جستجوی پیشرفته
بازدید
7276
آخرین بروزرسانی: 1395/05/10
خلاصه پرسش
چرا روایات اسلامی، نواختن موسیقی و گوش‌دادن به آن را موجب نفاق دانسته‌اند؟
پرسش
رابطه موسیقی و نفاق چیست؟ و چه طور موسیقی موجب نفاق می‌شود؟
پاسخ اجمالی
«موسیقی» در اصطلاح فقهی، آهنگی است که از آلات موسیقی پدید می‌آید، بنابراین، با «غنا» - آوازی که با حالت مخصوص از حنجره بیرون می‌آید- متفاوت است؛ اما در محاورات عرفی و نیز در برخی روایات، بین موسیقی و غنا فرقی گذاشته نمی‌شود.
موسیقی و غنا بر دو نوع هستند؛ حلال و حرام. آن دسته از موسیقی‌هایی که متناسب با مجالس خوشگذرانی و بی‌بند و باری نبوده، بلکه انسان را به معنویات و خدا سوق داده و به نوعی وجدان خفته او را بیدار می­کند؛ از نگاه بسیاری از فقها حرام نبوده و طبیعتاً نباید موجب نفاق شود. اما موسیقی و غنای حرام، دارای آثار سوء و مخرّبی است که به دلیل همین آثار و عواقب، از سوی شارع حرام اعلام شده است.[1]
یکی از پیامدهای منفی موسیقی حرام که در روایات بیان شده، آن است که؛ باعث رویش نفاق در دل می‌شود. امام صادق(ع) می‌فرماید: «همان‌گونه که آب موجب رویش گیاه می‌شود، نواختن آلات موسیقی نیز موجب رویش نفاق در قلب می‌گردد».[2] چنان‌که امام(ع) در روایت دیگری گوش دادن به غنا و موسیقی را نیز موجب رویش نفاق می‌داند.[3]
در مورد رابطه موسیقی با نفاق و این‌که چگونه موسیقی موجب نفاق می‌شود؟ به نظر می‌رسد درک این رابطه چندان دشوار نیست؛ زیرا اولاً: تجربه نشان داده است بسیاری از افراد، تحت تأثیر غنا و موسیقی راه تقوا را رها کرده و به فساد روی می‌آورند؛ چرا که این‌گونه مجالس در بسیاری از موارد همراه با انواع مفاسد است.
ثانیاً: موسیقی و غنا انسان را از یاد خدا غافل می‌سازد؛ قرآن کریم می‌فرماید: «بعضی از مردم خریدار سخنان بیهوده‌اند تا به نادانی مردم را از راه خدا گمراه کنند و قرآن را به مسخره می‌گیرند، نصیب اینان عذابی است خوار کننده».[4] در این آیه یکی از عوامل گمراهی از سبیل الهی «لهو الحدیث» دانسته شده است. «لهو» آن چیزی است که انسان را به خودش آن‌چنان مشغول کند که باعث غفلت و بازماندن از کارهای مهم‌تر شود و در برخی روایات اسلامی، غنا از مهم‌ترین مصادیق گفتار بیهوده به شمار آمده است.[5]
با توجه به این‌که به صورت معمول، سرگرم شدن افراد به غنا، آنان را از تلاوت قرآن، مناجات با خدا و در کل یاد خدا بازمی‌دارد، عملاً تنها نام مسلمانی بر آنانی باقی مانده که خود را به غنای حرام مشغول کرده‌اند، اما از باطن و معنویت اسلام در وجود آنان خبری نیست و این خود نوعی نفاق است.
در پایان تذکر این نکته ضروری است که؛ منظور این نیست که موسیقی و غنا علت تامه و حتمی برای نفاق است؛ بلکه مقصود این است که زمینه را برای آن فراهم می‌آورد و به اصطلاح، مقتضی است؛ چنان‌که در روایت نیز به این نکته تصریح شده که نقش موسیقی برای نفاق مانند نقش آب است برای رویش گیاه و روشن است که آب علت تامه و حتمی رویش گیاه نیست، بلکه آب یکی از علل رویش گیاه است و زمینه آن‌را فراهم می‌کند و مقتضی آن است.
 

[2]. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 6، ص 434، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. همان.
[4] . لقمان، 6.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها