جستجوی پیشرفته
بازدید
14336
آخرین بروزرسانی: 1397/07/11
خلاصه پرسش
«اصحاب الایکه» که در قرآن بدان اشاره شده، چه گروهی بودند و «امام مبین» که در توصیف محل زندگی آنان آمده است، معنایش چیست؟
پرسش
با سلام؛ واژه «ایکه» در «اصحاب الایکه»، به چه معنا است؟
پاسخ اجمالی
قرآن کریم در چهار آیه از «اصحاب ایکه» نام می‌برد و آنان را مردمانی ظالم و ستم‌کار معرفی می‌کند.
بسیارى از مفسران و ارباب لغت گفته‌‏اند که «ایکه» به معناى درختان درهم پیچیده و یا بیشه است.[1] و «أَصْحابُ الْأَیْکَه» مردمی بودند که در سرزمینى پر آب و پر از درختان در میان حجاز و شام زندگى می‌‏کردند.[2]و این منطقه در نزدیکی‌هاى شهر «مدین» بود.[3]
اصحاب ایکه از نظر مادی مردمی ثروت‌مند بودند و زندگی مرفه داشتند؛ و به همین جهت، کبر و غرور آنها را فرا گرفته بود، و دست به کم‌‏فروشى و فساد در زمین زده بودند.
گفته‌اند این مردم، معاصر با شعیب پیامبر(ع)بوده، و بخشی از قوم او به شمار می‌آمدند.[4] البته برخی معتقدند که حضرت شعیب(ع) پیامبر «اهل مدین» بود، اما از طرف خدای متعال مأمور هدایت «اصحاب ایکه» هم شد. آنچه این نظر را تقویت می‌کند که شعیب(ع)، پیامبر این گروه بود؛ آن است که در آیه‌ای مشاهده می‌کنیم: «وَ إِنَّهُما لَبِإِمامٍ مُبِینٍ»؛ یعنى منزل‌گاه قوم لوط و اصحاب ایکه، هر دو بر سر بزرگ راهى قرار داشت. و مقصود از این‌ راه، آن راهى است که مدینه را به شام وصل می‌کند. آبادی‌هایی که در این مسیر قرار داشتند، منزل‌گاه قوم لوط و قوم شعیب بودند. و از آن‌جا که همه این مسافت جنگلى بود، نتیجه می‌‏گیریم که اصحاب ایکه یک طایفه از قوم شعیب و سرزمین ایشان یک ناحیه از حوزه دعوت شعیب بود.[5] البته شعیب اهل آن شهر نبود و با مردمش بی‌گانه بود؛ به دلیل آن‌که در این داستان، مانند داستان‌هاى برخی از پیامبران(ع) او را برادر آن قوم نخوانده و نفرمود «اخوهم شعیب». بر خلاف نوح، هود و صالح(ع) که هم‌وطن قوم خود بودند. هم‌چنین لوط(ع) که از راه سببى فامیل قوم خود بود؛ لذا درباره آنان فرمود: « أَخُوهُمْ نُوحٌ»،[6] «أَخُوهُمْ هُودٌ» ،[7] «أَخُوهُمْ صالِحٌ»[8] و «أَخُوهُمْ لُوطٌ».[9]،[10]
بنابر این، وقتى شعیب براى هدایت آنان مبعوث شد، آنها را از کفر و ناسپاسی بر حذر داشت و به توحید و راه حق دعوت نمود، اما آنان شعیب را تکذیب کردند و به کفر و گناه خود ادامه داده، و تسلیم حق نشدند، و سرانجام بر اثر مجازات دردناکى نابود گشتند. گرماى شدیدى چندین روز پى در پى آنها را فرا گرفت، و در آخرین روز ابر بزرگى در آسمان نمایان شد، آنها به سایه ابر پناه بردند، اما صاعقه‌‏اى فرود آمد، و آنان را نابود کرد.
شاید تکیه کردن قرآن روى کلمه «أَصْحابُ الْأَیْکَةِ»؛ (صاحبان سرزمین‌هاى پر درخت) به این جهت باشد که می‌خواهد بگوید، آنها با این همه نعمتى که به آنها بخشیده بودیم، باز به جاى شکر نعمت، کفر ورزیدند، و ظلم و ستم را بنیاد نهادند و صاعقه آنها و درختانشان را از میان برد.[11]
 

[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 10، ص 395، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏11، ص 120، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
[3]. شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، تحقیق، حسینی ارموی(محدث)، میر جلال الدین، ج ‏3، ص 393، تهران، دفتر نشر داد، چاپ اول، 1373ش.
[4]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏6، ص 528،  تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[5]. طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏12، ص 185، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، 1417ق.
[6]. شعراء، 106.
[7]. شعراء، 124.
[8]. شعراء، 142.
[9]. شعراء، 161.
[10]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏15، ص 312.
[11]. تفسیر نمونه، ج ‏11، ص 120- 121.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    792598 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    756534 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679968 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658874 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648558 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600338 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580092 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564861 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564150 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558679 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...