جستجوی پیشرفته
بازدید
10893
آخرین بروزرسانی: 1396/04/25
خلاصه پرسش
فقه اطلاعاتی(فقه الأمن) چیست و چه کاربردی دارد؟
پرسش
فقه اطلاعاتی(فقه الأمن) چیست و چه کاربردی دارد؟ به‌طور کلی، یک مأمور اطلاعاتی بسیج، سپاه یا وزارت اطلاعات باید چه مسائلی را در کار خود در نظر بگیرد؟ آیا مراجع معظم تقلید در این‌باره فتاوا یا کتابی دارند؟
پاسخ اجمالی
«فقه الامن»، دانشی است که در آن به کشف و استخراج نظر شرع در محدوده‌های مربوط به امنیت (به‌طور عام) مبادرت می‌شود. در این دانش به دنبال کشف نظر شارع در موضوعات مرتبط با امنیت هستند.[1]
این علم، مانند «فقه الطهاره» یا «فقه الصلاه» در روش استنباط، اشتراکاتی از جمله مراجعه به اَسناد چهارگانه دارد؛ با این وجود، در روش استنباط آن تفاوت‌هایی هم وجود دارد؛ از جمله، بحث مجال عدم تعبد در فقه الامن؛ یعنی در فقه الأمن نمی‌توان نگاه تعبدگونه‌ای - که در ابواب طهارت و صلاة و صوم وجود دارد - را داشت.
البته بیان تمام اشتراکات و فرق‌ها و خصوصیات علمی و روشی در این باب فقهی، احتیاج به مجال بیشتری دارد.
موضوعات مختلفی برای فقه الامن بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می‌شود:[2]
1. رابطه بین امنیت و آزادی‌های فردی؛
2. ضوابط و قوانین مشروع امنیتی؛
3. شرعیت تفتیش منازل و بازجویی از افراد برای استقرار امنیت؛
4. صفات مجریان امنیت در اسلام؛
5. رابطه آزادی عقیده و بیان با مقوله امنیت در اجتماع؛
6. حکم شرعی دستگیری و ترور جهت حفظ امنیت؛
با توجه به تعریف و موضوعات قابل بررسی در این محدوده می‌توان آشنایی اجمالی با این علم و موارد قابل بررسی در آن پیدا کرد.
این‌که یک مأمور اطلاعاتی چه نکاتی را باید در نظر بگیرد، یک بحث پردامنه و گسترده است و در زمینه‌های مختلف می‌توان پاسخ‌های متعددی به این سؤال داد. به عنوان مثال؛ مأمور اطلاعاتی در هنگام تجسّس، در هنگام تفتیش، در هنگام جمع‌آوری اطلاعات و... وظایف مختلفی دارد و نکات و دستورات شرعی گوناگونی را باید رعایت کند که در این مختصر نمی‌گنجد. برای آشنایی با برخی از این نوع وظایف، پاسخ 10125 (احادیثی در مورد، حراست، رازداری، نگهبانی، تجسس)، را مطالعه کنید.
 

[1]. برای آگاهی بیشتر نک: علیدوست، ابوالقاسم، روش شناسی اجتهاد در فقه امنیت و فقه امنیتی، فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 78.
[2]. این موضوعات غالباً از کتاب «الامن و المخابرات فی الفقه الامامی»، اثر حسین خزاعی، انتشارات محبین، استفاده شده است.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    800314 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    765235 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    686893 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661818 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650340 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    604299 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580812 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    579012 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    565039 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • آیا گفتن اذان و اقامه در نماز واجب است، و آیا می‌توان با یک اذان و اقامه، چند نماز خواند؟
    560313 وضو، اذان و نماز 1388/11/13
    برخی از فقهای گذشته، مثل ابن عقیل و ابن جنید، اذان و اقامه را واجب می‌دانند.[1] اما اکثر مراجع معظم تقلید در احکام اذان و اقامه می‌فرمایند: برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیّه(نمازهای واجبی که در هر روز خوانده می‌شود) اذان و ...