جستجوی پیشرفته
بازدید
8929
آخرین بروزرسانی: 1397/04/13
 
کد سایت fa78947 کد بایگانی 96395 نمایه فرق بین واژگان «غبن»، «ضرر» و «خسران»
طبقه بندی موضوعی لغت شناسی
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
واژگان «غبن»، «ضرر» و «خسران» چه تفاوتی با هم دارند؟
پرسش
فرق بین «غبن» و «ضرر» و «خسران» چیست؟
پاسخ اجمالی
معنای این سه واژه نزدیک به هم است، البته با مقداری تفاوت:
1. واژه غبن: الغَبْنُ‏، بالتسکین، فی البیع، و الغَبَنُ‏، بالتحریک، فی الرأْی. و غَبِنْتَ‏ رأْیَک أَی نَسِیته و ضَیَّعْته؛[1] «غَبْن» به سکون «باء» در خرید و فروش مورد استفاده قرار می‌گیرد که به فارسی به معنای گول زدن می‌باشد، خواه این کار به کمتر از قیمت واقعی و یا بیشتر از آن تحقق پیدا کند. و «غَبَن» با فتح «باء» در مورد رأی و نظر کاربرد دارد، وقتی به کسی می‌گویی نظرت مغبون است؛ یعنی آن‌را به فراموشی سپردی و تباهش ساختی.
2. واژه ضرر: این واژه اگر به فتح ضاد (ضَرر) استعمال شود کاربردش در مقابل نفع است، و از اسمای خدا «النافع الضار» شمرده شده است؛ یعنی خداوند به هر کس از بندگان که بخواهد نفع رساننده و هر کس را که بخواهد ضرر می‌رساند. و اگر به ضم ضاد (الضُّرّ) استعمال شود به معنای بدحالی و ابتلا است، چنان‌که خداوند می‌فرماید: "وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ‏ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِه‏"؛[2] و چون انسان را سختى و زیان رسد ما را (در همه حال) به پهلو خفته یا نشسته یا ایستاده مى‏خواند.
3. خسران: «خسر» و «خسران» به معنای هلاکت و گمراهی است. معنای اصلی آن کمی و نقصان است، و اگر آن‌را به معنای هلاکت گرفته‌اند، از آن جهت بوده که نتیجه کمبود و نقصان، هلاکت و تباهی است.[3]
با توجه به معانی این واژگان، و نتیجه‌‌ای که بر آن مترتب می‌شود استعمال ضرر، غبن و خسران به جای هم تأثیر چندانی در معنا نخواهد گذاشت؛ زیرا کسی که متضرر و یا مغبون شده، در حقیقت در او کاستی و نقصانی پدید آمده است. بنابراین به او خاسر نیز می‌توانیم بگوییم، و یا بر عکس کسی که خاسر است مغبون و متضرر نیز می‌باشد.

[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال الدین،‏ ج 13، ص  309، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
[2]. همان، ج 4، ص 482.
[3]. همان، ص 238.  
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا اگر در دهانم خونی ایجاد شود، روزه‌ام باطل می‌شود؟
    27908 خوردن و آشامیدن 1392/04/23
    چنانچه خون دهان عمداً از گلو پایین نرود، روزه باطل نمی‌شود.[1] ولی اگر خون را عمداً فرو دهد، روزه‌اش باطل است و فرقى نمی‌کند که در فرو بردن آن ضرورتی باشد یا خیر. بلى، در صورتی‌که ضرورت ایجاب کند، کفّاره ندارد.
  • دلیل روایی وحدت ولی فقیه چیست؟
    10333 System 1389/01/22
    در پاسخ باید گفت: وحدت ولی فقیه از ادله و روایات اثبات ولایت فقیه، استفاده نمی شود. این روایات تنها به ارائۀ معیارها بسنده می کند و به وحدت و یا تعدد ولی فقیه، اشاره ای ندارد، بلکه هر دو گزینۀ وحدت و تعدد ولی فقیه، می ...
  • لطفا تفسیر آیات ابتدایی سوره انشراح را بیان کنید؟
    612 تفسیر 1403/03/05
    آیات ابتدایی سوره انشراح شامل بیان برکاتی است که شامل حال پیامبر اسلام(ص) شد، و پایان آن نیز توصیه‌هایی به آن‌حضرت است.«أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ»؛آیا ما سینه‌ات را گشاده نساختیم؟منظور آیه از «شرح صدر» در این آیه، باز شدن و گستردگى سینه رسول خدا(ص) به نور ...
  • آیا نماز در کربلا مثل نماز در مکه به صورت کامل خوانده می شود؟
    84568 Laws and Jurisprudence 1390/02/19
    در ارتباط با تمام و یا شکسته ­بودن نماز در حرم امام حسین (ع) باید گفت:مسافر مى‏تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص) و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. ولى اگر بخواهد در جایى که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به این مساجد اضافه ...
  • اعلام هفت تن از آیات عظام از طرف جامعه مدرسین به چه معنا است؟
    13937 Laws and Jurisprudence 1388/12/16
    از جمله شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمی­توان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. و این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در ...
  • کلمه‌ی قلب در قرآن چند بار و در چه سوره‌هایی آمده، و معانی آن چیست؟
    82043 تفسیر 1391/11/01
    با بررسی تمام مواردی که در قرآن، مفهوم قلب و معانی مشابه آن به کار رفته است، چنین به دست می‌آید که بی‌گمان مفهوم «قلب»، در برخی آیات، در مورد قلب روحانی و معنوی، یعنی «روح و نفس» انسان استعمال شده است. اما در مورد آیات دیگری که گاه ...
  • حشر انسان هایی که خارج از زمین مثلا کره ماه فوت می کنند چگونه است؟
    15859 معاد و قیامت 1390/06/15
    در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشت که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و ...
  • آیا دود کردن اسفند برای جلوگیری از چشم زخم، سند دینی دارد؟
    181331 Laws and Jurisprudence 1388/05/03
    برای درک برخی از حقایق و واقعیات، علم و عقل بشری ناتوان است. چشم زخم یکی از این پدیده­ها است که دست کم تا به امروز، عقل و علم بشری نتوانسته آن را اثبات کند هم چنان که دلیلی بر ردٌ و نفی آن ...
  • معنای اطاعت از ولی فقیه چیست؟
    12042 System 1389/06/28
    پاسخ آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است:اگر فقیه عادل دارای کفایت، حکمی را با شرایط آن صادر کند، بر همگان حتی سایر فقهای عادل با کفایت و حتی خود شخص این فقیه، عمل به آن حکم لازم است و این امر همان اطاعت از ولی فقیه ...
  • در روایات؛ هنگام سحر و افطار قرائت کدام سوره سفارش شده است؟
    23953 حدیث 1393/04/26
    در روایتی از امام صادق(ع) به خواندن سوره قدر(انا انزلناه فی لیلة القدر) در وقت سحر و افطار سفارش شده است: «مؤمن روزه‌داری نیست که وقت سحر و افطار "انا انزلناه" را بخواند مگر آن‌که در بین آن دو وقت مانند کسی است که در راه خداوند، در ...

پربازدیدترین ها