جستجوی پیشرفته
بازدید
5811
آخرین بروزرسانی: 1398/08/13
خلاصه پرسش
در یک روایت، امامانی که حضور فعال در جامعه دارند به کاخهای مستحکم و پیشوایانی که مهر سکوت بر لب نهاده‌اند، به چاه‌های آب رها شده تشبیه شده اند. این تشبیه، نشانگر چیست؟
پرسش
امامی که سکوت اختیار می‌کند، به چه چیز تشبیه شده است؟
پاسخ اجمالی
در ارتباط با این پرسش باید گفت که روایت اشاره شده، ناظر به آیه‌ای از قرآن کریم است:
«فَکَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ أَهْلَکْناها وَ هِیَ ظالِمَةٌ فَهِیَ خاوِیَةٌ عَلى‏ عُرُوشِها وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشید»[1]
معنای ظاهری‌ آیه این است:
 « و [چه بسیار] سرزمین‌های آبادی را که نابود کردیم چون ساکنانش ستمکار بودند ... و نیز چه بسیار چاه‌های رها شده و چه بسیار کاخ‌های محکم(که آثارش را در آن خرابه‌ها می‌توانید ببینید)
در روایتی می‌خوانیم که امام موسى بن جعفر(ع) به تفسیری باطنی از این آیه پرداخته است:
«مراد از چاه رها شده  و بی‌صاحب، امامی است که ساکت است، و مراد از کاخ برافراشته، امامی است که ناطق و گویاست».[2]
در شرح این حدیث باید گفت:‏
چاه معطل مانده، به چاهی می‌گویند که آب دارد، ولی به هر دلیل، مردم از آن روگردان شده و از آب آن بی‌بهره‌اند؛ تشبیه امام ساکت به چاه رها شده، تشبیهى جالب و جذاب است؛ زیرا «آب» مایه حیات صورى و ظاهرى و «علم امام» مایه حیات معنوى و روحانى است. همان‌گونه که ویرانی‌ها، جنگها، اختلافات و ... گاهى سبب می‌شود که مردم از آب صاف و زلالی که در برخی چاه‌ها وجود دارد استفاده نکرده و آنها را به حال خود رها کنند، گاهى هم مشکلاتی مشابه به همراه قدرت‌طلبی‌های نامشروع، حسادت‌ها، کم‌توجهی‌ها به زندگی معنوی و ... سبب می‌شود که مردم نتوانند از دانش امام خود استفاده کنند، مانند زمان خانه‌نشینى‏ امیرالمؤمنین علی(ع) و زمان غیبت امام عصر(عج). تشبیه امام ناطق و گویا، به کاخ برافراشته نیز روشن است؛ مانند زمان خلافت و حکومت حضرت علی(ع) و زمان ظهور امام عصر(عج) و یا زمان طلایی نشر دانش توسط امام باقر(ع) و امام صادق(ع)!
به دیگر سخن؛ هنگامى که امام معصوم(ع) در مَسند حکومت و یا در مقام نشر دانش قرار گیرد همچون قصر رفیع محکمى است که از دور و نزدیک، دیده‌ها را به خود جلب می‌کند و پناهگاهى براى همگان است و دانش‌آموزان و جویندگان حیات جاوید بر گرد او حلقه خواهند زد، اما هنگامى که از مسند حکومت دور گردد و یا به دلیل جو حاکم بر جامعه نتواند به نشر دانش پرداخته و مردم اطراف او را خالى کرده، نااهلان بجاى او بنشینند، در چنین وضعیتی، ایشان به چاه پر آبى می‌ماند که به دست فراموشى سپرده شده است، نه تشنه کامان از آن بهره می‌گیرند و نه درختان و گیاهان با آن پرورش می‌یابند.[3]
 

[1]. حج، 45.
[2]. «عَنْ علی بنِ جعفرٍ عن أَخیه موسى(ع) فی قَوْلِهِ تعالى و بِئْرٍ مُعَطَّلَة و قَصْرٍ مَشید قال: البِئْرُ الْمُعَطَّلَةُ الْإِمامُ الصّامِت و القَصْرُ المشیدُ الْإِمامُ النّاطِق»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ‏1، ص 427، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏14، ص 126، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...