جستجوی پیشرفته
بازدید
21010
آخرین بروزرسانی: 1397/07/09
 
کد سایت fa77984 کد بایگانی 95379 نمایه پذیرش توبه آدم(ع) به‌واسطه انوار محمد و آل محمد
طبقه بندی موضوعی حدیث|تفسیر|آدم
اصطلاحات حضرت آدم (ع)
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی|پیامبران
خلاصه پرسش
«فتلقّی آدم من ربّه کلمات ...»، آیا مراد از «کلمات» در این آیه، «محمد» و «آل محمد» است؟
پرسش
در ذیل آیه شریفه «فتلقّی آدم من ربّه کلمات» (بقره، 37) روایات فراوانی وارد شده است، مبنی بر این‌که کلماتی که حضرت آدم از خداوند دریافت کرد و به واسطه آن توبه‌‌اش پذیرفته شد، اسماء خمسه طیبه بوده است. لطفاً سندهای این روایت را از منابع اهل‌سنت ذکر کنید.
پاسخ اجمالی
قرآن کریم به هنگام طرح داستان آدم(ع) می‌فرماید: «فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَیهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحیمُ‏»؛[1] سپس آدم از پروردگارش کلماتى دریافت داشت [و با آنها توبه کرد.] و خداوند توبه او را پذیرفت چرا که خداوند توبه‌پذیر و مهربان است.
در دسته‌ای از روایات شیعه در تبیین و تفسیر این «کلمات» آمده است که مراد از آنها انوار رسول اکرم(ص) و دیگر معصومان(ع) است، بدین معنا که انوار آن بزرگواران، همان مقاماتی است که حضرت آدم(ع) آن‌را تلقّی و دریافت کرد و در پی آن، زمینه نجات او فراهم گردید. به دیگر سخن؛ مقصود از کلمات تعلیم اسماء بهترین مخلوق‌های خدا؛ یعنى محمد و على و فاطمه و حسن و حسین(ع) بوده است، و آدم با توسل به این کلمات از درگاه خداوند تقاضاى بخشش نمود و خدا او را بخشید.[2]
برخی از منابع اهل‌سنت نیز به همین موضوع اشاره کرده‌اند:
1. امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرماید: از رسول خدا(ص) معنای آیه شریفه «فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَیهِ» را سؤال کردم؛ رسول خدا(ص) فرمود: «هنگامی که خدای تعالی، آدم را در هند و حوا را در جده فرود آورد [بر حضرت آدم مدت‌ها گذشت که اشک غم بر چهره می‌ریخت] تا این‌که خدای تعالی جبرئیل را بر او نازل کرد و فرمود: "یا آدم، آیا من تو را به دست [قدرت] خود نیافریدم؟ آیا از روح خود بر تو ندمیدم؟ و ملائکه را به سجده کردن بر تو فرمان ندادم؟ و آیا حوا کنیز خودم را به تو تزویج نکردم؟" حضرت آدم گفت: بله، خطاب آمد: "پس این گریه مداوم تو از چیست؟" گفت: خدایا! چرا گریه نکنم، که از جوار رحمت تو رانده شده‌ام. خدای تعالی فرمود: "اینک این کلمات را فراگیر که به وسیله آن، خدا توبه‌ات را قبول می‌کند و گناهت را می‌آمرزد: "اللهم إنّى أسألک بحق محمد و آل محمد سبحانک لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ عَمِلْتُ سُوءاً و ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی إنّک أنتَ الغفور الرحیم اللهم انى أسألک بِحَقّ محمد و آل محمد سُبحانک لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِی‏ فَتُب عَلَىّ إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیم؛ خدایا! از تو می‌خواهم به حق محمد و آل ‏محمد؛ پاک و منزّهی تو؛ نیست خدایی جز تو؛ بد کردم و به خود ستم روا داشتم؛ پس مرا بیامرز؛ چون تو بسیار بخشنده و مهربان هستی. خدایا! از تو می‌خواهم به حق محمد و آل ‏محمد؛ پاک و منزّهی تو؛ نیست خدایی جز تو؛ بد کردم و به خود ستم روا داشتم؛ پس توبه مرا بپذیر؛ زیرا تو بسیار توبه‌پذیر و مهربان هستی". [رسول خدا(ص) در پایان سخن فرمود]: این است آن کلماتی که خدای تعالی به حضرت آدم آموخته است».[3]
2. ابن عباس روایت می‌کند: از رسول خدا(ص) سؤال کردم: آیا آن [کلماتی] که حضرت آدم از پروردگار خود فراگرفت و به وسیله آن توبه او مورد قبول واقع شد، چیست؟ حضرت فرمود: «آدم با این کلمات از خدا درخواست کرد که توبه او را بپذیرد: "بحقّ محمد و على و فاطمة و الحسن و الحسین الا تبت علیّ؛ به حقّ محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین، توبه مرا قبول فرما". پس خدای تبارک و تعالی توبه او را پذیرفت».[4]
 

[1]. بقره، 37.
[2]. نک: کوفى، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، ص 57، تهران، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی، چاپ اول، 1410ق؛ کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، کافی، ج ‏8، ص 305، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. أبو شجاع دیلمی، شیرویه بن شهردار، الفردوس بمأثور الخطاب، محقق، زغلول، سعید بن بسیونی، ج 3، ص 151، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1406ق؛ متقی هندی، علی بن حسام الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، محقق، بکری حیانی، صفوة السقا، ج 2، ص 359، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ پنجم، 1401ق؛ سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1404ق، ج ‏1، ص 60.
[4]. ابن مغازلی، علی بن محمد، مناقب الامام علی بن أبی طالب(ع)، ص 105، بیروت، دار الأضواء، چاپ سوم، 1424ق؛ الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ‏1، ص 60 – 61.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    799288 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    762653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    685750 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661275 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650043 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    603378 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580640 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    574987 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565643 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564880 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...