جستجوی پیشرفته
بازدید
19021
آخرین بروزرسانی: 1398/12/29
خلاصه پرسش
در چه جاهایی نمازگزار نباید اذان یا اقامه بگوید؟
پرسش
در چه مواردی گفتن اذان یا اقامه برای نمازگزار ساقط می‌‌شود؟ آیا در این موارد، با گفتن اذان و اقامه، فرد معصیت کرده است، اگر سهوا بگوید یا تجرّی کند، آیا گناهی برای او نوشته می‌شود؟
پاسخ اجمالی

مراجع معظم تقلید در این زمینه می‌گویند: برای مرد و زن، مستحب مؤکّد است پیش از نمازهای یومیّه(نمازهای واجبی که در هر روز خوانده می‌شود) اذان و اقامه بگویند.[1]

با این‌حال، در برخی موارد، گفتن اذان و اقامه -و در برخی موارد فقط اذان- برای نماز ساقط است.

الف) مواردی که اذان و اقامه ساقط است:

  1. کسی که در نماز جماعت شرکت می‌کند: وقتی براى نماز جماعتى اذان و اقامه گفته می‌شود، براى همه کافى است، پس کسى که با آن جماعت نماز مى‌خواند، نباید[2] براى نماز خود اذان و اقامه بگوید، اگرچه اذان و اقامه را نشنیده و یا موقع گفتن آن در جماعت حاضر نباشد.[3]
  2. کسی که پس از نماز جماعت رسیده، و می‌خواهد نماز بخواند: وقتی نماز جماعت برپا می‌شود و فرد پس از اتمام نماز می‌رسد، تا وقتى جمعیت متفرق نشده و عده‌ای مشغول تعقیبات هستند، اگر انسان بخواهد فرادا یا با جماعت دیگرى نماز بخواند، نباید[4] اذان و اقامه بگوید. البته این در صورتى است که براى نماز جماعت اول اذان و اقامه گفته شده و هر دو نماز در یک مکان باشد.[5]
  3. کسى که اذان و اقامۀ دیگرى را می‌شنود، در صورتى که بین آن اذان و اقامه و نمازى که مى‌خواهد بخواند زیاد فاصله نشود، مى‌تواند براى نماز خود اذان و اقامه نگوید.[6]

ب) مواردی که فقط اذان ساقط است:

اگر نمازگزار نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا را بدون فاصله یا با فاصلۀ کمی از هم بخواند،[7] اذان نماز دوم ساقط مى‌شود؛ بنابراین در مواردی که سفارش شده نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا پشت سر هم خوانده شود، اذان نماز برای نماز دوم ساقط می‌شود و آن موارد عبارت‌اند از:

  1. نماز عصر روز جمعه،
  2. نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذى حجه است.
  3. نماز عشای شب عید قربان، براى کسى که در مشعر الحرام است.
  4. نماز عصر و عشای زن مستحاضه،
  5. نماز عصر و عشاى کسى که نمى‌تواند از بیرون آمدن ادرار و مدفوع خوددارى کند.[8]

شایان ذکر است، ساقط شدن اذان یا اقامه در بیشتر موارد مذکور به این معنا است که گفتن اذان و اقامه مشروع نبوده و باید ترک شود؛ بنابراین فرد با گفتن عمدی آن مرتکب گناه می‌شود. اما در برخی موارد، مراد از ساقط شدن، آن است که گفتن اذان یا اقامه استحباب ندارد. پس با توجه به اختلاف نظر مراجع تقلید، از بیان آن صرف نظر نموده و در این زمینه می‌توانید به کتابهای فقهی، از جمله آنچه در پاورقی ذکر شده است مراجعه نمایید.

 

 


[1]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده، بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 518، م 916، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق؛ ر. ک: نمایه 449 (اذان و اقامه در نماز)؛ برخی فقها در مورد گفتن اقامه می‌گویند: بنابر احتیاط نباید ترک شود.

[2]. آیت الله بهجت: (مى‌تواند براى نماز خود اذان و اقامه نگوید)؛ آیت الله مکارم شیرازی: (بنابر احتیاط).

[3]. توضیح المسائل (محشى)، ج ‌1، ص 522‌، م 923.

[4]. آیت الله اراکى: (بنا بر احتیاط واجب)؛ آیت الله بهجت: (بنا بر أظهر لازم نیست..)؛ آیات عظام گلپایگانى، خوئى، تبریزى، صافى و سیستانى: (مى‌تواند براى نماز خود اذان و اقامه نگوید)، به این معنا که گفتن اذان و اقامه مستحب نیست.

[5]. آیات عظام اراکی، گلپایگانی، خویی، تبریزی، صافی، سیستانی و شبیری: ( این حکم، صرفا مربوط به مسجد است)؛ ر. ک: توضیح المسائل (محشى)، ج ‌1، ص 522‌ - 523، م 924 و 925.

[6]. همان، ص 525‌، م 928.

[7]. اکثر فقها می‌گویند: انجام تعقیبات و نماز نافله موجب فاصله بین نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا نمی‌شود.

[8]. ر. ک: توضیح المسائل (محشى)، ج ‌1، ص 520‌، م 922؛ البته در دو مورد اخیر اگر فرد بداند که با گفتن اقامه، فرصت گذشته و ممکن است نجاست از وی خارج شود، اقامه و سایر مستحبات نماز را نیز باید ترک نماید.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها