، واژگان مترادف و متضاد، واژههای «حزن» و «غصّه».
[2]. «الحُزْنُ و الحَزَنُ: نقیضُ الفرَح، و هو خلافُ السُّرو»؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 13، ص 111، بیروت، دار الفکر، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
[3]. لغتنامه دهخدا، واژه «غم».
[4]. بقره، 57.
[5]. قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 5، ص 121، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، 1371ش.
[6]. همان، ص 102؛ راغب اصفهانى حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص 607، دمشق، بیروت، دارالعلم، الدار الشامیة، چاپ اول، 1412ق.
[7]. مزمّل، 12 و 13.
[8]. المفردات فی غریب القرآن، ص 607.
نظرات