جستجوی پیشرفته
بازدید
19241
آخرین بروزرسانی: 1397/02/16
خلاصه پرسش
قرآن کریم مکرراً کلمه «اولاد» را در کنار «اموال» آورده، و در برخی موارد آنها را فتنه‌ای برای انسان‌ها دانسته که فایده‌ای برای آنها ندارد. آیا تبلیغ فرزندآوری با این فرازهای قرآنی ناهمخوان نیست؟
پرسش
چرا در قرآن مکرراً کلمه «اولاد» در کنار «اموال» آمده و تأکید شده است که باعث نجات انسان‌ها نمی‌شوند(حتی کثرت اولاد). آیا این با تعداد فرزند زیاد منافات دارد؟
پاسخ اجمالی
در قرآن کریم از مال و فرزند به عنوان وسیله آزمایش انسان‌ها سخن به میان آمده است؛ مانند: «وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ‏ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَة وَ أَنَّ اللهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظیمٌ»؛[1] و بدانید اموال و اولاد شما، وسیله آزمایش هستند‏ و [براى کسانى که از عهده امتحان برآیند،] پاداشی بزرگ نزد خدا است.
علت این تعبیر نسبت به مال و فرزند را در چند چیز می‌توان یافت:
1. آنان می‌توانند وسیله‌ای باشند تا شیطان با استفاده از آنها انسان را فریب دهد: «...وَ شارِکْهُمْ‏ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ»؛[2] و در ثروت و فرزندانشان شرکت کن.
در این آیه شریفه یکی از راه‌های نفوذ شیطان و اسباب و وسائلى را که در وسوسه‌هاى خود به آن متوسل می‌شود، مال و فرزند دانسته شده است.
2. در صورت دوری انسان از خدا، مال و فرزند به او سودی نمی‌رساند: «لَنْ تُغْنِیَ‏ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللهِ شَیْئا ...»؛[3] هرگز اموال و اولادشان، آنها را از عذاب الهى حفظ نمی‌کند.
از آن‌جا که انسان‌ها غالباً به اموال و فرزندان خود براى حل مشکلات تکیه می‌کنند، قرآن در این آیه شریفه چنین روش و رفتاری را رد می‌کند.
3. اگر انسان توجه کافی نداشته باشد، مال و فرزند او را از یاد خدا دور می‌کند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تُلْهِکُمْ أَمْوالُکُمْ‏ وَ لا أَوْلادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللهِ»؛[4] اى کسانى که ایمان آورده‌اید! اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نکند.
یکى از عوامل مهم نفاق، علاقه افراطى به اموال و فرزندان است؛ لذا در این آیه، مؤمنان را از چنین علاقه افراطى باز می‌دارد.
4. گاه انسان‌ها مال و فرزند زیاد را وسیله‌ای برای فخرفروشی بر دیگران قرار می‌دهند: «وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ»؛[5] همانا دنیا مایه ... و افزون‌طلبى در اموال و فرزندان است‏. از آن‌جا که افزون‌طلبى در اموال و فرزندان در شدّت یافتن حب و علاقه به دنیا تأثیر زیادی دارد، از دل بستن به آنها نهی شده است.
اما در مقابل؛ آیاتی وجود دارد که اصل وجود فرزند را به ‌عنوان نعمتی الهی یاد می‌کند،[6] و یا  از فرزند به ‌عنوان بشارتی برای پدر و مادر یاد کرده است،[7] و یا کشتن فرزندان به دلیل هراس از فقر را امر نکوهیده‌ای دانسته و به شدت از آن منع می‌کند. [8]
 در همین راستا است که پیامبران الهی؛ مانند حضرت ابراهیم(ع) و زکریا(ع) از خداوند متعال درخواست می‌کردند که به آنها فرزند عطا کند،[9] و یا حضرت ابراهیم(ع) به جهت فرزند دار شدن در دوران پیری، از خداوند متعال تشکر می‌کند.[10]
از جمع‌بندی بین این دو دسته از آیات می‌توان به این نتیجه رسید که آنچه اهمیت دارد افزایش تعداد جمعیت نیکوکاران و صالحان است؛ لذا خداوند متعال نیز در آیه 74 سوره فرقان یازدهمین ویژگى مؤمنان راستین را توجه خاص داشتن به فرزند با تربیت صحیح در میان خود بیان می‌کند.[11] در نتیجه، با آن‌که مال و فرزند زیاد به تنهایی موجب نجات انسان نمی‌شود و همواره وسیله‌ای برای آزمایش انسان‌ها است؛ اما معنای آنچه گفته شد این نیست که لزوماً باید مال و فرزند کمتری داشت؛ بلکه تنها باید دقّت داشت که مال و فرزند، مانع ارتباط با خدا نشود و انسان‌های مؤمن نباید به داشتن آنها مغرور شده و به گونه‌ای آنها را پشتوانه خود پنداشته و نوعی بی‌نیازی و تکبّر نسبت به خدا در وجودشان حاصل شود. هم‌چنین نباید آنان را دست‌مایه‌ای برای تکبر و تفاخر بر دیگران قرار دهند؛ لذا پیامبر(ص) فرمود: «فرزند زیاد داشته باشید که من فردای قیامت به زیادی شما افتخار کنم».[12]

[1]. انفال، 28.
[2]. اسراء، 64.
[3]. مجادله، 17.
[4]. منافقون، 9.
[5]. حدید، 20.
[6]. نحل، 72.
[7]. هود، 71.
[8]. انعام، 151؛ اسراء، 31.
[9]. صافات، 100؛ انبیاء، 89.
[10]. ابراهیم، 39.
[11]. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه‏، ج 15، ص 167، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش‏.
[12]. ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول‏، محقق غفارى، على اکبر، ص 105، قم، مؤسسه نشر اسلامی‏، چاپ دوم، 1404ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا شیعیان معتقدند که خداوند توسط جبرئیل به امام علی وحی نازل کرد، ولی اشتباهاً به پیامبر اکرم رسیده؟
    14304 شیعه آماج تهمتها 1388/12/19
    در پاسخ به این پرسش، توجه به نکاتی ضروری به نظر می رسد. الف. مهم ترین چیزی که برای یک محقق فرق و مذاهب لازم است این است که نخست از ...
  • قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء چه کسانی هستند؟
    54384 انسان کامل 1394/12/27
    عناوین نامبرده شده(قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء) از اصطلاحاتی است که در برخی کتاب‌های عرفانی آمده است و اشاره به مقاماتی دارد که اهل عرفان در مورد اهل سیر و سلوک و عرفان عملی بر می‌شمارند. اصرار و تأکید بر روی این اصطلاحات هر چند در کتاب‌های ...
  • آیا ارزش معنوی صدقه، متناسب با توانایی مالی فرد سنجیده می‌شود؟
    12575 انفاق و قرض الحسنه 1393/08/22
    در ارزش‌گذاری یک عمل، عوامل بسیاری دخالت دارند؛ مانند اخلاص، کمیت، سختی عمل و... بنابر این اگرچه کمیت و مقدار عمل نیز در ارزش‌گذاری اعمال دخالت دارد، امّا بدون شک میزان و ارزش واقعی بر اساس اخلاص و پاکی خود عمل است. خداوند می‌فرماید: آن‌کس که مرگ و ...
  • در صورتی که چند نفر به زنا کردن مردی شهادت داده و پس از اجرای حکم از شهادت خود برگردند دیه فرد معدوم بر عهده کیست؟
    9117 Laws and Jurisprudence 1388/08/10
    سؤال شما به دفاتر مراجع ارسال گردید و تا این لحظه پاسخ های زیر دریافت گردید:دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):باید دیه کامله در میان چهار نفر تقسیم شود و به صاحبان خون داده شود.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):این ...
  • آیا در روایات توصیه شد که بدن خود را با روغن‌های گیاهی ماساژ دهیم؟
    3012 حدیث 1402/06/20
     چرب‌کردن بدن با روغن‌های گیاهی، و مالش و یا ماساژ بدن با آنها، روشی است که از گذشته‌های دور در میان بسیاری از جوامع یکی از روش‌های درمان و یا کاهش‌دهنده بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته و برخی موارد آن امروزه نیز در پزشکی نوین مورد تأیید قرار گرفته است.در ...
  • معنای «رجب» چیست؟
    39644 دیگر موارد 1397/03/19
    «رجب»؛ نام نهمین ماه از ماه‌های قمری است. بر اساس آنچه در کتب لغوی آمده، این ریشه در موارد «بزرگ‌داشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار می‌گیرد. و این ماه را نیز از آن رو رجب نامیده‌اند که در دوران جاهلیت، آن‌را بزرگ شمرده و جنگ ...
  • تفسیر آیات 97 تا 99 سوره نساء چیست؟
    15089 تفسیر 1391/12/07
    در شأن نزول آيه 97 سوره نساء،[1] مفسران گفته‌‏اند؛ عده‌ای از مسلمانان كه به ظاهر شهادتين گفته بودند، با وجود این‌که قدرت داشتند از مكه به مدينه هجرت كنند، اما مهاجرت نكردند! زمانی كه رؤساى قريش به طرف بدر براى جنگ با مسلمانان می‌آمدند ...
  • نقش خانواده در گسترش آسیب‌‌های اجتماعی چگونه است؟
    18639 روش شناسی 1392/02/29
    خانواده، کوچک‌ترین نهاد اجتماعى است که اساس و زیرساخت واحدهاى بزرگ‌تر به شمار می‌رود. میزان موفقیت و سهمى که افراد براى ایفاى نقش در واحدهاى بزرگ اجتماعى ایفا می‌کنند بستگى تام به نحوه رشد و تربیت و شکوفایى‏استعدادهاى آنها در کانون مقدس خانواده دارد. خانواده در مسیر ...
  • آیا خلاف قانون کشور عمل کردن مشکل شرعی دارد؟
    28822 رعایت مقررات و قوانین 1391/12/10
    تخلف از قوانین و مقررات نظام اسلامی جائز نیست اما در فرض مثال، چنانچه شرایط معامله رعایت گردد معامله باطل نیست (یعنی فروشنده مالک پول شده و خریدار هم صاحب آن جنس می‌شود)، اما کسی که اقدام به این عمل می‌کند، مرتکب گناه شده است.ضمائم:پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به ...
  • معنای شعایر اسلامی چیست؟ و شعایر اسلامی از دیدگاه قرآن چگونه است؟
    39427 تفسیر 1389/12/26
    شعایر اسلامی، مکان ها و نشان هایی می باشند که خدا آنها را برای عبادت قرار داده و انسان را به یاد خدا می اندازد. برای نمونه، صفا و مروه در قرآن کریم، دو مکان و علامت برای عبادتند که در مراسم حج خدا در آن ...

پربازدیدترین ها