۱. در مورد عقل و جایگاه ویژه‌اش در مکتب اسلام، این پاسخ‌ها را مطالعه کنید: ۴۷۴۴۰، ۱۱۳۴۳.
۲. اما این نیروی با ارزش خدا دادی گاهی از تمییز و تشخیص حق و جدا کردن آن از باطل باز می‌ماند و آن هنگامی است که انسان دچار بیماری  اعجاب و خود بزرگ بینی و بزرگ دیدن افعال و صفات خویش گردد. چنان‌که امام علی(ع) در خطبه 31 نهج البلاغه ضمن سفارش به امام حسن(ع) می‌فرماید: «وَ اعْلَمْ أَنَّ الْإِعْجَابَ ضِدُّ الصَّوَابِ وَ آفَةُ الْأَلْبَابِ فَاسْعَ فِی کَدْحِکَ وَ لَا تَکُنْ خَازِناً لِغَیْرِکَ»؛[1] ای پسرم آگاه باش و بدان خود بزرگ بینی و بزرگ دیدن کارها و صفات خود منافات با حق و حقیقت دارد، و آفت عقل و آسیب رساننده به آن است. پس برای آخرت خودت سعی و تلاش کن، دنبال جمع آوری دنیا و ذخیره آن برای غیر خودت نباش.
از این کلام امام(ع) به دست می‌آید؛ دنبال دنیا رفتن بدون در نظر داشتن آخرت و تبعیت از هواهای نفسانی و دنیاپرستی به عقل آسیب می‌رساند و سبب پوشیده شدن نور عقل می‌شود، چنان‌که گفته شد: «إنارة العقل مکسوف بطوع الهوی»؛ با پیروی از هوای نفسانی است که نورفشانی عقل پوشیده خواهد شد. هنگامی که خورشید عقل با سایه هوا و هواپرستی تیره و پوشیده شود دیگر عقل، انسان را به خوبی‌ها امر و از بدی‌ها نهی نمی‌کند و هر چه از انسان صادر می‌شود ضلالت و گمراهی خواهد بود. چنین فردی از دست‌آورد عقل سلیم که کسب بهشت و اطاعت و عبادت پروردگار و...، است محروم خواهد ماند.^[2]

---