جستجوی پیشرفته
بازدید
8977
آخرین بروزرسانی: 1396/05/27
خلاصه پرسش
آیا مشرکان و بت‌پرستان، اقدام به ساخت و تعمیر مسجد می‌کردند که خداوند در سوره توبه فرمود آنان اجازه چنین کاری را ندارند؟!
پرسش
در آیه 17 سوره توبه گفته می‌خوانیم: «مشرکان در حالی‌که آشکارا به کافر بودن خود گواهی می‌دهند، شایستگی آباد کردن مساجد خدا را ندارند. اینان اعمالشان تباه و بی‌اثر است»! مگر مشرکان قصد آباد کردن مساجد را داشتند؟ کسانی که به خداوند مشرک‌اند اصلاً چرا قصد آباد کردن مساجد را کرده‌اند؟!
پاسخ اجمالی
خدای متعال در قرآن کریم در ارتباط با یکی از احکام مساجد می‌فرماید: «ما کانَ لِلْمُشْرِکینَ أَنْ یَعْمُرُوا مَساجِدَ اللَّهِ شاهِدینَ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ بِالْکُفْرِ أُولئِکَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ وَ فِی النَّارِ هُمْ خالِدُونَ»؛[1] مشرکان حق ندارند مساجد خدا را آباد کنند، در حالى‌که به کفر خویش گواهى می‌دهند! آنها اعمالشان نابود (و بی‌ارزش) شده و در آتش (دوزخ)، جاودانه خواهند ماند!
برای روشن شدن این حکمی که در آیه آمده است، باید گفت:
1. مشرکان خداوند را به عنوان خالق انسان و جهان قبول داشتند، منتها در مسئله ربوبیت دچار شرک شده بودند، و اگر بت‌ها را پرستش می‌کردند نه به عنوان خالق هستی، بلکه می‌گفتند ما آنها را نمی‌‏پرستیم جز براى آن‌که هر چه بیشتر ما را به خدا نزدیک کنند: «ما نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِیُقَرِّبُونا إِلَى اللَّهِ زُلْفى».[2] آنان برای این کار با دست خود بت می‌تراشیدند و آنها را در مکان‌های مقدس می‌گذاشتند؛ از همین رو بود که خانه کعبه محل نگهداری بت‌های آنان بود.
2. مفسّران در باره سبب نزول این آیه می‌گویند: این آیه در باره گروهی از رؤساى قریش که در روز جنگ بدر به دست مسلمانان اسیر شده‌اند - از جمله عباس عموى پیامبر(ص) - نازل شده است. این گروه از سوی عدّه‌‏اى از أصحاب، به علت مشرک بودن سرزنش می‌شدند. مخصوصاً على(ع) عباس عموى خود را سرزنش می‌کرد که چرا در مقابل رسول خدا(ص) به جنگ برخاسته و مشرکان را یاری نموده است!
عباس گفت: چرا شما معایب ما را ذکر می‌کنید و محاسن ما را نادیده می‌گیرید!؟
على(ع) به او فرمود: شما را محاسنى نیست. گفت: ما مسجد الحرام را تعمیر می‌کنیم، پرده‌دار کعبه هستیم، و حجاج را آب می‌دهیم.
این‌جا بود که خداوند این آیه را در ردّ ادعای عباس نازل فرمود.[3]
بنابر این، از آن‌جا که مشرکان مکه همواره به خود می‌‏بالیدند که ما متولیان مسجد الحرام هستیم، آن‌را تعمیر می‌کنیم و به حاجیان آب می‌‏دهیم. در این آیه خداوند می‌فرماید که آنان حق ندارند و شایسته آن نیستند که مسجد خدا را آباد کنند، در حالی‌که بر کفر خود گواهند؛ یعنى آنها که خدا و رسول او را قبول ندارند، و در برابر فرستاده خدا به مقابله بر می‌خیزند، چگونه به خود اجازه می‌دهند که مسجد و خانه خدا را آباد کنند؟! چرا که حضور در مسجد و آبادی آن به عنوان یک عبادت باید با خلوص نیت همراه باشد؛ و مشرکان کارشان از روى اخلاص براى خدا نبود، و هیچ‌گونه ارزش معنوى نداشت.
3. تعمیر و آباد ساختن مساجد دو معنا دارد: یکی به معناى آبادى ساختمان و تأسیسات آن، و دیگری به معناى حضور و رفت و آمد در آن است؟[4]  از آن‌جا که مشرکان به خانه خدا رفت و آمد می‌کردند، و بت‌های خود را در آن‌جا نگهداری نموده؛ به طور طبیعی بخش‌های فرسوده آن‌را نیز تعمیر می‌کردند که با نزول این آیه خداوند دستور داد، مشرکان و بت‌پرستان نه حق شرکت در مساجد را دارند، و نه تعمیر و بناى ساختمان آن‌را، و همه این کارها باید به دست مسلمانان انجام شود.

[1]. توبه، 17.
[2]. زمر، 3.
[3]. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تحقیق، یاحقی، محمد جعفر، ناصح، محمد مهدی، ج 9، ص 188، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق.         
[4]. جصاص، احمد بن علی، احکام القرآن، تحقیق، قمحاوی، محمد صادق، ج 4، ص 278، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1405ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها