جستجوی پیشرفته
بازدید
15308
آخرین بروزرسانی: 1393/06/11
خلاصه پرسش
با توجه به تحلیل صرفی «انّا» و «انّنا» که هر دو: «انّ» به انضمام «نا» می‌باشد، فرق کاربردی این دو واژه در چیست؟
پرسش
با توجه به تحلیل صرفی «انّا» و «انّنا» که هر دو: «انّ» به انضمام «نا» می‌باشد، لطفاً فرق کاربردی این دو را بیان فرمایید. متشکرم
پاسخ اجمالی
در استعمالات عرب و حتی در قرآن مجید می‌بینیم که در برخی موارد از واژه «اِنّا» و در موارد دیگر از واژه «اِنَّنا»، همچنین گاه از واژه «اِنّی» و گاه از «اِنَّنی» استفاده می‌شود.
در این زمینه باید گفت، «اِنّا» در اصل «اِنّنا» بوده، ترکیبی از «اِنّ» و ضمیر متکلم مع الغیر «نا»!
 و «اِنّی» نیز در اصل «اِنَّنی» بوده، ترکیبی از اِنَّ و نون وقایه[1] با ضمیر متکلم وحده«ی»
به دلیل اجتماع سه نون، یکی از نون‌ها را می‌توان برای تخفیف حذف کرد.[2]
همان‌گونه که در علم ادب بیان شده، حروفی در کلام عرب وجود دارند که اگر آورده نشوند خلل و اشکالی در اصل معنا به وجود نمی‌آید، ولی آوردنشان در کلام سبب تأکید کلام می‌شود. بنابراین هرگاه متکلم احساس کند کلامش علاوه بر تأکید شدن به سبب اِنَّ نیاز به تأکید بیشتری دارد، نون را در کلامش می‌آورد و با لفظ «اِنَّنی» یا «اِنَّنا» با مخاطب سخن می‌گوید، مانند سخن موسی و هارون(ع) با پروردگار متعال برای رساندن و القای ترس بیش از حد از روبرو شدن با فرعون و جواب پروردگار به آنان مبنی بر تأکید بر معیت و همراهی با آنان جهت از بین بردن این ترس مفرَط  در آیات: «قالا رَبَّنا إِنَّنا نَخافُ أَنْ یَفْرُطَ عَلَیْنا أَوْ أَنْ یَطْغى»،[3] «قالَ لا تَخافا إِنَّنِی مَعَکُما أَسْمَعُ وَ أَرى».‏[4]
هر گاه نیاز به تأکید مضاعف نباشد نون آورده نمی‌شود. بنابر این، آوردن و نیاوردن نون، دایر مدار احتیاج به تأکید مضاعف و عدم احتیاج به آن است که تشخیص مصادیق آن با توجه لوازم زمانی و مکانی بر عهده متکلم حکیم می‌باشد.
 

[1]. «هر گاه یائ متکلم که ضمیر متصل است به افعال یا به حروف مشبهه بالفعل(اِنَّ، اَنَّ، کَأَنَّ، لَیتَ، لکِنَّ، لَعَلَّ)  متصل شود باید بین فعل و این ضمیریا بین حروف مشبه بالفعل و این ضمیر یک نونی که از آن به نون وقایه تعبیر می‌شود در بیاید تا از اشتباه شدن آنها با برخی از اسم‌هایی که به یای متکلم اضافه شده‌اند یا برخی از صیغه‌هایی که آخرشان به یاء ختم می‌شود جلوگیری نماید. به عنوان نمونه اگر بین اِنَّ و یای متکلم نون وقایه در نیاوریم و اِنّی استعمال کنیم در برخی از موارد که سیاق کلام روشن نباشد ممکن است با «اِنّی» که فعل امر صیغه مفرد مؤنث از ماده «اَنَّ»، «یَاِنُّ» می‌باشد اشتباه شود. البته آوردن نون وقایه بین اِنَّ و یای متکلم دارای الزام ادبی نیست بلکه متکلم در آوردن و نیاوردن آن مخیر است». سیوطی، جلال الدین، عبد الرحمن ابن ابی بکر، محقق: الغرسی، محمد صالح بن احمد، البهجة المرضیه فی شرح الالفیه،  ص 75 - 76، بیروت، دار السلام، 1410ق.
[2]. نحاس ابوجعفر احمد بن محمد، اعراب القرآن( نحاس)، ج 1، ص 42، ج 5، ص 165، بیروت، منشورات محمدعلى بیضون، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1421ق.
[3]. «گفتند: پروردگارا، ما مى‌‏ترسیم که (پیش از ابلاغ رسالت) بر ما برآشوبد و عقوبت کند، یا (در کفر و ظلمش) از حد بگذرد»، طه، 45.
[4]. «گفت: (ابدا) نترسید، بى‏‌تردید من همراه شمایم مى‏‌شنوم و مى‏‌بینم»، طه، 46.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها