جستجوی پیشرفته
بازدید
14041
آخرین بروزرسانی: 1398/01/31
خلاصه پرسش
آیا دوزخیان با خداوند سخن میگویند؟ با دیگران چطور؟!
پرسش
آیا اهل جهنم با دیگران صحبت میکنند؟
پاسخ اجمالی
در قرآن کریم به مناسبتهای گوناگون به سخنگفتن جهنمیان پرداخته شده است:
الف) با خدا
1. اهل دوزخ جهت یافتن راه نجاتى براى خویش‏ از خدا کمک میخواهند: «قالُوا رَبَّنا غَلَبَتْ عَلَینا شِقْوَتُنا وَ کنَّا قَوْماً ضالِّینَ؛ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْها فَإِنْ عُدْنا فَإِنَّا ظالِمُونَ»؛[1] میگویند: پروردگارا! شقاوت ما بر ما چیره شد و ما قوم گمراهى بودیم؛ پروردگارا! ما را از اینجا بیرون بر، اگر بار دیگر تکرار کردیم قطعاً ستمگریم (و مستحق عذاب). همچنین در مورد این درخواست می‌‌گوید: «قالُوا رَبَّنا أَمَتَّنَا اثْنَتَینِ وَ أَحْییتَنَا اثْنَتَین‏ فَاعْتَرَفْنا بِذُنُوبِنا فَهَلْ إِلى‏ خُرُوجٍ مِنْ سَبِیلٍ»؛[2] آنها میگویند: «پروردگارا! ما را دو بار میراندى و دو بار زنده کردى؛ اکنون به گناهان خود معترفیم؛ آیا راهى براى خارج شدن(از دوزخ) وجود دارد.
2. جهنمیان از خداوند برای بازگشت به دنیا و انجام اعمال صالح کمک میطلبند: «وَ هُمْ یصْطَرِخُونَ فِیها رَبَّنا أَخْرِجْنا نَعْمَلْ صالِحاً غَیرَ الَّذِی کنَّا نَعْمَل‏»؛[3] خدایا! ما را از جهنم خارج کن تا عمل صالح انجام دهیم غیر از آنچه که در گذشته انجام داده‏ بودیم‏.
3. اهلجهنم از کسانی که باعث گمراهی آنها شدند، در نزد خدا شکایت میکنند: «وَ قَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَ کبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِیلَا»؛[4] و میگویند: پروردگارا، ما فرمانروایان و بزرگان خود را اطاعت کردیم و آنان ما را گمراه نمودند.
ب) با فرشتگان موکل بر جهنم
اهل دوزخ از مأموران جهنّم، جهت شفاعت در نزد پروردگار کمک میطلبند: «وَ قالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّکمْ یخَفِّفْ عَنَّا یوْماً مِنَ الْعَذاب‏»؛[5] و همچنین از فرشتگان میخواهند تا واسطه شوند که خداوند آنان را بمیراند و از این وضعیت خلاص شوند: «وَ نادَوْا یا مالِک لِیقْضِ عَلَینا رَبُّک قالَ إِنَّکمْ ماکثُونَ»؛[6] آنها فریاد میکشند اى مالک(فرشته نگهبان دوزخ)! آرزو داریم پروردگارت ما را بمیراند(تا آسوده شویم!) او در پاسخ میگوید: شما در اینجا ماندنى هستید.
ج) با بهشتیان
1. اهل جهنم از بهشتیان درخواست کمک میکنند که این درخواست آنها نیز رد میشود: «وَ نادى‏ أَصْحابُ النَّارِ أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُوا عَلَینا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکمُ اللَّهُ قالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُما عَلَى الْکافِرِینَ»؛[7] و دوزخیان، بهشتیان را صدا میزنند که(محبت کنید) و مقدارى آب یا از آنچه خدا به شما روزى داده به ما ببخشید، آنها (در پاسخ) میگویند خداوند اینها را بر کافران تحریم کرده است.
2. اهل جهنم علّت دوزخی شدن خود را برای بهشتیان اینگونه بیان میکنند:
«قالُوا لَمْ نَک مِنَ الْمُصَلِّینَ، وَ لَمْ نَک نُطْعِمُ الْمِسْکینَ، وَ کنَّا نخود مَعَ الْخائِضِینَ، وَ کنَّا نُکذِّبُ بِیوْمِ الدِّینِ»؛[8] میگویند: ما از نمازگزاران نبودیم، و مستمندان را اطعام نمیکردیم، و پیوسته با اهل باطل همنشین و همصدا بودیم، و همواره روز جزا را انکار میکردیم‏.
د) با یکدیگر
1. جهنمیان‏ همدیگر را میشناسند و هم‏دیگر را لعن و نفرین میکنند: «کلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَّعَنَتْ أُخْتَهَا حَتَّى‏ إِذَا ادَّارَکواْ فِیهَا جَمِیعًا قَالَتْ أُخْرَهُمْ لأِولَهُمْ رَبَّنَا هؤُلآَءِ أَضَلُّونَا»؛[9] هر زمان که گروهى وارد [دوزخ‏] میشوند، گروه دیگر را لعن میکنند، تا همگى با ذلت و خواری در آن قرار گیرند. [در این هنگام‏] گروه پیروان درباره پیشوایان خود میگویند: «خداوندا! اینها بودند که ما را گمراه ساختند».
2. برخی از دوزخیان، دیگران را عامل گمراهی خود دانسته و از آنان میخواهند که قبول مسئولیت کرده و بخشی از عذاب آنان را متقبل شوند: «وَ إِذْ یتَحاجُّونَ فِی النَّارِ فَیقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذِینَ‏ اسْتَکبَرُوا إِنَّا کنَّا لَکمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصِیباً مِنَ النَّارِ»؛[10] به خاطر بیاور هنگامى را که در آتش دوزخ با هم محاجّه میکنند؛ ضعیفان به مستکبران میگویند: ما پیرو شما بودیم، آیا شما (امروز) سهمى از آتش را بجاى ما پذیرا میشوید؟!
و در همین راستا به آنان میگویند: «بَلْ أَنْتُمْ لا مَرْحَباً بِکمْ أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنا فَبِئْسَ الْقَرارُ».[11] درود بر شما مباد! این عذاب را شما براى ما فراهم ساختید! اینجا چه بد جایگاهى است! سپس از خدا میخواهند «رَبَّنا مَنْ قَدَّمَ لَنا هذا فَزِدْهُ عَذاباً ضِعْفاً فِی النَّار»؛[12] پروردگارا! هر کس این عذاب را براى ما فراهم ساخته، او را دچار عذابى چند برابر کن.
هـ) با شیطان
اهلجهنم شیطان را عامل گمراهی خود میدانند. شیطان نیز در جواب آنها میگوید: «إِنَّ اللَّهَ وَعَدَکمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُکمْ فَأَخْلَفْتُکمْ وَ ما کانَ لِی عَلَیکمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُکمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِی فَلا تَلُومُونِی وَ لُومُوا أَنْفُسَکمْ ما أَنَا بِمُصْرِخِکمْ وَ ما أَنْتُمْ بِمُصْرِخِی إِنِّی کفَرْتُ بِما أَشْرَکتُمُونِ مِنْ قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ»؛[13] خداوند به شما وعده حق داد و من هم به شما وعده(باطل) دادم و تخلف کردم، من بر شما تسلطى نداشتم جز اینکه دعوتتان کردم و شما پذیرفتید، بنابر این مرا سرزنش نکنید، خود را سرزنش کنید، نه من فریادرس شما هستم، و نه شما فریادرس من، من نسبت به شرک‏ شما درباره خود که از قبل داشتید(و اطاعت مرا همردیف اطاعت خدا قرار دادید) بیزار و کافرم، مسلماً ستمکاران عذاب دردناکى دارند.
و) با خویشتن
اهلجهنم با خودشان صحبت میکنند و نسبت به کارهایی که در دنیا انجام ندادهاند، حسرت میخورند:
1. «یوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِی النَّارِ یقُولُونَ یا لَیتَنَا أَطَعْنَا اللَّهَ وَ أَطَعْنَا الرَّسُولَا»؛[14] روزى که چهره‏هایشان در آتش دگرگون شود، میگویند: اى کاش، خدا را اطاعت کرده و از پیامبر فرمان برده بودیم.
2. «وَ لَوْ تَرى‏ إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقالُوا یا لَیتَنا نُرَدُّ وَ لا نُکذِّبَ بِآیاتِ رَبِّنا وَ نَکونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ»؛[15] کاش(حال آنها را) هنگامى که در برابر آتش(دوزخ) ایستاده‏اند، ببینى! میگویند: اى کاش(بار دیگر، به دنیا) بازگردانده میشدیم، و آیات پروردگارمان را تکذیب نمیکردیم، و از مؤمنان میبودیم‏.[16]
 
 

[1]. مؤمنون 106 - 108
[2]. غافر 11.
[3]. فاطر 37
[4]. احزاب 67.
[5]. غافر 49.
[6]. زخرف 77.
[7]. اعراف 50.
[8]. مدثر 43 – 46.
[9]. اعراف، آیه 38
[10]. غافر 47.
[11]. ص 60.
[12]. ص61.
[13]. ابراهیم 22.
[14]. احزاب 66.
[15]. انعام 27.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...