معاویه باب مفاعله از ریشه «عوی» می‌باشد. در کتب لغت معانی مختلفی برای آن بیان شده است؛ مانند «عاوَى و مُعَاوَاةً [عوی‏] الکلابَ»؛ سگ‌‌ها را به صدا درآورد.[1] «عوی»؛ سگى که بسیار زوزه می‌کشد.[2]
«عُوَاءً و عَیّاً و عَوَّةً و عَوِینةً [عوی‏] الکلبُ أو الذئبُ أو ابنُ آوى»؛ سگ یا گرگ یا روباه پوزه خود را کج کرد و زوزه کشید.[3]
این ریشه لغوی در حدیث نیز به همین معنا وارد شده است: «کأنی أسمع عواء أهل النار»؛ مثل این‌که زوزه اهل جهنم را می‌شنوم.[4]
با این وجود، نام افراد در زمان به دنیا آمدن آنها و بسا حتی پیش از تولد بر آنها نهاده می‌شود، بنابر این اسامی زمانی روی افراد نامی گذاشته می‌شود، هنوز شخصیت آنان شکل نگرفته است، و همچنین چه بسا یک نام با ریشه لغوی خود ارتباطی عرفی ندارد، زیرا گاه نام فرد کوتاه‌قدی «رشید» است و نام فرد بیماری«سالم»! و به عبارتی:
برعکس نام زنگی نهند کافور!
بر این اساس، نام‌ها دلالت بر وجود یک ویژگی خوب یا بد در افراد نمی‌کند، بلکه این اسامی هستند که از شخصیت‌ها تأثیر می‌پذیرند.
در همین راستا، نامیده‌شدن به «معاویه» به تنهایی نشانگر خوبی یا بدی فردی که نام نهاده و یا این نام بر او گذاشته شده نیست، زیرا این نام، نام رایجی بین اعراب بوده و همچنین، در میان اصحاب ائمه(ع) نیز نام «معاویه» مشاهده می‌شود:
«معاویة بن عمار»، «معاویة بن وهب»، «معاویة بن حکیم» و ...
با این وجود، امروزه اگر نام‌گذاری به «معاویه» در منطقه‌ای نشانگر دشمنی با امام علی(ع) باشد، نباید این نام را برای فرزندان خود برگزید.
 

---