جستجوی پیشرفته
بازدید
10134
آخرین بروزرسانی: 1396/06/23
خلاصه پرسش
آیا طبق آیاتی مانند «وَ قُلِ اعْمَلُواْ فَسَیَرَی اللهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُون‏»، پیامبر(ص) و امامان(ع) شاهد بر اعمال مردم هستند؟ آیا این موضوع با ستار العیوب بودن خدا منافات ندارد؟
پرسش
امام صادق(ع) می‌فرماید: کارهای بندگان، چه خوبان و چه بدان، هر بامداد بر رسول خدا(ص) عرضه می‌شود، پس از آنها بر حذر باشید، و این همان فرموده خدای عزّ و جلّ است: «وَ قُلِ اعْمَلُواْ فَسَیَرَی اللهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ» و ساکت شد. آیه ذکر شده در روایت، آیه 105 سوره توبه می‌باشد و شأن نزول آن مربوط به منافقانی است که از جنگ تبوک سر باز زدند پس نزد پیامبر آمده و توبه کردند. این آیه شریفه چه ارتباطی با سخن امام(ع) دارد که آن‌را برای سند سخن خود می‌آورند؟ و مگر خدا ستارالعیوب نیست پس چرا در روایات آمده که خداوند اعمال ما را بر ائمه(ع) عرضه می‌کند و آبروی ما را نزد آنان می‌برد؟
پاسخ اجمالی
بسیاری از آیات قرآن، برای خود شأن نزولی داشته که مربوط به یک واقعه(جنگ، اختلاف اجتماعی، توطئه و...) می‌شود. اما معارفی که در این آیات مطرح می‌شود، صرفاً اختصاص به آن واقعه ندارد، بلکه یک حکم کلی به شمار می‌رود. به عنوان مثال؛ در جریان جنگ بدر چنین می‌خوانیم: «شما آنها را نکشتید بلکه خدا آنان را کشت».[1] با این‌که این جمله مستقیماً اشاره به کشته شدن کفار قریش در جنگ بدر دارد، ولی این حکم، منحصر به این جنگ نشده بلکه از آن حکم دائمی و کلی به دست آمده که اشاره به توحید افعالی یا همان مسئله «امر بین الامرین» دارد.[2] این نوع استفاده از معارف قرآنی، در بین علما و دانشمندان اسلامی، امری شایع و مقبول است. بنابراین، اگر از آیه «وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ»[3] یک حکم کلی استخراج شود که خدا و پیامبر و مؤمنین(ائمه) شاهد بر اعمال مردم هستند، دور از انتظار نیست؛[4] زیرا هرچند که سیاق آیات انصراف به این دارد که این آیه مربوط به افرادی می‌شود که زکات پرداخت می‌کنند، اما به دلیل مطلق بودن این آیه، نمی‌توان آن را مختص به افراد خاصی مثل زکات دهندگان دانست.[5]
ستار العیوب بودن خدا، به معنای صبور بودن خدا در مقابل گناهان بندگان و رسوا نکردن آنان در بین هم‌نوعان است.[6] اما این مسئله منافات با این ندارد که برخی از مخلوقات خدا همچون فرشتگان و یا حتی زمین[7] و زمان،[8] شاهد بر اعمال بندگان باشند. چه برسد به پیامبران و امامان معصوم که انسان‌های کامل و خلیفه خدا بر روی زمین هستند[9] و آگاه بودن از اعمال مردم، به عنوان یکی از شئون خلافت الهی، به آنان اعطا شده باشد. از این رو، آیات متعددی پیامبر اسلام(ص) را شاهد بر اعمال مردم دانسته است.[10]
 

[1]. انفال، 17.
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 7، ص 115، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، 1374ش.
[3]. توبه، 105.
[4]. نک: قمى، على بن ابراهیم‏، تفسیر القمی، ج ‏1، ص ، 304، قم، دار الکتاب‏، چاپ سوم‏، 1404ق؛ نک: «عرضه اعمال بر امام»، 10887؛ «امامان معصوم؛ شاهد اعمال انسان‌ها»، 61348.
[5]. علامه طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ، ص ، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.
[7]. زلزله، 4.
[8]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 2، ص 523دد، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق.
[9]. «إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَةً»؛ بقره، 30.
[10]. بقره، 143؛ احزاب، 45.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...