افکار انسان ها مانند اتومبیلی است، که اگر کنترل نشود ممکن است به هر طرف برود، اما یک راننده ماهر می تواند آن را در یک مسیر صحیح به حرکت در آورده و به سر منزل مقصود برساند. برای کنترل و هدایت افکار سعی و تلاش زیادی لازم است تا دچار وسوسه های شیطانی نشود. اگر انسان اثرات و عواقب افکار ناپسند را در نظر داشته باشد سعی خواهد کرد فکر خود را در مسیر صحیح هدایت کند.

بعضی از راه های کنترل غرایز جنسی و افکار شیطانی و شهوانی عبارتند از:

1. خرد ورزی: یکی از راه های مهار احساسات و افکار ناپسند و متعادل ساختن غریزه جنسی استفاده از نیروی خرد وعقل است؛ حضرت امام علی(ع) می فرماید:« به درستی که از برای دلها اندیشه ها و خواهش های بدی باشد و عقل ها منع می کند از آنها ». [1] بنابراین، عقل نگهبان خیر خواهی است که مانع طغیان غرایز می شود؛ کسی که عقل را راهنمای خود قرار دهد، لذت آنی و لحظه ای را بر لذت دائمی ترجیح نمی دهد و با در نظر گرفتن مفاسد و نتایج شهوت رانی و بی بند وباری، از پیروی بی قید و شرط تمایلات و افکارنفسانی و شیطانی پرهیز می کند. البته عقل ضعیف و ناتوان هرگز قادر به مهار احساسات تند و سرکش دوران جوانی نیست، بلکه باید عقل را نورانی کرد و آن فقط با انجام اعمال نیک و با توکل به خدای تعالی و توسل به امامان معصوم (ع) میسر است؛ حضرت امام علی (ع) فرمودند:« ذکر و نام ما اهلبیت موجب شفای بیماری روحی، روانی و جسمی خواهد شد ». [2]

2. خدا محوری : به طور طبیعی در هنگام بلوغ و فشار غریزه جنسی عقل به تنهایی قادر به کنترل شهوت نیست؛ در این شرایط به سلاحی برنده تر نیاز است و آن تقوی و عشق به خدا ودر یک کلمه خدا محوری است. با رعایت تقوی نه تنها انسان از محیط گناه آلود و شهوت انگیز دوری می کند، بلکه برای او چنان حالتی ایجاد می شود که حتی با ورود به ورطه گناه می تواند خود را حفظ کند.

قرآن مجید می فرماید:« پرهیزگاران هنگامى که گرفتار وسوسه‏هاى شیطانى که پیرامون وجود آنها در گردش است مى‏شوند به یاد خدا مى‏افتند و بینا مى‏گردند ». [3] پس، اگر کسی توجّه ‏کند که خدا کارش را مى‏بیند و حرفش را مى‏شنود، همین توجّه به حضور خداوند، سبب ترک گناه مى‏شود. چنان که امام صادق (ع)درباره‏ این آیه فرمود: « وسوسه گناه به سراغ بنده مى‏آید، او به یاد خداوند مى‏افتد، متذکّر شده و انجام نمى‏دهد». [4]

مثلاً حضرت یوسف (ع) با استفاده از قدرت معنوی وتقوا خود را از آلوده شدن به گناه حفظ کرد. خدای متعال به وسیله مقررات دینی، پسران و دختران را در حیطه شرع محدود می کند و از طغیان غریزه باز می دارد که مهم ترین آنها ارتباط خلق وخالق یعنی نماز و روزه است؛ قرآن کریم نماز را یک عامل بازدارنده از گناه می داند آنجا که می فرماید :«نماز آدمی را از کارهای زشت باز می دارد». [5]

طبیعت نماز از آنجا که انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده یعنى اعتقاد به مبدء و معاد مى‏اندازد، داراى اثر بازدارندگى از فحشاء و منکر است. تمام اجزاء نماز موجى از معنویت در وجود او ایجاد مى‏کند، موجى که سدّ نیرومندى در برابر گناه محسوب مى‏شود. منتها هر نمازى به همان اندازه که از شرایط کمال و روح عبادت برخوردار است نهى از فحشاء و منکر مى‏کند، گاه نهى کلى و جامع و گاه نهى جزئى و محدود. ممکن نیست کسى نماز بخواند و هیچ گونه اثرى در او نبخشد هر چند نمازش صورى باشد هر چند آلوده گناه باشد، البته این گونه نماز تأثیرش کم است، این گونه افراد اگر همان نماز را نمى‏خواندند از این هم آلوده‏تر بودند.

روشنتر بگوئیم: نهى از فحشاء و منکر سلسله مراتب و درجات زیادى دارد و هر نمازى به نسبت رعایت شرایط داراى بعضى از این درجات است. [6]

3. برای انجام و یا ترک هرکاری باید اراده و تصمیم جدی داشت؛ پس،برای ترک افکار ناپسند باید اراده جدی داشت.

4. از مشاهده انواع عکس ها و فیلم ها و مناظر شهوت انگیز به شدت پرهیز شود. [7]

5. دوری از خیال پردازی و فکر کردن در مسائل شهوانی: برای پیشگیری از انحراف جنسی باید اندیشه را از نفوذ شیطانی دورنگه داشت؛ زیرا گام نخست در انحراف، فکر کردن در باره آن است. حضرت امام علی (ع) می فرماید:« کسی که در اطراف گناه بسیار بیندیشد، سر انجام به آن کشیده خواهد شد ». [8] اگر چه طرد افکار شیطانی در آغاز برای جوان مجرد بسیار دشوار است اما با استقامت و تمرین و ممارست مداوم می تواند قوه تخیّل خود را کنترل کند؛ همانطور که هر چیزی در اثر تمرین زیاد به دست می آید.

6. پر کردن اوقات فراغت : یکی از عوامل پیدایش افکار شهوانی و انجام گناه، بیکاری است. و سعی کنید همیشه مشغول به کارهای مفید باشید ( مطالعه کتابهای غیر شهوت انگیز- ورزش سنگین و...) و به یاد داشته باشید بیکاری مساله ای است که اگر از آن دوری نکنید ممکن است شما را به هر چیزی وادارد.   [9]

پیامبر اکرم (ص) می فرماید:« دو خصلت برای بسیاری از مردم مایه فتنه است: سلامت بدن و بیکاری ». [10]

نتیجه این که، با توکل بر خدا و توسل به ائمه اطهار (ع) می توان بر هر مشکلی – چه روحی و چه جسمی – پیروز شد و افکار شیطانی در مورد گناهی را کنترل کرده و به مرور زمان از ذهن پاک کرد و این هم صبر و استقامت می خواهد؛ اما این توکل و توسل باید همراه با انجام یک سری اعمالی باشد که ذکر شد.

برای آگاهی بیشتر رجوع کنید به سؤال 1618 (سایت: 1627) ، نمایه: خود ارضایی و توبه.